Üçte Biri Ölmüş: NASA, 50 Yılın Ardından Ay Ağaçlarının Haritasını Yayınladı

1971’de farklı ağaç çeşitlerinden yaklaşık 500 tohum uzaya gönderildi. Ayın etrafında 34 sefer dolaşan bu tohumlar daha sonra Dünya’nın farklı noktalarına dikildi. Amerikan Uzay ve Havacılık Yönetimi (NASA), ikisi Güney Amerika’da ve biri Avrupa’da olmak üzere toplam 83 Ay ağacının yerlerini gösteren bir harita paylaştı.

Bununla birlikte, ağaçların türleri  kızılçamlardan , Douglas köknarlarına,  çınarlardam loblolly çamlarına kadar çeşitlilik gösteriyor.  Fakat, ağaçların üçte biri 1970’lerde dikildiğinden bu yana öldü.

“Ay ağaçları” Apollo 14 misyonunun bir modülü olarak ortaya çıktı. Apollo 14,  31 Ocak 1971’de başladı. Astronotlar 5 Şubat 1971’de Ay’a indi ve yaklaşık 9 saatlik bir Ay yürüyüşünden sonra 9 Şubat’ta Dünya’ya geri döndü. Misyona katılan Alan Shepard ve Edgar Mitchell ayda yürürken, Stuart Roosa komuta modülünde tohumlarla birlikte yörüngede 34 kez  döndü.

Misyon esnasında  tohumlar sınıflandırıldı ve bir küme tohum  karşılaştırma yapmak için Dünya’da bırakıldı. Uzaya gönderilecek olan tohumlar Roosa’nın kitine yerleştirildi, lakin mürettebat dünyaya döndükten sonra teneke kutu patlayarak açıldı ve pek çok tohum kullanılamaz hale geldi.

Akabinde NASA tohumları, filizleninceye kadar takip etmesi için ABD Orman Hizmetleri’nin bakımına verdi, lakin kimileri vazifeden yıllar sonra ekilmedi. Uzay seyahatinden sağlıklı dönen  fideler ABD’de  (genellikle 1976’da ülkenin 200’üncü yıl dönümünün bir modülü olarak) ve tüm dünyada dikildi. Lakin, ağaçlar bir müddet sonra unutuldu.

Fakat eski astronot David Williams, durumu ferdî bir sorun haline getirdi 1996 yılında ağaçları bulmak için bir proje başlattı.

22 Ay ağacıyla haritaya başlayan Williams, bulduğu ağaç sayısının 83’e çıktığını ve günümüze kadar 21’inin öldüğünü belirtti. Lakin Williams, birçok ağacın mukadderatının uzay seyahatiyle ilgisi olmadığını söyledi.

Başka taraftan William,  ağaçların  Beyaz Saray’a, Brezilya ve  İsviçre’deki çeşitli bölgelere  Memleketler arası Dostluk Ormanı’na, çeşitli üniversitelere ve NASA merkezlerine dikildiğini söyledi. Ayrıyeten ağaçların kimiler Japonya İmparotorluğu’na ve birtakım Avrupa ülkelerine diplomatik amaçlarla  yollandığını kelamlarına ekledi.