2 bin 500 yıllık Pers mutfağı bulundu

Amasya’ya 25 km uzaklıkta bulunan, 2007 yılından beri kazıların devam ettiği Oluz Höyük arkeolojik hafriyatlarının bu yıl 15’inci devir çalışmaları devam ediyor.

Bu yıl 5 Temmuz tarihinde başlayan hafriyatlar Aralık ayının sonuna kadar devam edecek. Kültür ve Turizm Bakanlığı kazıları 12 aya yayma projesi kapsamında hafriyat çalışmaları yıl uzunluğu devam edecek.

Hafriyat grubunda kıymetli uzmanlar bulunuyor. Grup, 9 akademisyen, 5 arkeolog, 1 yabancı asıllı uzman olmak üzere toplam 15 bireyden oluşuyor.

“Perslere ilişkin bir sarayın girişini 2012 yılında bulmuştuk”

Hafriyat Lideri İstanbul Üniversitesi Arkeoloji Kısmından Prof. Dr. Şevket Dönmez, hafriyat çalışmalarındaki gelişmeleri anlattı:

“Bu yılki çalışmalarımızı Pers yolunun güneyinde ve kuzeyinde olmak üzere iki alanda programladık. Pers yolunun kuzeyindeki çalışmalar ise çok değerli sonuçlar vermeye başladı. Bilhassa Perslere ilişkin bir sarayın girişini 2012 yılında bulmuştuk. İki sütunla girilen bu taş döşemeli girişin çabucak sağında 3 odalı bir yer açığa çıkarmıştık. Bu yerin klâsik doğu sarayları sisteminde giriş kapısı ve çabucak onun sağında ya da solunda, batısında ya da doğusunda bulunan yerleri tahlil ettiğimiz vakit bunların daha çok hizmet binaları yahut mutfaklar üzere bir grup ünitelere ilişkin olduğunu biz biliyorduk.”

“Koyun, keçi ve çeşitli kuşlara ilişkin kemikler bulduk”

Prof. Dr. Dönmez, mutfağa dair kalıntılar bulduklarını belirterek, şöyle devam etti:

“Asur sarayları milattan evvel 9. Yüzyılda bu türlü girişlere sahipti. Asur saraylarından başlayan bu doğu sarayları sisteminin Osmanlı’ya kadar devam ettiğini biliyoruz. Bilhassa Topkapı Sarayı’nda Babür Selamdan girildiğinde oradaki mutfakların da sağ tarafta olduğunu çabucak girişte biliyorduk. Bu alanın bir avludan oluştuğunu ve avluda bir kadro alanlarda bilhassa öğütme taşları ve bunların ortasında taş tezgahlar olduğunu gözlemledik ve bu noktada bu 3 odalı yerin önündeki avlu kısmının da Pers Sarayı’nın mutfağı olabileceği noktasında güçlü bulgular oluşmaya başladı. Bilhassa burada ele geçen öğütme taşları, bunların bu bölgede ağırlaşması. Yeniden küllü bir alanın ortaya çıkması ve açığa çıkan koyun, keçi ve çeşitli kuşlara ilişkin kemikler bu bölgede bir grup besin üretme faaliyetlerinin oluştuğunu gösteriyor.”

“Günümüzden yaklaşık 2 bin 450 yıl evvel inşa edildiğini söyleyebiliriz”

Buldukları taş tezgahlarının mutfak için kıymetli ispat olduğunu aktaran Prof. Dr. Dönmez, mutfağın günümüzden yaklaşık 2 bin 450 yıl evvel inşa edildiğini söyledi:

“Tabi Perslere ilişkin hem sivil hem de dinî bir yerleşmede milattan evvel 5. Yüzyılda bu tıp buluntuların açığa çıkması hayli heyecanlandırıyor. Öğütme taşları kümesinin kesinlikle tahılla ilgili ve ekmek üretimiyle ilgili ya da un ile ilgili faaliyetlere işaret ettiğini anlıyoruz. Öğütme taşlarının ortasında bulunan bir kadro taş tezgahların da kesinlikle kesme işlerinde, besinleri parçalama sürecinde kullanıldığını düşünebiliriz. Burada bulduğumuz günümüz itibariyle bir mutfak ancak tabi geniş bir kitleye hizmet eden, bir saraya hizmet eden Pers Mutfağı diyebileceğimiz bu yapının milattan evvel 450 yıllarında inşa edildiğini, oluşturulduğunu yani günümüzden yaklaşık 2 bin 450 yıl evvel inşa edildiğini söyleyebiliriz.”

Oluz Höyük’te her yıl 12 ay devam edecek hafriyatlar, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Türk Tarih Kurumu, Amasya Valiliği ve Amasya Belediyesi tarafından destekleniyor.