Fındık ihracatından 1,9 milyar dolar gelir sağlandı

Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (KFMİB) datalarına nazaran; 2020 yılında toplamda 280 bin 924 ton iç fındık ihracatından 1 milyar 945 milyon 299 bin 937 dolar elde edildi. Fındık ihracatında bir evvelki yıla nazaran ölçü bazında yüzde 12.1, döviz gelirinde ise yüzde 4.1lik azalma meydana geldi. 2020-2021 fındık ihracatı döneminde 1 Eylül-31 Aralık 2020 devrinde ise toplamda 106 bin 706 ton iç fındık ihracatı gerçekleştirildi. İhracatı yapılan iç fındıklar karşılığında ise 732 milyon 836 bin 548 dolar döviz girdisi sağlandı. Bir evvelki yılın birebir devrindeki ihracat sayısı 168 bin ton, elde edilen döviz girdisi de 1 milyar 89 milyon 716 bin 881 dolar olarak kayıtlara yansıdı. İki yıl ortasındaki ihracat kaybı ölçü bazında da yüzde 36, döviz bazında yüzde 32.7 oldu.

RAKİP ÜLKELER DAHA UCUZA FINDIK SATTI

KFMİB Lider Vekili Dursun Oğuz Gürsoy, fındık ihracatında yaşanan düşüşü kıymetlendirdi. Fındık fiyatlarının yüksek seyretmesi, dövizdeki ani dalgalanmalar, pandemi ve badem üzere eserlerin ucuzluğunun fındık ihracatının düşmesindeki ana nedenler olduğunu belirten Gürsoy, rakip ülkelerin Türkiye’ye nazaran daha ucuza fındık sattığını söyledi. Gürsoy, Fındık ihracatının düşmesinin çeşitli sebepleri var. Bu düşüşü yalnızca pandemiye yüklemek hakikat değil. Pandeminin de tesiri var lakin bunun dışında da gelişmeler oldu. Dönem başında fındık fiyatları birden teğe 22 lira düzeylerinden 25 liralara çıktı ve piyasada 27-28 hatta 30 TL beklentisi oluştu. Biz ihracatçılar olarak da mevcut piyasa şartlarına nazaran yurt dışına teklifler vermeye başladık. Lakin rakiplerimizde de geçtiğimiz yıl fındık uygundu. İtalya, Azerbaycan ve Gürcistan üzere ülkelerde uygun bir fındık rekoltesi var. Münasebetiyle eylül ile ekim ayında bilhassa Azerbaycan, Gürcistan ve İtalya’dan çok fazla fındık satıldı. Onların her sattığı mal bizim ihracatımızda düşüşe tekabül etti. Zira eylül ayını bölüm olarak çok zayıf geçirdik. Yani ihracattaki düşüşün birinci sebebi; rakip ülkelerin daha ucuz fiyata erken davranarak fındık satmasıdır. Bizde de beklentiler yüksek olduğu için üretici malını pazara indirmedi. Münasebetiyle fiyatlar çok hızlı yükseldi. Yükselen fiyatlar çerçevesinde fındık muhtaçlığı olan ülkeler, ucuz fındığın satıldığı ülkeleri tercih etti. Bundan ötürü ihracatta bir düşüş oldu. Dövizdeki ani dalgalanmaların da fındık ihracatının düşmesine çok büyük tesiri var. Zira dövizdeki günlük dalgalanmalar bazen yüzde 2lere, 3lere varıyor. Bir gün verdiğimiz fiyatı, sonraki gün sabit tutamıyoruz. Bundan ötürü bir belirsizlik, bir istikrarsızlık oluştu. Bu nedenle rakipler devrede kaldı diye konuştu.

DÜŞÜŞ KİMİ ÜLKELERDE YÜZDE 50’Yİ GÖRDÜ

Birtakım ülkelere yapılan fındık ihracatındaki düşüşün yüzde 50’yi gördüğünü kaydeden Gürsoy, Japon pazarında yüzde 50, Çin piyasasında yüzde 25, Avrupa’nın pek çok ülkesine yaptığımız İtalya, Almanya, Belçika, Hollanda üzere ülkelerde düşüşler yüzde 40ların üzerinde görünüyor. Türkiye büyük çapta Avrupa Birliği’ne ihracat yapıyor. Avrupa Birliği’ni dikkate aldığımızda aslında en büyük düşüş Avrupa Birliği’nde oldu sözlerini kullandı.

AVRUPA’DAKİ PASTA DALI BADEME YÖNELDİ

Badem fiyatının fındığa nazaran düşük olması nedeniyle pasta dalının bademe yöneldiğini söz eden Gürsoy, şöyle dedi: Değerli bir etken de rakip eserler. Badem fiyatı 4.50-5 dolar düzeylerindeyken, biz fındığı 6,5-7 dolardan satmaya çalışıyoruz. Hasebiyle badem tahminen tarihte çok ender bir halde bu sene fındık fiyatının altına düştü. Bilhassa Avrupa’daki pasta sanayi kesimi çok çabuk fındıktan öteki eserlere dönebiliyor. Birebir şey bugün Türkiye’de de yaşanıyor. Pasta dalına sattığımız fındık dilmesi, kıyılmış fındık, fındık unu üzere pek çok eser bademden imal edilerek Avrupa’daki endüstrilere satılıyor. Bunun sebebi de fiyat. Yani bugün 5 dolarlık fiyat 7 dolarla karşılaştırıldığında 1 tırda çok fecî bir fiyat farkı oluşmuş oluyor. Münasebetiyle fındıktan bademe yöneldiler.”

FINDIK ÇEREZ OLARAK DA AZ TÜKETİLİYOR

Gürsoy, karışık kuruyemiş paketlerinde üretici firmaların fındıktan daha ucuz olan badem, yer fıstığı üzere öbür eserlerin ölçüsünü arttırdığını, paketlerin içindeki fındık ölçüsünü ise azalttığını belirterek, Fındık çerez olarak da daha az tüketilmeye başlandı. Ucuz olan eserlerin daha fazla konulduğu karışık kuruyemiş paketleri yapıldı. Bunu yapan firmalar daha az fındık tüketmeye başladılar. Bunları topladığımız vakit fındık ihracatının yüzde 36 düzeylerinde düştüğünü görüyoruz diye konuştu.

25 LİRANIN ÜZERİNDE BİR FİYAT OLUŞMASINI BEKLİYORUZ

Fındık üreticisi Fethi Kondak ise, geçtiğimiz dönem bahçesinden elde ettiği 4,5 tonluk fındığını pazara indirmediğini söyleyerek, “Fındığımı pazara indirmememdeki neden, piyasada güzel bir fiyat oluşmamasıdır. Piyasadaki fındık fiyatlarının taban 25 liranın üstüne çıkmasını bekliyoruz. Şu anda personellik, maliyet, gübre fiyatlarının artması nedeniyle piyasadaki fiyatı tatmin edici bulmuyoruz. Bundan ötürü da fındığımızı satmıyoruz. 50 randıman fındığın 25 lira üzerinde bir fiyata oturması durumunda fındığımı o vakit satmayı düşünüyorum dedi.