Sırta takılan jet roketleri günlük hayatı girebilecek

Leigh Coates, sırt roketi ile havada hız yaptığınızda, kendinizi bir harika kahraman üzere uçuyor sandığınızı söylüyor. Emekli helikopter pilotu Coates “İnanılmaz bir his. Sahiden uçuyormuş üzere hissediyorsunuz. Fakat başlangıçta kullanımı sahiden zor” diyor.

Sırt roketiyle uçma fikri insanlığın zihnine birinci sefer 1965 üretimi James Bond sineması Thunderball ile girdi. O yıllarda Sean Connery’nin oynadığı üstün casus James Bond, silahlı iki adam tarafından kovalanırken tırmandığı bir Fransız şatosunun çatısından, sırtına roketi kuşanıp uçarak kaçıyordu.

Sinemanın girişindeki bu dramatik sahnede kullanılan sırt roketi, ABD ordusu için Bell-Textron tarafından üretilen “insan roketi” idi.

ABD ordusu sonunda roketi kullanmanın çok tehlikeli olduğuna karar vermişti fakat 007’de Sean Connery ya da en azından dublörü tarafından muvaffakiyetle kullanıldı.

BBC Türkçe’de yer alan haberde, 56 yıl sonra sırt roketi teknolojisinin oldukça ilerlediği ve aygıt, acil durumlarda kurtarma işçisi göndermek ya da askeri savunma üzere bir dizi farklı senaryoda kullanılmak üzere denendiğine vurgu yapılıyor. Geçen ay ortaya çıkan etkileyici bir görüntüde Deniz Piyadeleri’nin sırt roketini indirme harekatında kullandığı görülüyor. Bu, helikopterlerden iniş için ip kullanılmasını gereksiz hale getiriyor.

Ama sırt roketlerinin zevk için şahsî hedeflerle kullanılması konusu pek konuşulmuyor.

Gözlemciler sıkça güvenlikten etraf tasalarına kadar uzanan potansiyel sıkıntılara dikkat çekiyorlar. Nihayetinde sırtınıza yerleştirilmiş bir jet roketiyle uçuyorsunuz. Bunun kullanımının ne tıp kurallara tabi olması gerektiği, hava trafiğinin nasıl denetim edileceği üzere bir çok soru zihinleri meşgul ediyor.

Lakin biri ABD’de biri İngiltere’de iki şirket, sıradan insanların sırt roketini bir fiyat karşılığında denemesine imkan tanıyor, ancak bir tedbirle birlikte. Bu şahıslar, denetimsiz bir biçimde uzaklaşmalarını önlemek için yerdeki büyük bir metal yapıya tellerle bağlı olarak uçuyorlar.

POPÜLERLEŞEBİLİR Mİ?

New York’daki Syracuse Üniversitesi’nden, uzay mühendisliği kolunda doçent Benjamin Akih, “Bu teknolojinin daha geniş bir biçimde benimsenmeden evvel özel kimi durumlarda kullanılacağı kanısındayım” diyor.

“İtfaiyeciler, birinci yardım ve kurtarma çalışanı yahut muhtemelen kolluk güçleri kullanabilir. Sırt roketlerinin bu cins özel durumlarda kullanılması, onların şahsî seyahat ya da cümbüş gayeli kullanılmasını da teşvik edecektir.”

New York merkezli bir seyahat ve tüketici eğilimleri danışmanlık firması olan Avant-Guide Enstitüsü uzmanlarından Daniel Levine, sırt roketlerinin kitlesel üretimine geçilmesinin pek muhtemel olmadığını daha çok bireye özel üretilmiş, harikulade değerli “sırt roketi deneyimi” biçimi şeylerin artacağını ve bir müddet sonra kullanıcıların yere kablolarla bağlanmasından da vazgeçileceğini düşünüyor.

“Önümüzdeki beş yıl içerisinde cebi dolu macera meraklıları, sigorta şirketlerinin pürüz çıkarmadığı kimi ülkelerde sırt roketleri kiralayıp gezebilecekler bence. Dubai’de olabilir mesela diye düşünüyorum. Teknoloji sıradan insanların kullanabileceği kadar basitleştiğinde, ferdî uçuş araçlarının kullanımı da, en çok da macera hedefli kullanımı artacaktır.”

Sırt roketleri konusunda artık yerleşik bir şirket olan California merkezli Jetpack Aviation 2015 yılında kuruldu. Şirket “JB” serisi sırt roketlerinin bir dizi farklı modelini üretti.

Askeri ve acil yardım hedefli kullanım imkanlarının yanı sıra şirket sıradan insanların yetkili federal mercilerin onayından geçen JB10 modelini kullanma eğitimi görmelerine imkan tanıyor. Bu gaz yağı ve mazotla çalışan ikiz turbojet motorlu bir sırt roketi.

Şirketin kurucusu ve CEO’su David Mayman iki günlük kablolu uçuş eğitim programına gösterilen ilgiyle başa çıkamadıklarını söylüyor.

“Alabileceğimiz insan sayısını çok aştık. Çılgınca bir ilgi var” diyor.

Mayman’a nazaran şirketinin “gökyüzünde yalnız yolculuk” diye sunduğu sırt roketi ile uçmak çok kolay. Pilot hareket ve suratı sağ eliyle istikameti sol eliyle yönetim ediyor.

O ortada bir bilgisayar ekranı kullanıcıya yakıt seviyesi, motor, egzoz ısısı ve akünün durumu hakkında bilgi sunuyor.

Mayman “Sağlık ve cüsse bakımından ortalama rastgele bir insan hiç bir problemle müsabakadan uçabilir. Bunu şu ana kadar eğittiğimiz insanlara bakarak söylüyorum. Muhakkak havacı eğitimi görmüş olmanız ya da pilot olmanız gerekmiyor. Hatta bazen bu özellikler, bir sürü şeyi farklı yapması gerektiği için pürüz teşkil edebiliyor” diyor.

Jetpack Aviation şimdiye kadar 80 kişiyi eğitmiş. Mayman, Japonya ve Avustralya üzere ülkelerde macera uçuşları düzenlemek isteyen bir çok girişimcinin kendisiyle temasa geçtiğini söylüyor.

Kolay olabilir lakin sırt roketiyle uçuş eğitimi ucuz bir şey değil. Şirket iki günlük eğitim için yaklaşık 5 bin dolar alıyor.

Jetpack Aviation’un işvereni Mayman “Bu bizler açısından maliyeti yüksek bir iş zira teknoloji kıymetli. Ama sanıyorum vakitle teknolojik ilerlemelerle ucuzlayabilir diye düşünüyorum” diyor.

İngiltere’de ise bu işi rakip bir firma olan Gravity Industries yürütüyor. Onlar da birebir biçimde fiyat karşılığında rastgele birine sırt roketiyle uçuş yaptırıyor. Tabi, güvenlik kabloları ile.

ROKETLE UÇUŞ MÜSABAKALARI ÇOK YAKINDA

Gerek İngiltere ordusunun Kraliyet Deniz Piyadeleri ünitesi için sırt roketi imal eden Gravity gerekse JetPack Aviation ayrıyeten yarışlar düzenlemeye başlayacaklarını da duyurdular. Güvenlik nedenleriyle bu yarışların su üzerinde yapılacağı da açıklandı.

Gravity birinci yarışı 2020’de Bermuda’da yapmayı planlamıştı ama Covid salgını nedeniyle bu planlar askıya alındı.

Şirketin kurucusu eski Deniz Piyadesi ihtiyat işçisi ve bir periyot petrol tüccarı Richard Browning, planlanan yarışların birebir vakitte muhtemelen halktan insanların müsabaka için eğitilmelerini de kapsayacağını söylüyor.

“Bunun çok doğal bir gelişim göstermesinden yanayız ancak halktan bir çok kişiyi eğitmemiz gerekeceğini düşünüyoruz. Bunlar ekseriyetle varlıklı karizmatik bayanlar ve erkekler oluyor. Eğitim tamamlandığında Monako ya da San Francisco Bay bölgesi üzere itibarlı yerlerde buluşmak istiyoruz. Onlara şirketin renklerini taşıyan sırt roketlerini hazır edeceğiz.”

Browning, “Yarış muhtemelen sırt roketlerinin takmış yarışçıların şu anda yaklaşık beş ya da altı dakika olan uçuş müddeti boyunca bir grup hareketler yapmaları, kimi direklerin etrafını dolaşmaları halinde olacak. ” diye tanım ediyor.

“Bu her iki üç ayda bir farklı ve hoş yerlerde tekrarlanabilir. Bizim düşündüğümüz model bu. Fikir yürütmek yerine icraatı göstermek istiyoruz” diye ekliyor.

Gravity Industries şirketinin düzenleyeceği yarışlara katılmak isteyenlerden biri de başta kendisinden kelam ettiğimiz emekli helikopter pilotu Leigh Coates. 2019 yılında Gravity şirketinin sırt roketi ile güvenlik kabloları olmadan uçan birinci bayan tıpkı vakitte.

Daha evvel 2018 yılında JetPack Aviation sırt roketi ile de güvenlik kablolarıyla uçuş yapmış ve bu şirketin uçuş aygıtını kullanan birinci bayan unvanını da almıştı.

Alaska’da yaşayan Coates “Sırt roketiyle uçmak çocukluk düşümdü. Onun için bu şirketleri duyar duymaz çabucak bu fırsattan yararlanmak istedim” diyor.