Salgının başladığı günlerde kapatılma kararı alınan işletmeler yalnızca yaz periyodunda aşikâr bir müddet ve saatler ortasında açılabilirken …
Salgının başladığı günlerde kapatılma kararı alınan işletmeler yalnızca yaz periyodunda aşikâr bir müddet ve saatler ortasında açılabilirken, salgında ikinci dalganın yaşanmasının akabinde da tekrar kapandı. Birtakım işletmeler bu süreçte meskene servisle ayakta kalmaya çalışsa da, birçok restoranda meskene servis hizmeti verilemediği için büyük ciro kayıpları yaşandı.
İşletmeler kira ödemelerini yapamayacak duruma düştü. Hatta dal temsilcilerine nazaran şayet açılma mühleti daha da uzarsa işletmelerin yüzde 30’u bir daha açılamama tehlikesi ile karşı karşıya kalacak. Kısa çalışma ödeneği ile çalışanlarının maaşlarını ödemeye çalışan işletmeler, tedarikçilerine olan borçlarını da ödeme noktasında büyük kahır yaşıyor. Bu da tarladan başlayan ve restoranlara kadar uzanan tüm kesimleri bir oldukça zorluyor.
Yeme-içme kesimi de yaşanan bu durumun akabinde açılmak için davette bulundu. Biz de yeme-içme bölümünün temsilcileri ile restoranların nasıl açılması gerektiğini, alınabilecek tedbirleri konuştuk. Dal temsilcileri bilhassa 5 mevzuya
dikkat çekti.
5 UNSURDA RESTORANLAR NASIL AÇILSIN
1- Restoranlar bir an evvel ‘en sert tedbirlerle’ açılsın, alınan önlemlere uymayanlar gerekirse kapatılsın.
2- Müşterilere HES koduyla restoranlara giriş yapsın.
3- Aşılamada yeme-içme bölümü çalışanlarına öncelik verilsin, risk en aza indirilsin.
4- Hijyen kuralları en katı biçimde uygulansın burada oduna müsaade verilmesin
5- Masalar ortası toplumsal aralığa dikkat edilsin, uymayanlar cezalandırılsın
KURALLARA UYMAYANLAR İFŞA EDİLSİN
Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Genel Lideri Ramazan Bingöl:
Alınabilecek en sert önlemlere de razıyız. Bu işi güzel yapanlarla berbat yapanlar ayırt edilsin.
Kurallara uymayanlara en sert cezalar verilsin. Hatta işletmeyi kapatmaya kadar giden cezalar uygulansın.
* Tarım Bakanlığı’nın taklit ve tağşiş yapanları ifşa ettiği bir liste üzere, yeme-içme dalında kurallara uymayanlar ifşa edilsin.
Biz de dernek olarak kontrollere katılabiliriz. Bu mevzuda elimizden gelen dayanağı vermeye hazırız.
Tüm bakanlıklar ve hekimlerin olduğu bir Bilim Konseyi oluşturulsun, burada alınacak kararlara harfiyen uyulsun.
TSE ile protokol imzaladık. Kurallara uyanlara ‘Güvenli Restoran Belgesi’ verilecek.
Bu belgeyi almak isteyenle A’dan Z’ye incelenecek.
İnançlı Turizm Evrakı yahut İnançlı Restoran Dokümanı olan işletmelerle sorun aşılabilir.
‘SEKTÖR OLARAK KATI KURALLARA UYMAYA HAZIRIZ’
Big Chef’s’in kurucusu ve İdare Heyeti Lideri Gamze Cizreli:
Bu kurallara uymayanlara en sert formda ceza verilebilir.
Böylelikle işini güzel yapanlarla yapmayanlar ayırt edilebilir.
Yeme-içme kesimine aşılama konusunda da öncelik verilmeli.
* Bir an evvel açılmak dışında vergi muafiyeti ve dayanaklara de muhtaçlık duyuyoruz.
Yeme-içme kesimi şu anda neredeyse bakanlık genelgesi ile kapalı olan tek kesim.
Bu sebeple yeme-içme Ankara’dan özel bir kıymetlendirme bekliyoruz.
‘İŞİNİ GERÇEK YAPAN İŞLETMELER ÖRNEK GÖSTERİLMELİ’
Sunset İdare Konseyi Lideri Barış Tansever:
Türkiye turizminin ayakta kalması için otelleri açıkta tutarken, otel lokantaları da açık kalıyor. Lakin tıpkı turistin turizm dokümanlı bir restoran gitmesine de müsaade verilmesi gerekiyor.
Biz çalışanlarımıza daima PCR testi yapıluyoruz. 2 haftada bir bu testleri uyguladık. Şayet açılırsak bunlara devam edeceğiz.
Müşterilerimizin sıhhati kadar çalışanlarımızın sıhhatini da düşünüyoruz.
İnançlı turizm sertifikası çerçevesinde işletmemiz daima denetleniyor. Bu sorgu 130 unsur üzerinden yapılıyor.
* Bu biçimde hassasiyet gösteren, işini yanlışsız yapan işletmelerin açılarak başkalarına de örnek gösterilmesi gerekiyor.
‘HEM AÇILMA HEM DAYANAK BEKLİYORUZ’
Turizm Restaurant Yatırımcıları ve İşletmecileri Derneği Lideri Kaya Demirer:
Yeme-içme bölümünün kapalı olması 2 milyon aileyi yakında ilgilendiriyor.
Biz son 10 ayda yalnızca 3-4 ay çalışabildik, açık olduğumuz devirlerde ise saat kısıtlaması vardı.
Artık restoranların bir an evvel açılması gerekiyor.
Müşteriler ve çalışanlar restoran-lara HES kodu ile giriş yapsın.
* Aslında restoranlar inançlı turizm sertifikasına sahip. Bu da önlemlerin kâfi olduğunu gösteriyor.
Aşılama programında yeme-içme kesiminde olanlar öne alınsın.
* Açılırken de saat kısıtlaması olmaması büyük kıymet taşıyor.
Yalnızca açık alanlar değil restoranın tamamı toplumsal ara koşulları gözetilerek açılmalı.
Şayet açılma süreci biraz daha uzarsa, yeme-içme dalında bulunan işletmelerinde yüzde 30’u bir daha açılamayacak.
Bu yüzden bir an evvel açılmanın yanı sıra dayanaklara de muhtaçlık duyuyoruz.
İşletmeler KDV, sigorta üzere ödemelerini yapamıyor. Dalda yaklaşık 7 milyar TL’lik vergi yapılandırması oldu.
* Dalın büyük bir kısmının bankalara borcu bulunuyor. Bunların da ödemesinde meseleler yaşanıyor.
Devlet işletmelere sahip çıkarsa onlar da çalışanlarına sahip çıkacaktır.
Bu yüzden kredi ödemelerinde ertelemeye, yapılandırmada ödemelerinde de yine tarih belirlenmeli.
Şayet devlet vergi ve kredi ödemelerinde takviye olup açılmamıza müsaade ederse gelecek yıldan itibaren ödeyeceğimiz vergilerle devlete daha çok dayanak olabiliriz.