19 yıl önce Adana Ulu Camii’nden çalınan çiniler, Hollanda’dan çıktı

Hollanda’da Oriental Arka Auctions Müzayede Meskeni tarafından 4 Haziran 2020’de düzenlenen ‘Islamic Arka Auction’ isimli müzayedede satışa sunulan, 16’ncı yüzyıla ilişkin çiniler, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü uzmanlarının dikkatini çekti.

Uzmanlar, müzayede kataloğunda 201 ve 205 numaralı lotlarda satışa sunulan çini karolar ile 204 numaralı lotta satılan çini panonun çalıntı olduğunu belirledi.

19 YIL EVVEL ADANA ULU CAMİİ’NDEN ÇALINDI

Yapılan ayrıntılı incelemede çini karolar ile panonun, Adana Ulu Camii’nden 19 yıl evvel onarım sırasında çalınan çiniler olduğu saptandı.

Birebir müzayede meskeninde 20 Ekim 2020’de düzenlenen ‘IslamicandAsian Art’ isimli müzayedede ise 113 lot numarasıyla satışa sunulan çini karo da incelendi.

11’İNCİ VE 13’ÜNCÜ YÜZYILDAN KALAN ESERLER

Yapılan ayrıntılı araştırmada, çini karonun da Anadolu Selçuklu periyoduna ilişkin yapılarda, 11’inci yüzyıl sonlarından 13’üncü yüzyıl başlarına kadar görülebilen yıldız formlu olduğu ve bu çininin benzer örneklerine Konya’daki arkeolojik hafriyatlarda rastlanıldığı belirlendi.

ANADOLU KÖKENLİ OLDUĞU İSPATLANDI

Interpol tarafından ‘Çalıntı Sanat Yapıtları Veritabanı’nda yayımlanan çinilerin iadesi için İçişleri Bakanlığı Kaçakçılık ve Organize Cürümlerle Uğraş Şube Müdürlüğü Başkanlığı ile Dışişleri Bakanlığı teşebbüste bulundu.

Müzayede konutu ile direkt temasa geçilerek, yapıtların yasa dışı yollarla Türkiye’den çıkarıldığına ait kanıtlar sunuldu. Aylar süren müzakereler sonucu müzayede meskenine sunulan kanıtlarla eserlerin, Anadolu kökenli olduğu ispatlandı.

ETNOGRAFYA MÜZESİ’NE TESLİM EDİLDİ

İstekli olarak müzayede evi tarafından çiniler, Lahey Büyükelçiliği’ne teslim edildi. Yapılan süreçlerin akabinde çiniler, diplomatik kargo ile Ankara’ya getirilerek, Etnografya Müzesi’ne teslim edildi. Çinilerin ilişkin oldukları devrin bilimsel bilgilerle tespitinin sağlanması için birtakım tahlillerin yapılacağı öğrenildi.

ADANA ULU CAMİİ

Adana’nın merkez Seyhan ilçesinde 1509’da imaline başlanan Ulu Camii, 1541 yılında tamamlandı. Selçuklu ve Memluk mimarisi özelliğini taşıyan caminin duvarları, siyah beyaz mermer taşlarla kaplıyken, batı ve doğu cepheli birer kapısı bulunuyor.

16’ncı yüzyıldan kalma beyaz yer üzerine lacivert, firuze ve mercan kırmızısı renklerden oluşan caminin duvarlarındaki çinilerin bitki motifleri ile süslendiği görülüyor. İznik ve Kütahya’da yapılmış olan ve Osmanlı çini sanatının en hoş örneklerinin görüldüğü çiniler, 18’inci yüzyıla ilişkin soluk ve gri renkli geç dönem çinilerini de içeriyor.