On soruda blockchain teknolojileri

Seyşeller merkezli kripto para borsasının yetkilisi Alphan Göğüş, “veri güvenliği için alternatif” olarak önerilen blockchain teknolojilerini şöyle anlattı:

BLOCKCHAIN TEKNOLOJİSİ NEDİR, NASIL ÇALIŞIR?

Blockchain; değiştirilmesi, hacklenmesi ve yanıltılması neredeyse imkansız olan bir bilgi kaydetme sistemidir. Merkezsiz bir bilgisayar ağı üzerinde çalışan sistemde yapılan süreçler şifrelenerek bir daha değiştirilemeyecek biçimde ağdaki her bilgisayarda kayıt altına alınır. Ağ üzerinde gerçekleşen tüm süreçlerin içeriği anonimleştirilerek alfanumerik karakterler hale getirilir. Örneğin; “Benim adım: …. …….” halinde bir bildiri, “d53db629449dfecbbc1c86431249861c675106fe98cd82ef371f2f92f49c0f34” biçiminde görünecektir. Şifrelenmiş bilgilerin herkesin erişebileceği bir biçimde kaydediliyor olması ise süreçlere şeffaflık kazandırarak sisteme olan inancı arttırır.

BLOCKCHAIN TEKNOLOJİSİ FERDÎ BİLGİLERİMİ NASIL KORUR?

Blockchain teknolojisi dataları iki açıdan korur: Makus niyetli şahıslar tarafından çalınmaya ve dataların üçüncü partilere satılmasına karşı.

BLOCKCHAIN ÜZERİNDE TUTULAN BİLGİLERİN ÇALINMASI MÜMKÜN MÜ?

Blockchain’de bilgiler tek bir noktada depolanmaz. Kayıtların dağıtık ve şifrelenmiş olması, sistemin inançlı olmasını sağlar. Buradaki en kıymetli husus bu şifreleme için kullanılan anahtarların güvenliğidir. Bu nedenle hem bilgilerimiz hem de bakiyelerimizin güvenliği için anahtar idaresi çok kritiktir.

BLOCKCHAIN, BİLGİLERİMİN DİĞERLERİYLE PAYLAŞILMASINI NASIL PÜRÜZLER?

Blockchain teknolojisi, gücü her vakit kullanıcıya vermeyi maksatlar. Dijital kimlik dataları ve ayak izlerimiz en bedelli varlıklardan biridir ve yalnızca size aittir. Uygulamalar açık kaynaklı ve şeffaf olduğundan sizin bilgilerinizle ne yapıldığını çarçabuk takip edebilirsiniz.

DİJİTAL KİMLİK NEDİR?

Merkezsiz ve güvenlik odaklı bir teknoloji olan blockchainde doğrulanmış kimlik datalarının paylaşımı ve dataların saklanması için “dijital kimlik” yaklaşımı ortaya çıkmıştır. Bugün bir banka müşterisi olmak istediğinizde bir dizi kimlik doğrulama adımını geçtikten sonra birçok evrak imzalamanız istenecektir. Kaydınızın oluşturulmasının akabinde diğer bir bankada da hesap açmak istediğinizde tüm bu süreçleri yine tamamlamanız gerekir.

Dijital kimlik yaklaşımı sayesinde bankalar tarafından oluşturulacak bir ağ üzerinde kimlik datalarınızın doğrulandığında öbür paydaşlarla da paylaşılabilir, yani böylelikle tıpkı süreci tekrar katlanmak zorunda kalmazsınız. Dijital kimlik datalarının doğrulanması bankalardan, taşınabilir operatörlere, internet sağlayıcılarından devlet dairelerine kadar birçok farklı alanda kullanılabilir.

DÜNYADA DİJİTAL KİMLİK UYGULAMALARININ ÖRNEKLERİ NELERDİR?

