2008 krizini bilen ekonomistten korkutan tahmin: Emlak balonu patlamak üzere

Pandemi sonrası ofis ve ticari gayrimenkul bölümü alt üst olurken pek çok ekonomist bu alanlardaki meselelere dikkat çekmeye başladı. Bölüme ait son ihtar ise 2008’de konut dalının çöküşünü kestirim eden ekonomist Gary Shilling’den geldi. Shilling, “Bence şu anda en büyük balon ticari gayrimenkul” dedi.

“BALON ÇATLAMAYA BAŞLADI”

Shilling 2008’de birçok Wall Street bankasını çökerten ve global mali krize yol açan temerrütlere atıfta bulunarak, “Bu, ipotekli konut kredisi çılgınlığı kadar büyük değil ancak bence çatlamaya başlayan bir balon” dedi. Konut piyasası kahini olarak bilinen Shilling, çöküşten evvel riskli kredilerin ABD iktisadı için “en büyük finansal sorun” olduğu ihtarında bulunmuş ve Ocak 2006’da “Konut Balonu Muhtemelen Patlayacak” başlıklı bir makale yazmıştı.

“ÇOK YÜKSEK FAİZ ORANLARI İSTİYORLAR”

Pandeminin akabinde yaygınlaşan ve pek şok şirkette model olarak uygulanan uzaktan yahut hibrit çalışmanın ticari gayrimenkulleri etkileyeceğini belirten Shilling, “Şimdi boş olan ofis binaları var ve meselelerden biri bu ofis binalarının vadelerinin yaklaşıyor olması. Mortgage kredisi verenler ya kredileri yenilemek istemiyor ya da bunu yapmak için çok daha yüksek faiz oranları istiyorlar” tabirlerini kullandı.

“KISA MÜDDET İÇİNDE RESESYONA GİRECEĞİZ”

“Bir müddettir problemde olan oteller ve alışveriş merkezleri üzere öbür ticari gayrimenkuller de var” diyen Shilling ayrıyeten borsaların pandemiden bu yana en düşük düzeyine gerileyebileceğini belirterek, “Eğer zati içinde değilsek, muhtemelen kısa müddet içinde bir resesyona gireceğiz” kestiriminde bulundu.

“BORSA SERT DÜŞECEK”

Shilling “Hisse senetlerinin doruktan tabana yaklaşık yüzde 30 ila yüzde 40 düşeceği görüşündeyim. Resesyonların emniyetli bir halde habercisi olan en önemli göstergelerin birçoklarına bakarsanız, resesyondan kaçmak epey zordur” dedi.

VERİLER DOĞRULAR NİTELİKTE

Ticari gayrimenkul piyasalarındaki datalar de Shilling’i doğrular nitelikte. Mortgage Bankacıları Birliği’ne (MBA) nazaran, ofis, apartman ve başka ticari mülkleri içeren ticari ipoteklerin temerrüt oranları dört çeyrektir arka arda yükseliyor. Üçüncü çeyrekte ofis kredilerinin yüzde 5’inden fazlası, perakendeci kredilerinin ise yüzde 5’i temerrüde düştü.