Elon Musk’un hastalığını açıklamasıyla gündeme gelen Asperger Sendromu, “yüksek fonksiyonlu bir otizm türü” olarak tanımlanıyor. Hastalığın 4-11 …
Amerika’da birinci kere, Psikoyatrist Leo Kanner tarafından 1943 yılında tanımlanan otizm, toplumsal etkileşimde ve irtibatta bozukluklarla, tekrarlayan davranışlarla ve ilgi alanlarının sonluluğu ile karakterize gelişimsel bir bozukluktur. Kanner’la birebir devirlerde Almanya’da Hans Asperger (1944) tarafından tanımlanmış olan, otistik çocuklara benzeyen ama daha üst seviye fonksiyonlara sahip çocuklara ise Asperger Sendromu teşhisi konulmuştur.
Asperger Sendromu’nda lisan gelişiminde ve bilişsel gelişimde gecikme olmuyor
Asperger Sendromu’nu otizmden ayıran temel özelliğin Asperger Sendromu’nda lisan gelişiminde ve bilişsel gelişimde otizmde olduğu üzere gecikme ya da gerileme olmamasıdır. Lakin Asperger Sendromlular toplumsal etkileşim davranışlarıyla, tekrarlayan, törensel davranışlarıyla otistiklerle tıpkı özellikleri göstermektedirler.
Çoklukla zihinsel hünerleri hudut yahut hudut üstü olan yüksek fonksiyonlu otistikler gurubunda Asperger sendromlular da yer almaktadır. Her ne kadar Asperger Sendromu ya da yüksek fonksiyonlu otizmi olan çocukların ortalama matematik yeteneği olsa da, matematik imtihanlarından olağan zekâda olanlardan biraz daha düşük sonuçlar elde etseler de, kimileri da matematik konusunda çok başarılıdır.
Asperger Sendromu’na 4 ile 11 yaş ortasında teşhis konuyor
Asperger Sendromu’nun, algı ve anlamayı olumsuz etkileyen nörolojik farklılıklardan kaynaklanan gelişimsel bir bozukluk olarak nitelendiğini lisana getiren Yrd. Doç. Dr. Neriman Kilit, bu rahatsızlığın, lokal tesirlerin tersine, beynin tüm fonksiyonel sistemlerini etkileyen gelişimsel faktörlerin sonucu olarak göründüğünü tabir etti.
Çevresel ve genetik faktörlerle ilgili çalışmaların hala devam ettiğini söyleyen Yrd. Doç. Dr. Neriman Kilit, “Genetik kontağına delil AS’nin aile içinde ortaya çıkma tandansı ve aile bireylerinde gözlemlenen AS’nin semptomlarına emsal lakin daha sonlu biçimde ortaya çıkan toplumsal etkileşimde, lisan ve okuma maharetinde hafif zorluklar üzere davranışsal belirtiler daha yüksek görülmektedir. Teşhis çoklukla 4 ile 11 yaş ortasında konur. Asperger Sendromu’nun yaygınlığının bin bireye 0,26 olduğu düşünülmektedir. Erkek çocuklar, kız çocuklara göre Asperger Sendromu olma konusunda daha yüksek bir risk taşımaktadır.” dedi.
Tedavisi özel özel eğitimle mümkün
Asperger Sendromu’nun tedavisinin özel eğitim olduğunu vurgulayan Yrd. Doç. Dr. Neriman Kilit, eğitim programlarının hepsinin genel hedefinin çocukların gelişimlerini her alanda desteklemek ve potansiyellerini artırmak olduğunu söyledi.
Asperger Sendromu için ülkü tedavi sisteminin, zayıf bağlantı maharetleri ile obsesif ve yineleyici rutinlerden oluşan, ana belirtilere hitap eden terapiler biçiminde tanımlayan Yrd. Doç. Dr. Neriman Kilit, kelamlarını şöyle tamamladı: “Müdahale ne kadar erken olursa o kadar âlâ olduğunda hemfikir olunsa da en yeterli tedavi paketi diye bir şey yoktur. Asperger Sendromu tedavisi öteki yüksek fonksiyonlu OSB (Otizm Spektrum Bozukluğu) tedavilerine emsal lakin lisan hünerlerini, sözel bağlantının güçlü yanlarını ve kelamlı olmayan irtibatın zayıf yanlarını da dikkate alır. Asperger Sendromlu bireyler büyük ölçüde örgün eğitimlerine de devam edebilirler. Asperger Sendromu olanların beklenen ömür mühletleri olağandır lakin öngörüyü kıymetli derecede etkileyebilecek buhran ve korku üzere ek psikiyatrik durum yaygınlıkları yüksektir.”