Dünyada da dijital kimlik çalışmaları sürat kazanarak artıyor. Güney Kore’de koronavirüs aşılarının takibi ve aşı pasaportlarının doğrulanması blockchain teknolojisi ile itimat altına alınacağı ile ilgili haberleri geçen haftalarda medyadan okuduk.

Bir başka gelişme ise Memleketler arası Hava Nakliyatı Birliği’nin (IATA), koronavirüs salgını tedbirleri kapsamında yolcuların test sonuçları ve aşı durumlarını gösteren blockchain tabanlı dijital pasaport tahlilinin testlerine başlamış olması.

GELECEKTE KULLANICILARI NASIL BİR DİJİTAL KİMLİK DÜNYASI BEKLİYOR?

Blockchain teknolojisinin gelişmesiyle birlikte bugün kullandığımız birçok uygulama ve hizmetin merkeziyetsiz ve şeffaf olacağını öngörüyoruz. Blockchain uygulamaları ortasında birlikte çalışabilirlik olgusu daha da arttıkça, yavaş yavaş internet dünyasının da blockchain tabanlı hale gelmesine şahit olacağız. Bu yaklaşıma “Web 3.0” deniyor, büsbütün blockchain tabanlı çalışan daha demokratik ve merkeziyetsiz bir internet. Kullanıcılar ise bu yeni internette kendi datalarının tam hakimi olarak data sürece ve paylaşımı üzere açık istek gerektiren tüm süreçlerde karar verici olabilecekler.

BLOCKCHAIN AĞLARI ÜZERİNDE VAR OLAN KRİPTO PARALARIN GÜVENLİĞİ NASIL SAĞLANIYOR?

Blockchain teknolojisinin aldatılamaz ve değiştirilemez sistemi sayesinde sirkülasyondaki kripto paralar ve yapılan süreçler blockchain ağları üzerinde itimatla tutulur. 2009’da hayata geçen Bitcoin ağı bugüne kadar hiç hacklenmemiş, teknik bir sorun ile karşılaşmamıştır. Kripto paraların çalınması olayları sistemle değil, dijital okuryazarlık düzeyinin düşük olmasıyla alakalıdır. Bu nedenle, bireylerin dijital dünyada güvenliklerini sağlama mevzularında bilinçlendirilmesi son derece değerlidir.

FERDÎ BİLGİLERİMİN ÇALINMASI NASIL TEHLİKELERE YOL AÇABİLİR?

Farklı işlerimizi yapmak için internet üzerinde ya da uygulamalarda oluşturduğumuz üyeliklerde şahsî bilgilerimizi sıkça kullanmaya başladık. Her üyelik bir “dijital kimlik” ve yapılan araştırmalar bir kullanıcının ortalama 190 hesabı olduğunu gösteriyor. Üyelikler sırasında oluşturduğumuz dijital kimliklerimize bağlı e-posta adresi, cep telefonu numarası, kullanıcı ismi ve şifre bilgileri, cüzdanımızda taşıdığımız fizikî kimlik kartımız üzerindeki bilgiler kadar kıymetli ve kritik.

ŞAHSÎ BİLGİLERİNİZİ KORUMAK İÇİN SİZ NE YAPABİLİRSİNİZ?

Öncelikle kayıt oluşturacağınız platformların emniyetli olduğundan ve şu anda yürütmede olan GDPR (Genel Data Müdafaa Yönetmeliği) ve KVKK (Kişisel Bilgilerin Korunması Kanunu) üzere kanun kurallarını uyguladığından emin olmalısınız. Kayıt oluşturduğunuz bir platformda güvenlik ihlali olduğunu öğrenirseniz çabucak şifrenizi değiştirmelisiniz.

Bunun yanında, toplumsal mühendislik dediğimiz günümüzün en aktif dolandırıcılık usulleri konusunda uyanık olmak, dolandırıcıların numaralarına kanmamak çok değerli. İnternette yapacağınız araştırmalarla bu dolandırıcılara karşı muhafaza yollarını öğrenebilirsiniz.