“Zaten meyvemi, sebzemi, yumurtamı yiyorum, ne gerek var multivitamin almaya… Hem ben aslında C vitamini içiyorum, kendimi çok yorgun hissedince …
“Zaten meyvemi, sebzemi, yumurtamı yiyorum, ne gerek var multivitamin almaya… Hem ben aslında C vitamini içiyorum, kendimi çok yorgun hissedince demir iğnesi yaptırıyorum. Hem multivitaminler iştah açıyor, kilo mu alayım durduk yere…” Bu ve bunun üzere kelamları kesinlikle duydunuz, tahminen siz de söylediniz. Pekala bu fikirlerin ne kadarı gerçek ne kadarı yanlış.. Vitamin ve mineraller hakkında gerçek bilinen yanlışlara dikkat çeken Eczacı Ayşen Dincer, bedenin muhtaçlığı olan minerallerin yanlışsız beslenme ve vitaminlerden alınacağını belirterek, multivitaminlerin kilo aldırıcı tesiri olmadığını ve ortaya çıkan güç artışını dengelemenin değerini vurguluyor.
Vitamin ve mineraller, daha sağlıklı bir ömür sürmemiz için olmazsa olmazımız… Vitamin ve mineraller bağışıklık sisteminin güçlenmesinden saç sıhhatimize, kan üretiminden toksinlerin bedenimizden temizlenmesine ve hatta ruh sıhhatimizin korunmasına kadar etkili… Örneğin D vitamini eksikliği yorgunluğa, kramplara, kalp hastalıklarına, romantizmaya yol açabiliyor. B12 eksikliğinde unutkanlık, odaklanma meseleleri, ağızda yaralar, kalp çarpıntısı; demir eksikliği halinde eklem ağrıları, saç dökülmesi, baş ağrıları, depresyon, uykusuzluk üzere problemler ortaya çıkabiliyor. Bu üzere örnekleri çoğaltmamız mümkün… Bu nedenle bedenimizin gereksinimi olan vitamin ve mineralleri günlük ve tertipli biçimde almamız gerekiyor. Yani tertipli ve kâfi beslenme şart!
Türkiye Beslenme ve Sıhhat Araştırması besin tüketim datalarına nazaran bilhassa vitamin ve mineral alım ölçülerinin yetersizliklerinin değerli boyutlarda olduğuna dikkat çeken Ecz. Ayşen Dincer, lif yüklü besinler, protein zengini besinler, süt ve süt eserlerini üzere olmazsa olmazları da tükettiğimiz durumlarda bile günlük muhtaçlığımız olan vitamin ve mineralleri almakta zorlandığımıza dikkat çekiyor. Bu durum vitamin ve mineral takviyesi ihtiyacını ortaya çıkarıyor.
Pekala bu kadar vitamin ve minerali nasıl tek tek alacak, ölçüsünü nasıl ayarlayacağız? Ecz. Ayşen Dincer, bu sorunun cevabını şöyle veriyor: “Çocukların, ergen bireylerin, yetişkinlerin ve yaşlıların vitamin ve mineral muhtaçlığı farklıdır. Üstelik bu, cinsiyete nazaran de değişir. Örneğin gebe bir bayanın demir gereksinimi ile bir erkeğinki birebir değildir. Bu nedenle vitamin ve mineral desteklerini cinsiyete, yaşa ve muhtaçlığa uygun seçmeli. Çoğumuz ekseriyetle bunu bilmediğimiz için kulaktan dolma bilgilerle, komşumuzun, arkadaşımızın teklifiyle vitamin alıyoruz. Bazen de bu yüzden tam da gereksinimimizi karşılamayacak bir vitamini yanlış müddetlerde ve dozlarda kullanabiliyoruz. Halbuki vitamin ve mineral takviyesi alırken tekli ve yüksek doz tercih etmek yerine yaşa ve cinsiyete yönelik olarak uygun dozda hazırlanmış vitaminlerin günlük kullanılması daha yanlışsız. Nasıl ki bir gün boyunca yalnızca ıspanak, ya da yalnızca et yahut yalnızca yoğurt tüketmiyorsanız, sofranızda karma besinler alıyorsanız; kullandığınız desteklerin de gereksinime nazaran karma ve çoklu içerik içermesi kıymet taşıyor.”
