DLR, Lazer optik saatlerin yörüngede ilk kez doğrulanması için Airbus Bartolomeo hizmetini kullanacak

Alman Havacılık Merkezi’nin COMPASSO misyonu, 2024 sonu itibarıyla yeni ISS Bartolomeo dış platformunda uçacak

İstikrarlı lazer-optik saatler, gelişmiş uydu navigasyonu ve uydulararası bağlantılar için temeldir

Alman Havacılık ve Uzay Merkezi’nin Galileo Yetkinlik Merkezi (DLR-GK), Airbus ile DLR’nin COMPASSO misyonunun Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) Bartolomeo platformunda ağırlanması için 16.8 milyon Avro değerinde sözleşme imzaladı.

COMPASSO misyonu, kompakt ve istikrarlı lazer optik saatlerin ilk yörünge içi doğrulamasını yapacak. Çift yönlü bir optik bağlantı sayesinde, bu saatler dünya üzerindeki saatlerle karşılaştırılır ve senkronize edilir. Ek olarak, ISS ve yer istasyonu arasındaki optik bağlantı, atmosferik türbülansın frekans ve zaman transferi üzerindeki etkisini değerlendirmek için kullanılır.

Optik bağlantılarla birlikte, istikrarlı optik saatler, Galileo gibi gelecek nesil uydu navigasyon sistemleri ve DLR’de geliştirilen Kepler konsepti gibi yeni Küresel Navigasyon Uydu Sistemleri (GNSS) mimarilerinin temeli için özellikle ilgi çekicidir. Yörünge belirleme doğruluğu ve atmosfer modellemesi gibi diğer parametrelerin kontrolü ile birlikte, Dünya’daki konum belirlemede daha yüksek bir doğruluk elde edilebilir ve aynı zamanda zemin segmentinin karmaşıklığını ve boyutunu azaltabilir.

DLR Yönetim Kurulu Üyesi Hansjoerg Dittus, “Uydu konumlandırma uygulamalarına ek olarak, COMPASSO’da geliştirilen frekans referansı, uydulararası lazer interferometrisi için yüksek istikrarlı ve son derece tutarlı bir ışık kaynağıdır. Bu, Gravity Recovery ve Climate Experiment follow-on, GRACE-FO gibi dünya gözlem misyonları ya da Laser Interferometer Space Antenna LISA gibi bilimsel misyonlar için özellikle önem taşır” dedi.

200 kg’lık COMPASSO misyonunun 2024’ün sonlarında fırlatılması bekleniyor ve Bartolomeo platformunda çift yuvaya sahip olacak. 18 aylık görevin sonunda, yük bileşenlerini Dünya’ya getirecek.

Airbus Uzay Araştırmaları Başkanı Andreas Hammer, “COMPASSO, temel olarak bir ortak taşıma senaryosunda birkaç küçük yükü taşımak için tasarlanmış bir adaptör plakası olan ArgUS taşıyıcısına monte edilecektir. Bu özel hizmet çözümü ile DLR-GK’ye COMPASSO deneyleri için ideal bir temel sunabilmemiz harika” dedi.

DLR Galileo Yetkinlik Merkezi (DLR-GK), COMPASSO proje yönetiminden sorumludur ve hem sözleşme otoritesi hem de teknik otorite olarak hareket eder. Yerleşik ve yer yazılımı da dahil olmak üzere COMPASSO alt sistemlerini geliştiren DLR enstitülerini ve harici tedarikçileri koordine eder. DLR-GK, Oberpfaffenhofen’daki DLR tesisinde yer almaktadır.

COMPASSO misyonu için Airbus, ISS için karmaşık yüklü misyonları gerçekleştirmek için Airbus Bremen ekibinin sistem uzmanlığı ile Airbus Friedrichshafen ekibinin mühendislik uzmanlığını birleştirerek müşteri ihtiyaçlarına göre özel bir hizmet kombinasyonu sunar. Airbus sadece Bartolomeo hizmetini sunmakla kalmaz, aynı zamanda yükün fırlatılmasını, kurulumunu, işletilmesini ve geri dönüşünü de sağlar. Ayrıca özel ArgUS çoklu yük taşıyıcısını tedarik eder ve sistem mühendisliği ve montaj ve entegrasyon faaliyetlerinden de sorumludur.

2020 yılında Airbus’ın Bartolomeo platformu fırlatıldı ve ISS Columbus modülüne robotik olarak bağlandı. Extravehicular Activity (EVA) gerektiren kabloların son bağlantısının ardından, platform önümüzdeki haftalarda uzayda yetkilendirilmesi için hazır olacak.

Bartolomeo, ISS altyapısına yapılan bir Airbus yatırımıdır ve uzay ortamında on iki harici yükün barındırılmasını sağlar. Yörünge içi test ve doğrulama misyonları için benzersiz fırsatlar sunar ve Airbus, ESA, NASA ve ISS Ulusal Laboratuvarı arasındaki ortaklık kapsamında işletilir.

Bartolomeo, Dünya gözlemleme, çevre ve iklim araştırması, robotik, malzeme bilimleri ve astrofizik gibi pek çok misyon için uygundur. Müşteriler ve araştırmacılar için uzay teknolojilerini test etmek, yeni uzay iş yaklaşımlarını doğrulamak, mikrogravitede bilimsel deneyler yapmak veya uzayda üretim tekniklerini araştırmak için ihtiyaç duyulan yük taşıma yeteneklerini sağlar.

Yük yerleştirme, 5 ila 450 kg arasında geniş bir yük kütlesi aralığı ve yaklaşık 1 m³ ebatına kadarki yuvalar için uygundur. Daha küçük yükler için ise Airbus, tek bir yük yuvasına sabitlenmiş bir adaptör plakasına birden fazla yükün yerleştirilmesini sağlayan ortak çözümü ArgUS çoklu yük taşıyıcısını geliştirdi. Bu yükler, 3U kadar küçük olabilir, yani kabaca bir ayakkabı kutusu boyutundadır (1U = 10x10x10cm3).

Platformun bir evrimi olarak, Airbus günde bir ile iki terabayt arasında optik veri indirme kapasitesi sağlayacaktır.

Her üç ayda bir ISS’ye gerçekleştirilen her misyon için fırlatma imkanı mevcuttur. Yükler, sözleşmenin imzalanmasından bir buçuk yıl sonra hazırlanabilir ve çalışmaya hazır olabilir. Yük boyutları, arayüzler, fırlatma öncesi hazırlık ve entegrasyon süreçleri büyük ölçüde standartlaştırılmıştır. Bu, teslim sürelerini azaltır ve geleneksel görev maliyetlerine kıyasla önemli ölçüde tasarruf sağlar.

Airbus, yük görevinin hazırlanmasında teknik destek; fırlatma ve kurulum; operasyonlar ve veri aktarımı ve isteğe bağlı Dünya’ya dönüş de dahil olmak üzere hepsi bir arada sunduğu bu hizmet paketi ile uzaya kolay erişim sunar.

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı