Telefondan izleniyor muyuz? Cep telefonu kamerasından izlendiğimizi nasıl anlarız? İşte detaylar…

Telefondan izleniyor muyuz? Son vakitlerde birçok kişinin aklını karıştıran ve başlarda soru işareti bırakan bu sorunun karşılığı merak ediliyor. Teknolojinin son yıllarda süratle gelişmesi ve ferdî datalara ulaşımı bu kadar kolaylaştırması insanları keyifli ederken bir yandan da huzursuz ediyor. Bilhassa “telefon kamerasından izlenme” üzere birçok argümanın ortaya atıldığı periyotta özel hayatım istismar edilmesi konusunda herkes kuşku duyuyor. Peki, Cep telefonu kamerasından izlendiğimizi nasıl anlarız? İşte uzman görüşleri ve ayrıntılar…

Günümüzde buzdolabından tutun, televizyonlarımıza kadar her şey akıllı hale geldi. Hal bu türlü olunca da tüm bu akıllı aygıtların oluşturacağı tehlikeleri de göz gerisi etmemek gerek. Neredeyse elimizden düşürmediğimiz telefonların kameralarından izlenebileceğinizi biliyor muydunuz? Evet, yanlış okumadınız. Uzmanlar, tüm bilgilerinizi ele geçiren siber saldırganların telefon kameranıza da erişebileceği konusunda uyarıyor.

Pekala ne yapacağız?

Siber Güvenlik Uzmanı Gürsel Tipsin, cep telefonlarında arama özelliğinin neredeyse ikinci plana atıldığını söyleyerek, “İndirilen uygulamalar çoklukla telefonun içindeki bilgiyi amaç alır fakat unutulmamalıdır ki bilginize ulaşan kişi kameranızı da denetim edebilir. Bu sebeple birtakım aparatlar ile telefonların kamerasını kapatmak değerli ölçüde yararlı olabilir” tabirlerini kullandı.

Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan ise programları hangi hedefle indirdiğimizi çok uygun belirlememiz konusunda ikazlarda bulunarak, “Bir fotoğraf sürece uygulaması suram etabında bizden mikrofona erişim talep ederse bunu hangi emelle bizden istediğine dair bir defa daha düşünmeliyiz” dedi.

• İndirdiğimiz uygulamalarla siber saldırganlara özel hayatımızı mı açıyoruz?
• Telefon kameralarımızı kapatmamız mı gerekiyor?

• Özel manzaralarımızı siber saldırganlar ne için kullanıyor?

• Telefonumuzun kamerasından izlendiğimizi nasıl anlayabiliriz?

Bu soruların tüm yanıtları haberimizde…

Denetiminiz Dışında Kameranıza, Mikrofonunuza Ulaşılabilir

Uygulamalar mağazalara girmeden muhakkak etaplardan geçse de birtakım uygulamalar da bu güvenlik gözden kaçabiliyor mu?

Osman Demircan, “Mağazalar uygulamaların telefon ya da tablette çalışırken ne kadar inançlı olduğu ile ilgileniyor. Uygulamaların kullanıcıya hizmet veren sunucularının barındırdığı güvenlik ikinci planda kalıyor. Bahis bu türlü olunca gerçek formda kodlanmış bir uygulama mağazalar için inançlı uygulama kategorisinde algılanıyor. Mağazaların en büyük kriteri uygulamanın içeriği. Uygulama dünya genelinde hata kabul edilen bir durum yaratıyorsa ya da unsur bağımlılığı yahut suça eğilim teşkil edecek bir içerik barındırıyorsa yayınlanmıyor.

Mağazaya uygulama yüklenmeden evvel üretici firma, tablet ya da telefonun hangi özelliklerini de kullanacağını belirtiyor. Uygulamanın maksadına nazaran kameraya, pozisyon bilgilerine ya da mikrofona erişim bilhassa belirtiliyor. İndirilen uygulamanın aygıta erişimi için müsaade, aygıt sahibi tarafından verileceğinden mağazalar bu noktada da rahatlar zira müsaadeleri kendileri vermiyor.

Riskin başladığı nokta ise uygulamanın kullanıcı tarafından verilen erişim hakları ile sahiden neler yapacağı. Örneğin siz mağazadan indirdiğiniz bir oyunu oynarken şayet bu oyun üreticisi tanınmamış ve çok fazla talep gören uygulaması olan bir firma değilse, indirilme sayıları oyunun geliştirilmesi için kâfi değilse ve oyunu yayınlayan firmanın sunucuları gerekli güvenlik standartlarına getirilmemişse, kameranıza denetiminizin dışında erişilebilir, pozisyon bilgilerinize ulaşılabilir ya da mikrofonunuzdan ortam dinlemesi yapılabilir. Ülkeler önemli yasal yaptırımlar uygulasa da bu senaryolar maalesef imkansız değil.”

Gürsel Tipsin, “Kullandığımız akıllı telefonlar artık yalnızca ‘ara-konuş’ özelliğini barındırmıyor. Neredeyse arama özelliği ikinci plana atıldı. 

