‘Narkotik arı’ projesi alay konusu olan eski İstanbul İl Milli Eğitim Müdürü Özer haklı çıkt: ‘Özür bekliyorum’

2008 yılında periyodun İstanbul Vilayet Ulusal Eğitim Müdürü Ata Özer, okullarda uyuşturucu kullanımının önüne geçmek ve kullananları tespit edebilmek için arılardan faydalanacaklarını açıkladı. Proje o devir birçok kesitten reaksiyon çekti, alay konusu oldu ve rafa kaldırıldı. Cet Özer bu olayın akabinde vazifesinden alındı.

Hürriyet’ten Eyüp Özgür’ün haberine nazaran 2014 yılında ABD Güç Bakanlığı’na bağlı Los Alamos Ulusal Laboratuvarı’nda bal arılarına dedektör eğitimi verildiği açıklandı. Bal arıları bomba ve narkotik uzmanı olarak yetiştirildi, birçok noktada kullanıldı.

Yapılan açıklamada, bomba ve narkotik köpeklerinin eğitiminin ortalama 3 ay, arılarınkinin ise 10 dakika üzere bir mühlet olduğu belirtildi. Laboratuvarın tespitlerine nazaran arılarda doğruluk oranı yüzde 98 iken, köpeklerin doğruluk oranı yüzde 71’de kaldı.

Belçika kullanıma açtı

Avrupa uyuşturucu trafiğinde transit liman haline gelen Belçika, uyuşturucu ile gayret etmek için narkotikçi bal arılarını devreye soktu. Anvers Limanı’ndaki konteynerlerde uyuşturucu bulunup bulunmadığının tespiti için özel bir aygıt içine yerleştirilen 36 arının kullanılacağı açıklandı.

Uyuşturucu kokusunu yemekle özdeşleştiren arılar lisanlarını çıkarırsa konteynerlerde arama yapılacağı belirtildi. Belçika Gümrükler Genel Müdürü Kristian Vanderwaeren, gelecek günlerde arıların yer aldığı uyuşturucu ile çaba programının kim tarafından yürütüleceğine ve ne kadar kaynak ayrılacağına karar verileceğini açıkladı.

Belçika’nın Nieuwsblad gazetesine konuşan böcek uzmanı Peter Berx’e nazaran, bal arıları, koku alma konusunda çok yeterli. Berx, arıların eğitimin yalnızca birkaç saat sürdüğünü ve uyuşturucu arama sırasında ölmediklerini ve acı çekmediklerini söyledi.

‘Yazlıkta keşfettim’

Ortadan geçen 13 yıllık vakit, o devir projesi çok tartışılan ve Hürriyet’e de haber olan Cet Özer’i haklı çıkardı. Cet Özer, uyuşturucu dedektörü arı projesini nasıl geliştirdiğini şöyle anlattı:

“Bir gün Tekirdağ’da yazlıkta oturuyordum. Çay içtiğim bardağın yanındaki şekere bir arı geldi. Baktım ki sudan ayrılmıyor. Farklı yerlere de geliyor. İstanbul Ulusal Eğitim Müdürü olduğum vakit Emniyet Genel Müdürlüğü’ne bir yazı yazdım. Projeyi anlattım. Belirli ölçüde bir uyuşturucu unsurun verilmesi mümkün mü dedim. ‘Böyle bir şeyin olması mümkün değil’ dediler. Ben de kendi tekniklerimle denedim ve başarılı olduğunu gördüm. Onları birtakım arkadaşlarımın yanında da deneyerek arıların uyuşturucu olan yere konmak istediğini fark ettim.”

‘Şöhret için değil gençlerimiz için’

CET Özer “Biz bunu şöhret olsun diye değil, gençlerimizi uyuşturucudan kurtarmak için yapmıştık” diyerek şöyle devam etti:

“Ben o devir uyuşturucunun kol gezdiği Balat üzere bir semtte yetişen 5 üniversite öğrencisinden biriydim. Nasıl bir devlet memurunun ilim adamları, bilim adamları tarafından hakir görüldüğünün artık çok yeterli görülmesini istiyorum. Hiçbir üniversite, hiçbir bilim adamı bu projeye sahip çıkmadı. O ilim adamlarından özür bekliyorum. Benden sonra bu üzere projelerle ilgilenenlerin önü kesilmesin.

Arı projemle dalga geçildiğinde, İngiltere’nin Birmingham Üniversitesi’ndeki bir görevliden faks aldım. Bu istikamette araştırmalar olduğunu, bu projeden vazgeçmemem, pes etmemem gerektiğini söylüyordu. Çok projelerim vardı lakin olmadı. Kanada’dan 56 proje getirdiğim vakit bir yetkili bana ‘Ata Hoca senin hiç mi işin yok’ dedi. Lakin ben bu projelerin hepsini öğrencilerim için, geleceğimiz için yaptım.”