Multivitamin kullandığımızda günlük muhtaçlığımız olan vitamin ve mineralleri kâfi ölçüde alabiliyoruz. Bu da daha dinç, sağlıklı yani daha güzel hissetmemizi sağlıyor. Birden fazla kişi bu nedenle “Artık gereksinimim kalmadı. İyiyim” fikriyle bir ya da iki kutu multivitamin tükettikten sonra kullanımı bırakabiliyor. Ecz. Aysen Dincer, bunun çok yanlış bir niyet olduğunun altını çizerek bedenimizin bu vitamin ve minerallere her vakit muhtaçlık duyduğuna dikkat çekiyor. Dincer, “Dünya Sıhhat Örgütü sağlıklı hayat için her gün en az 2.5 litre su tüketmemizi, 10 bin adım atmamızı, günde 5-9 porsiyon zerzevat meyve tüketmemizi, günde 7 saatten fazla uyumamızı, haftada 3’den fazla alkol tüketmememizi ve sigara kullanmamamızı öneriyor. Bunu 3 ay yapıp sonra orta verin demiyor. Gereksiniminize yönelik kullanılacağınız bir multivitamin için de birebir şey geçerli. Bu destekler hayat uzunluğu alınmalı. Ama seçerken çok dikkat etmelisiniz. Hami, glüten, maya içermeyen, cinsiyetininize ve gereksiniminize özel dozlar içeren, muteber markaların eserlerini tercih etmeye itina gösterin.”diyor.
Toplumda daima multivitamin kullanımının gereksiz olduğuna, kilo yaptığına ve fazla destek almanın ziyanlı olduğuna dair yanlış inanışlar da bulunuyor. Ecz. Aysen Dincer, beslenme risklerinin tüm dünyada sigaradan sonra ömrü kısaltan 2. Risk faktörü olduğuna dikkat çekiyor. Şayet herkes alması gereken dozda vitamin ve minerali besinlerden alabilseydi bu türlü bir risk var olmazdı. Multivitaminler kilo yapar inanışına ise Dincer’in yanıtı şöyle: “Hayır, multivitaminler kilo aldırmaz. Şayet multivitamin kullanmaya yeni başladıysanız, birinci 2 hafta sizin iştah artışı diye yorumladığınız ancak aslında güç artışı olan bir tesir göreceksiniz. Bu bedeninizde vitamin mineral rezervlerinizin düşük olduğunun da bir ispatıdır. O nedenle bilhassa 2-3 hafta sabredin ve beslenme alışkanlığınızı değiştirmeyin. Sonrasında herşeyin nizama girdiğini göreceksiniz. Burada tek istisna çok yüksek doz B Kompleks vitamini içeren markaların ürünledir. Onları kullanmak yerine yaşınıza, cinsiyetinize ve gereksiniminize özel hazırlanmış bir multivitamin kullanarak bu süreci daha rahat geçirebilirsiniz.’’
Birebir anda birden fazla multivitamin kullanılmaz. Pekala, bu ne kadar yanlışsız bir fikir? Ecz. Aysen Dincer, bu hususa ait şunları söylüyor: Şayet aldığınız multivitamin hakikat formülde ise tıpkı anda birden fazla mutltivitamin almanıza gerek yoktur. Ama C vitamini günde 1000 mg ve D Vitamini günde asgarî 1000 unite farklı olarak alınmalıdır. Multivitaminler içerisinde aldığınız C ve D vitamini dozlar kâfi olmayacaktır.”
“Vitamin alırken alkol ya da sigara tüketmek ziyanlı mı?” sorusuna ise şöyle karşılık veriyor: “Alkol ve sigara sıhhatimiz için birçok risk oluşturan, kullanmamamız gereken maddeler… Aldığınız multivitaminin alkol ve sigaranın bedeninizde tükettiklerini karşılamak ismine da kıymeti var. Bu nedenle multivitamin kullanmayı bırakmayın lakin alkol ve sigaradan vazgeçmek için elinizden geleni yapmanızı öneririm.”
Piyasada birçok multivitamin ve vitamin bulunuyor. Pek çok kişi değerli olan vitaminin en yeterlisi olduğunu düşünüyor. Sanki hakikaten en değerli vitamin en âlâ vitamin mi? Ecz. Ayşen Dincer, bu yanılgıya yalnızca vitaminler için değil birçok mevzuda düştüğümüze dikkat çekiyor. “Önemli olan fiyat değil günlük gereksiniminizi karşılayabilecek içeriğe sahip olması” diyen Dincer, vitamin tercih ederken firmasına ve ne kadar müddettir vitamin ürettiklerini bakmanızı öneririm. Artık tüm bilgiler internette var. Bilhassa pandemi sonrası çok fazla firma ve marka türedi. Burada bedeninizi destekleyeceğim derken ziyan vermeyin ve uzun yıllardır vitamin üreten firmaları tercih edin.’’diye belirtti.
BEYAZ HABER AJANSI (BHA)
