‘Tecavüze Uğramış Hasta’ İbaresi Bu Kez Didim Devlet Hastanesi’nde…

Duvar’dan Didem Mercan’ın haberine nazaran, Didim Devlet Hastanesi Acil Servis’te hastaların aciliyetini belirlemek ve yönlendirmek ismine yapılan triyajda, “Tecavüze Uğramış Hasta” ibaresi yer alıyor.

Kırmızı, Sarı ve Yeşil olarak 3 farklı renkte kategorilere ayrılan triyaj uygulama tablosundaki sarı alanda stabil olmayan durumdaki hastalar yer alıyor. Yaklaşık 60 dakika bekleme mühleti olduğu belirtilen sarı kategoride teneffüs problemi, karın ağrısı, şiddetli bağ ağrısı, hiddetli hasta, alkol zehirlenmesi durumlarına ek olarak ‘’tecavüze uğramış hasta’’ ibaresi bulunuyor.

Daha evvel Mersin Toros Devlet Hastanesi aynı uygulamaya imza atmış ve bekleme triyajında “Tecavüze Uğramış Hasta” ibaresi kullanılmıştı. Kozmik Gazetesi’nden Turan Kısım bu uygulamayı 2017 yılında haber haline getirilmişti.

Mevzu hakkında görüşlerini aldığımız İstanbul Barosu Bayan Hakları Merkezi Üyesi Avukat İstek Aydoğan, ‘’Söz konusu triyaj çizelgesinde yazan ‘tecavüze uğramış hasta’ ibaresi kabul edilemez. Bir sefer bu bir hastalık değildir. İkinci olarak ‘tecavüze uğramış olmak’ halini bu biçimde olağanlaştırmak ve hastalıkmış üzere failden bağımsızlaştırmak bizi şiddetle gayrette düzgün bir yere taşımaz’’ dedi.

Aydoğan, ‘’Triyaj tablosunun tamamına bakıldığında diğer hiçbir isimli söz kullanılmazken, kelam konusu cinsel cürüm olduğunda isimli tarifi bile yanlışsız olmayan özensiz sözlere yer verilebiliyor. Bu hususta ne kadar hassasiyet daveti yapılırsa yapılsın, bütünlüklü bir bakış açısı geliştirilmediği surece maalesef kendimizi birebir noktada buluyoruz’’ değerlenmesinde bulundu.

Hangi triyaj bölgesinde beklemesi gerektiğini cinsel atak mağduru bireyle paylaşılmasının kâfi olacağını belirten Aydoğan, “Diğer yandan cinsel taarruz mağduru kişinin ‘sarı triyaj bölgesinde’ bekletilmesi de tekrar bahsin ne kadar hassas olduğunun gözden kaçırılmasıdır. Cinsel akın mağduru bekletilmez. Yalnızca bedeninin değil psikolojisinin de aldığı yaralar vardır. Daima bir kılavuz olarak başvurulması gerektiğinden bahsettiğimiz İstanbul Sözleşmesi’nde aslında bu mevzuya değinilmiştir. 25. Hususunda cinsel şiddet mağdurlarına ait değerli bir yönlendirme var’’ dedi.

Türkiye Bayan Dernekleri Federasyonu Lideri Canan Güllü de Didim Devlet Hastanesi’nde yaşanan olay için, “Tecavüz hastalık değildir, kadın-erkek eşitsizliğinin erkek lehine kullanıldığı cinsel şiddettir. Bayan vücudu üzerinde kelam sahibi olduğu fikrinin bir yansımasıdır” dedi.

Tecavüz ibaresinin bu biçimde devlet kurumundaki tablolarda açıkça yer almasının etik olmadığını belirten Güllü, “Adliyelerde duruşma saatini gösteren listelerde de açık açık yazılır ‘Tecavüz Duruşması’ diye. Travmaları herkese duyurarak mağdurun ikincil mağduriyetini yaşamasına sebep olan bu cins kurumsal süreçler ne yazık hala kararını sürdürüyor. Daima dediğimiz toplumsal hizmet anlayışı ve farkındalığını değişip dönüştüren zihniyet dönüşümünü yaşayamıyoruz. İstanbul Kontratı tam da bu dönüşümü sağlamaya yönelik bir belgeydi’’ dedi.

