Alman biyoteknoloji şirketi BioNTech ve Amerikan Moderna’nın geliştirdiği cinsten genetik aşıların bağışıklık yaratmak için sadece antikorlara dayanmadığını vurgulayan araştırmacılar, hücre seviyesinde uyarılan bağışıklık reaksiyonlarının hastalığa karşı daha uzun periyodik müdafaa sağladığını belirtti.
Araştırmacılar, bu çeşitten aşıların bedendeki antikor düzeyinin vakit içinde doğal olarak azalması halinde dahi hastalığa karşı muhafaza sağlayabileceğini, bu yüzden her yıl tekrar aşı olmanın yahut bağışıklığı güçlendirici dozla desteklemenin gerekli olmayabileceği değerlendirmesinde bulundu.
KEMİK İLİĞİNE YERLEŞİYOR, ANTİKOR ÜRETMEYE DEVAM EDİYOR
Washington Üniversitesinden bağışıklık bilimci Ali Ellebedy, yapılan araştırmalarda Kovid-19’u hafif geçiren hastalarda dahi kandaki plazma hücrelerinin güzelleşmenin akabinde kemik iliğine yerleşerek uzun mühlet antikor üretmeye devam ettiğinin gözlendiğini belirtti.
Misal kan hücresi yapılanmasının aşı olanlarda da gerçekleşmesini beklediklerini söz eden Ellebedy, öte yandan hücre seviyesinde bağışıklık sağlayan B hücrelerinin, bedendeki antikor düzeyinin düşmesinin akabinde dahi yeni antikor üretmek üzere devreye girebileceğini kaydetti. Ellebedy, B hücrelerinin başarısız olması halinde ise T bağışıklık hücrelerinin devreye girerek enfekte hücrelerle savaşacağını vurguladı.
Kolay soğuk algınlığına yol açan virüslerin bile insanları 2 ila 5 yıl yine hasta edebildiğine dikkati çeken Ellebedy, “Doğal bağışıklığımız vakit içinde azalabilir. Ancak aşıyla ne olacağını şimdi bilmiyoruz. mRNA aşılarıyla tabiatın ve doğal enfeksiyonun yarattığından daha başarılı bir sonuç ortaya çıkarabiliriz.” değerlendirmesinde bulundu.
Şimdi Kovid-19’a karşı aşılamanın yeni başladığını anımsatan bilim insanları, kesin sonuçlara varabilmek için devam eden araştırmaların tamamlanması gerektiğini belirtti.
MRNA AŞILARI: BIONTECH VE MODERNA
Türk bilim insanı Prof. Dr. Uğur Şahin’in kurucu ortağı olduğu Alman biyoteknoloji firması BioNTech’in Amerikan ilaç şirketi Pfizer takviyesinde geliştirdiği Kovid-19 aşısı ile Amerikan biyoteknoloji şirketi Moderna’nın ABD Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü (NIAID) takviyesinde geliştirdiği aşı, başta ABD ve Avrupa olmak üzere dünyanın birçok ülkesinde yaygın aşılama kampanyalarında uygulanıyor.
Her iki aşı da formülünde bildirici ribonükleik asit (mRNA) içeriyor. BioNTech/Pfizer’in geliştirdiği aşı, formülündeki RNA bileşimi sayesinde Kovid-19’u etkisiz kılan kan şekeri enzimleri ile alımlayıcı-bağlayıcı immünoglobulin G antikorlarını harekete geçirmeyi, hücre seviyesinde bağışıklık reaksiyonu yaratan CD4+ ve CD8+ glikoproteinlerini artırmayı amaçlıyor.
Moderna’nın “mRNA-1273” ismini verdiği aşı adayı ise virüsün insan hücresine tutunmasını sağlayan “çivi proteini” ismi verilen enzimi baskılayarak bedende bağışıklık sağlamayı hedefliyor. Aşının formülündeki bildirici RNA ile Kovid-19’un çivi proteinini yapay olarak üreterek bedenin hücre seviyesindeki savunmasını harekete geçirmeyi hedefliyor.
BioNTech/Pfizer aşısı, İngiltere İlaç ve Sıhhat Eserleri Düzenleme Kurumunun (MHRA) 2 Aralık 2020’de yaygın kullanımına onay vermesiyle “dünyada tescillenen birinci Kovid-19 aşısı” olmuştu. Moderna’nın aşısı ise birinci sefer 19 Aralık 2020’de ABD Besin ve İlaç Yönetiminden (FDA) acil kullanım onayı almıştı.
Her iki RNA aşısı da klinik denemelerde yüksek aktiflik göstermişti. Binlerce deneğin katıldığı üçüncü etap klinik denemelerin akabinde BioNTech aşısının semptomatik olayları engellemede yüzde 95, Moderna aşısının ise yüzde 94,1 tesirli olduğu bildirilmişti.