Uygulama mağazalarından edinilen uygulamalar kullanıcılara servis edilmeden evvel birçok denetimden geçiyor lakin yeniden de uzmanların gözden kaçırdığı, şimdi deneyim etmediği yeni bir ziyanlı tipi içeren uygulama bu denetimleri atlatabiliyor.  Mağazaya giren bu uygulamayı yükleyen şahıslar natürel ki olumsuz etkileniyor. Mağazalardan edinilen bu uygulamalar ekseriyetle telefonun içindeki bilgiyi maksat alır lakin unutulmamalıdır ki bilginize ulaşan kişi kameranızı da denetim edebilir.”

Uygulamaları Kesinlikle Güncelleyin

İndirdiğimiz uygulamalar siber suçluları özel hayatımızı açmamıza mı sebep oluyor?

Osman Demircan, “Evet, maalesef olabiliyor. Burada hangi programları ne gayeyle indirdiğimizi çok yeterli belirlememiz gerekiyor. Örneğin bir fotoğraf sürece uygulaması suram basamağında bizden mikrofona erişim talep ederse bir sefer daha düşünmeliyiz. Ayrıyeten uygulamaların yaşadıkları sunucular hacklenebilir. O sunucu üzerinden telefon, tablet ya da bilgisayara erişiliyor olabilir. Ferdî bilgilerimiz siber hatalıların eline geçebilir bu her vakit bir risk.

Dünya genelinde bilhassa toplumsal medya hesaplarında bulunan ferdî bilgilerin çalındığı haberlerini daima duyuyoruz. Bu siber hırsızlıkta sizin kullandığınız uygulama değil sizin uygulamayı kullanabilmek için verdiğiniz şahsî bilgilerin bulunduğu bilgi tabanları hackleniyor. Burada bir kullanıcı olarak yapabileceğimiz en değerli şey, uygulamaları kullanabilmek için bizden talep edilen şahsî dataları olabildiğince az girmek. Bir öteki dikkat etmemiz gereken husus ise kamera üzere mikrofon üzere erişimler talep eden uygulamalara bu erişimleri vermeden evvel iki kez düşünmek.

Uygulamaları güncelleşmezsek maalesef size oltalama saldırısı ile gönderilen linki tıklayarak tüm telefonun denetimi siber hatalıların eline geçebilir. Bunu başarabilmelerinin en büyük nedenlerinden biri güncellenmeyen uygulamalar. Kullanılmayan programlar kaldırılmalı ve işletim sistemlerinin sağladığı tüm güvenlik özellikleri açık olmalı. Bunlar sağlanmadığı sürece siber hatalılar özel hayatımızın tam merkezinde ve haberimiz bile olmadan bulunabilirler.”

Bu bahiste hangi işletim sistemi daha büyük risk altında? Neden?

Gürsel Tipsin, “Telefonlarda en çok kullanılan işletim sistemi iOS ve Android. iOS daha inançlı olarak kabul edilir; çünkü kapalı bir sistem üzere çalışır, açık kaynak kod kullanmaz ve denetiminden geçmeyen uygulamalar markete eklenmez. Doğal gözünden hiçbir ziyanlı uygulama kaçmaz demek yanlış olur.  Güvenlik konusunda kullanıcıya fazla inisiyatif bırakmaz. Android ise açık kaynak kod kullanır ve bu sayede marketteki inançlı uygulamaların dışında, dışarıdan farklı APK’ler ile telefona uygulama kurmanıza müsaade verir. Android dışarıdan farklı APK’leri yükleyebilme özelliği ile yüksek esneklik kazandırırken, güvenlik zafiyetlerini de kullanıcı onayı ile açmış olur aslında. Bu da muhtemel ziyanlı uygulamaların telefonunuzdaki kamerayı denetim edebileceği manasına gelir.”

Osman Demircan, “Android ve Microsoft tabanlı işletim sistemlerinin çok kullanılıyor olması siber hatalıların amacı haline gelmesinin en büyük nedeni. Daima bu işletim sistemlerinde tespit edilen güvenlik açıkları raporlanıyor. Bunların tespit edilip raporlanması ve sonrasında süratlice açıkların kapatılıyor olması düzgün bir durum olarak görülse de açık tespit edilmeden evvel kaç siber hatalı tarafından kullanılarak sistemlere sızılmış olduğu bilinmiyor.

Bilhassa artık güncelleme almayan eski versiyon işletim sistemleri çok önemli riskler barındırıyor. Eski işletim sistemlerini kullanan tablet, telefon ve bilgisayarlar daima risk altında. Bu işletim sistemleri üzerinde üretici firmaların artık çalışmıyor olması, keşfedilen açıkların kapatılmıyor olması kullanıcılarını risk altına sokuyor. Bugün şahsî bilgisayarlarda ve telefonlarda artık güncelleme almayan işletim sistemlerini kullananlar siber saldırganlar tarafından en çok amaç alınan kitleyi oluşturuyor.”

Birçok insan bilgisayar kamerasını bantlıyor ya da onun için özel üretilmiş eserler kullanıyor. Bundan sonra telefon kameralarımızı da mı kapatmamız gerekecek?