Güllü, “Ben bu ülkede bayanların insan hakları ve genel kozmik insan hakları konusunda rastgele bir adımın atılmayacağına, atılmışlarında bu ülkenin tarihinden silinme çabalarının artık resmen bir hareket olarak karşımızda durduğuna inanıyorum. Her şeyi kökten silip kazanılmış bayanların insan haklarından geriye adım atmak Cumhuriyet ile hesaplaşmanın manzaralı yansımasıdır. Mış üzere yaparak bugüne getirdikleri hareket planlarından ve mevzuatlardan geri adımla koşarcasına dönüş yapıyoruz. Devlet idare hali ile övündüğümüz anlayışımızı çadır devleti modeline dönüştürme çabalarına tanıklık ediyoruz” diye konuştu.

Böylesi bir durumun vilayetle de tabloda belirtmek gerekiyorsa uygun üslup ne olmalıdır sorumuzu da yanıtlayan Güllü, ‘’ ‘Rıza Dışı Cinsel Şiddet – Acil’ cümlesi olayı ve yapılacak müdahaleyi önemsetir. Zira tecavüz sonrası bilgilerin kaybolmaması çok kıymetlidir. İstek dışı diye belirterek hem kişinin iradesiz maruz kaldığı meselesini çözerken duygusal manada da travmanın dayanağını açıklarız’’ dedi.

Evvel Çocuklar ve Bayanlar Derneği’nden Uzman Klinik Psikolog Firdevs Funda Arpaguş hususa ait, ‘’Sarı alandaki sorun ve bu ibarenin kullanımı bu travmaya maruz kalmış kişinin bu alana girerek kendilik bedellerine, zımnilik unsuruna vurulan bir damga üzere. Kişi yaşadığı travmaya baş etme noktasında birinci yaşadığı onun sistemine ziyan veren bölge haline gelen ‘Sarı Alan Tirajı’ etik dışı tıpkı vakitte kişiyi hasta göstererek yaşadığı mağduriyeti olağanlaştırmak ve bir hasta kisvesine koymaktan diğer bir şey değildir. Kişinin bu alanda deneyimlediği bu yıkıcı iletiden kaynaklı hastane başvurusunu çekebilir ve kaybettiği itimat hissine bir yer daha eklemiş olur. O yüzden bu sarı alanda kullanılan bu ibare insan haklarına ve kişinin alan ihlaline gireceği üzere bu görsellin herkesin göreceği biçimde asılı kalması bu travmayı yaşamış kişi için hiç hakikat değildir’’ açıklamasında bulundu.

Arpaguş, ‘’Tecavüz ağır bir travma olmakla birlikte kişinin öbür bireylere karşı itimat sorunu yaşamasına sebep olur. Kişi için artık dünya inançsız bir yerdir. Triajda sarı alan karın ağrısıyla, baş ağrısıyla müracaat yapan hastaların bölgesiyken nasıl olursa bir tecavüze uğramış kişiyi bu bölgede bekletmeyi düşünebiliyorlar? Daha acil bir sıralamada olup, aciliyeti daha öncelikle ve saklılık unsurunun süreceği bir halde acil muayenesi gerçekleştirilmelidir. Bu manada yapılacak en yanlışsız sistemin bu olduğuna inanmaktayım ve Didim Devlet Hastanesi’nde yapılan bu uygulamayı etik dışı, hasta mahremiyetini zedeleyen bir skandal olarak görmekteyim. Bir an evvel ilgililerin bu skandalı düzeltemesi için harekete geçmesi gerektiğini düşünüyorum’’ dedi.

Arpaguş kelamlarını şu formda tamamladı: “Bu ibarenin yaygınlaşması toplumda tecavüz ve istismarın artmasına ve bu bireylerin hasta olarak kabul görülmesine sebep olurken, rastgele bir baş ağrısıyla gelen bir hastanın bu alanda beklerken korkulu ve endişeli bir bekleyiş sürdüreceğini düşünmekteyim.”