720’den Fazla ‘Cinsiyete’ Sahip: Gezegendeki En Gizemli Organizma Blob Uzay İstasyonuna Gidiyor

Euronews’ten Sertaç Aktan’ın haberine nazaran, bilimsel ismi ‘Physarum polycephalum’ olan Blob bir tıp balçık küfü ve uzun müddettir bilim dünyasını büyülüyor ve artık, Dünya’nın yüzlerce kilometre üstünde bulunan astronotlar ve yüz binlerce Fransız okul öğrencisi tarafından eş vakitli olarak gerçekleştirilen eşsiz bir deneyin modülü olacak.

Blob Dünya’da birinci olarak yaklaşık 500 milyon yıl evvel ortaya çıktı ve çok çekirdekli tek bir hücreden oluştuğu için klasik biyolojiye meydan okuyor.

Birçok organizma hücrelerin bölünmesi yoluyla büyüyüp çoğalırken, Physarum polycephalum bu formda yapmıyor.

Bir öbür tuhaflığı da şöyle tabir ediyor:

“Çoğu organizma iki cinsiyet tipiyle yetinir, Blob ise 720’den fazla cinsiyete sahip. Bu, bize hayatın birden fazla sayıda orijinden oluştuğunu kanıtlayan bir organizma.”

Sarımsı, süngerimsi bir kütle olan sümüksü küfün ağzı, bacakları yahut beyni yok. Lakin bu bariz dezavantajlara karşın, küf yiyor, büyüyor, hareket ediyor, öğreniyor ve problem çözüyor.

Blob’un DNA’sı bir çekirdeğin içinde yer almak yerine hücre duvarlarının içinde serbestçe dolaştığından kendi modüllerini istediği vakit sökebiliyor. Ayrıyeten ‘sklerotia’ ismi verilen dehidrasyon yoluyla kış uykusu durumuna geçebiliyor.

ISS’te seyahatine başlayacak olan, şu an için sklerotia halindeki dört adet Blob’a eylül ayında yine sıvı verilerek uykudan uyandırılacak.

Bilim insanları tarafından LU352 olarak etiketlenen tıpkı ana Blob hücresinden kesilen numuneler uzayda iki protokole tabi tutulacak. Birinde makul alt Bloblar yiyecekten yoksun bırakılacak; başkasında bir besin kaynağı olan yulaf lapasıyla beslenecekler.

Emel, ağırlıksızlığın bu organizma üzerindeki tesirlerini gözlemlemek. Misyonun sonunda bir bilimsel makale ortaya çıkarılmayacak zira tüm deney aslında bir okul projesinin uzaydaki uzantısı olacak. Ferrand herkesin aklındaki soruların tıpkı olduğunu söylüyor:

“Kimse mikro yerçekimi ortamında davranışının ne olacağını bilmiyor: hangi tarafta hareket edecek? Üste gerçek uzayacak mı yoksa yanlara hakikat mu genişleyecek?”

Toulouse’daki Hayvan Bilişi Araştırma Merkezi yöneticisi Blob uzmanı Audrey Dussutour, “Sütunlar oluşturarak gelişecek mi merak ediyorum” diyor.

Bu sırada, Dünya’da, birebir LU352 çeşidinden kesilen binlerce örnek, Fransa’daki yaklaşık 4 bin 500 okula dağıtılacak.

Uzay ajansının eğitim programını yürüten Christine Correcher, “350 binden fazla öğrenci Blob’a ‘dokunacak’ diyor. Bu ayın sonunda öğretmenlere üç ila beş sklerotia içeren kitler verilecek. Blob’un kısımları uzayda canlandırıldığında, birebir anda Dünya’daki modülleri da sulanacak. Bu halde çok sayıda karşılaştırma ve müşahede yapılacak.

Bilim insanları bu biçimde hayatın temel yapı taşlarına ait kimi sorulara ışık tutulabileceğini düşünüyor.