Kötü gece uykusu ölümcül hastalık riskini artırıyor

Makus bir gece uykusu yalnızca bir kişiyi uyuşuk ve karamsar hissettirmekle kalmaz, birebir vakitte daha yüksek bir vefat riskiyle de başa çıkmak zorunda bırakır.

Oxford’a bağlı European Heart Journal’da yayınlanan ve 8 bin iştirakçiden oluşan bir araştırma, bilhassa bilinçsiz uyanıklıktan muzdarip bayanların (farkında olmadan uyanıklık) kalp-damar hastalığı nedeniyle vefat riskinin arttığını ortaya koydu.

RİSK 2 KATINA ÇIKIYOR

Araştırmada, genel bayan nüfusu ile karşılaştırıldığında, daha uzun müddet rahatsız uyku yaşayan bayanların kalp ve damar hastalıklarından ölme riskinin neredeyse 2 katına çıktğı görüldü. Erkeklerle olan ilişki daha az net olsa da, genel erkek nüfusa kıyasla kardiyovasküler mevt riskleri 4’te teğin biraz üzerinde arttı.

Bozulmuş uyku, kortikal uyarılma olarak da bilinen bilinçsiz uyanıklık, uykunun olağan bir modülüdür. Uzmanlara nazaran erkekler ve bayanlar ortasında neden bir fark olduğu net değildir. Bayanlar ve erkekler, kortikal uyarılmanın ziyanlı tesirleriyle başa çıkmak için farklı telafi edici düzeneklere sahip olabilir. Bayanlar daha yüksek bir uyarılma eşiğine sahip olabilir ve bu, erkeklere kıyasla bayanlarda daha yüksek tetikleme yüküne neden olabilir. Bayanlarda kan sirkülasyonundaki daha yüksek gerilim hormonlarının da bu tesire neden olduğu düşünülmektedir.

Bilinçsiz uyanıklık resen ortaya çıkar ve bedenin harici bir gürültü yahut nefesimizin tıkanması üzere potansiyel olarak tehlikeli durumlara reaksiyon verme yeteneğinin bir kesimidir. Ağrı, uzuv hareketleri, travma, sıcaklık ve ışık da potansiyel tetikleyicilerdir.

Kortikal uyarılmanın bir öbür tetikleyicisi de obstrüktif uyku apnesidir. Teneffüs durduğunda ve uyarılma sistemi bedenin üst teneffüs yolunu yine açmak için konum değiştirmesini sağladığında ortaya çıkar. Kortikal uyarılmanın bir öteki nedeni, gece uçak gürültüsü üzere gürültü kirliliği olabilir.

Uyarılmanın gücüne bağlı olarak, kişi şuurlu olarak etrafın farkına varabilir, lakin birçok vakit durum bu türlü değildir. Genelde beşerler uykunun parçalanması nedeniyle sabahları bitkin ve yorgun hissederler, lakin kişisel uyarılmaların farkında olmazlar.

KORTİKAL UYKU ARAŞTIRILMAYA DEVAM EDİLİYOR

Evvelki araştırmalar, çok kısa yahut çok uzun uyku mühletinin kardiyovasküler nedenlerden kaynaklanan mevt riskinin artmasıyla alakalı olduğunu göstermiştir lakin şimdiye kadar, kortikal uyarılmaların sayısı ve müddetleri ile mevt riski ortasında bir temas olup olmadığı bilinmiyordu. Yeni araştırmalar uyku bozukluğu olaylarının birçoklarının uykusuzluktan kaynaklanmasına karşın, gerilim, meslek, çevresel gürültü ve çok uyarıcı, tütün yahut alkol kullanımı dahil olmak üzere öteki birkaç faktörden de etkilendiğini gösteriyor.

Uyku eksikliği, büyük ölçüde sirkülasyondaki yüksek gerilim hormonları konsantrasyonlarıyla bağlıdır. Yüksek gerilim hormonları tıpkı vakitte hipertansiyona, diyabete, damar hastalıklarına ve damarlarda plak oluşumuna neden olduğu bilinmektedir.

Uzmanalra nazaran uyku ve kardiyovasküler hastalık ortasındaki alaka konusunda birçok bilgi boşluğu olsa da, bu yeni çalışma daha güzel bir kardiyovasküler sistem için uyku kalitesinin ehemmiyetini destekleyen sağlam ispatlar sağlıyor.

DOĞRDUAN YAHUT DOLAYLI OLARAK RİSKİ AZALTIYOR

Avrupa Kardiyoloji Derneği sözcüsü Prof. Dr. Paul Dendale, bu güçlü araştırmanın bir kişinin uyanma sayısı ile gelecekte kardiyovasküler sorun riski ortasında net bir alaka gösterdiğini kabul ediyor. Lakin, uyku bozukluklarının kardiyovasküler hastalığın direkt nedeni olduğuna dair hiçbir katılık olmadığına dikkat çekiyor.

Uyku ve kardiyovasküler bozukluklar ortasındaki alakanın karmaşık olduğunu söz eden Prof. Dr. Dendale, “Bu nedenle kolay tahliller yoktur. Obezite, düşük fizikî durum, sigara ve alkol kullanımı ve öbür kimi parametrelerin, uyku kalitesinin yanı sıra kardiyovasküler hastalık riskini de etkilediği bilinmektedir. Hasebiyle, bu temelde yatan, çoklukla ömür usulüyle ilgili olan risk faktörlerinin üstesinden gelmek, direkt ve dolaylı olarak, daha sağlıklı bir uyku yoluyla, kardiyovasküler hastalıkların azaltılmasına yardımcı olacaktır.” halinde konuştu.