Osman Demircan, “Kameraların kapatılmasını şiddetle öneriyorum. Zira şimdi keşfedilmemiş bir açıktan kaynaklı kamera erişimi siber hatalılar tarafından sağlanabilir. Bilhassa maksat olma potansiyeli yüksek olan bürokratlar, oyuncular, sanatkarlar kesinlikle kapatmalı. Siz her türlü güvenlik tedbirini almış olsanız da şimdi güvenlik araştırmacıları tarafından keşfedilmemiş bir açık siber hatalılar tarafından keşfedildiyse bu özel hayatınızı risk altına sokabilir.

Elbette cep telefonu işletim sistemi olarak bildiğimiz Android, akıllı televizyonlarda da kullanılmakta. Birçoğumuzun yatak odalarında televizyon var, bu televizyonlar internete bağlanabiliyor ve üzerlerinde kamera barındırıyor. Akıllı aygıtlarımızın üzerinde bulunan kameralar her vakit bir risk teşkil ediyor. Kullanılmadığı vakitlerde kapalı olmaları muhtemel bir uzaktan erişimin önüne geçebilecektir.”

Gürsel Tipsin, “Birçok içerik üreticisi uygulamayı kullanmanız için sizden kimi erişim onayları talep eder, çoğumuz bunları okumadan onaylar geçeriz. İşte bu durum yalnızca kamera erişimini değil, birebir vakitte öbür birçok pozisyon ve servislerin uygulama üreticisine akmasına ve erişmesine sebep olur. Telefonlarımız için de kimi güvenlik tedbirlerini hem fiziki hem de telefon üzerindeki müsaade siyasetleriyle düzenlemeliyiz. Birtakım aparatlar ile telefonların kamerasını kapatmak değerli ölçüde yararlı olacaktır.”

İmgeler Şantaj Maksatlı Kullanılıyor

Özel imgelerimizi siber saldırganlar ne için kullanıyor?

Osman Demircan, “Ağırlıklı olarak şantaj emelli kullanılıyor. Saf bir maksatla çekilen fotoğraf siber hatalıların kullanabileceği ve tehdit edebileceği bir içerik barındırıyor olabilir. Geçtiğimiz yıllarda iCloud sisteminin hacklenmesi sonucu çok fazla ünlü kişinin özel fotoğrafları servis edilmişti. Öncesinde şantaj maksatlı kullanıldı.

Elbette çocuklarımız da risk altında. Onların fotoğrafları çocuğa şantaj ile başlayıp, siber zorbalık ve cinsel tacize varan sıkıntılar yaratabiliyor. Ailelerin bilhassa bu bahiste hassas ve şuurlu olmaları koşul. Nizamlı olarak çocukların kullandıkları taşınabilir aygıtların denetim altına olması gerekli. Eski, güvenlik açıkları barındıran telefonlar vermektense güncelleme alabilen aygıtlara sahip olmaları çocuklarımızın hacklenmelerini engellemek konusunda değerli adımlardan biri olacak.”

Kendimizi bu üzere risklerden nasıl koruyabiliriz?

Osman Demircan, “Her programı kurmayarak, telefon işletim sistemi ve uygulamaları daima hatta otomatik olarak güncelleyerek, güncelleme almayan işletim sistemlerinden uzak durarak, kullanmadığımız programları kaldırarak, her programa önemli erişim yetkileri vermeyerek, kaçak yazılımlardan uzak durarak, güvenlik duvarı ve anti virüs yazılımları kullanarak kendimizi koruyabiliriz. Bu elbette yüzde yüz bir muhafaza sağlamayacak. Zira risk keşfedilmemiş zafiyetlerde gizli. Fakat bu tedbirleri almak bilinen zafiyetlere karşı bizleri koruyacaktır.”

Gürsel Tipsin, “Birkaç hususta yapılacaklar, telefonumuzu daha inançlı kullanmamıza yardımcı olabilir.”

• Marketlerden indirilen uygulamaların gerisindeki içerik üreticisinin güvenilirliğini sorgulamak yararlı olacaktır.

• Parasız olduğu söylenen uygulamalar sizden fotoğraf, görüntü, toplumsal medya hesaplarınız ve kameranız üzere kimi bilgilerinize erişim müsaadesi ister. Bu müsaade siyasetlerini incelemeden kullanmamak gerekir.

• Telefon güvenliğini sağlayan güvenlik yazılımları kullanılabilir. Bu sayede telefon üzerindeki güvenlik siyasetleri daha faal formda yönetilir.

• Telefon kılıflarındaki ya da harici üretilmiş kamera kapatıcılar güvenlik açısından destekleyici olabilir.

Telefon Şarjı Süratli Bitiyor ve Fazla Isınıyorsa Dikkatli Olunmalı

Telefonumuzun kamerasından izlendiğimizi nasıl anlayabiliriz?

Osman Demircan, “Maalesef bunu işin uzmanı olmadan bir kullanıcı olarak anlayabilmenin bir yolu yok. Ancak ekseriyetle telefonunuzun kamerası çalıştığında altında bir ihtar ışığı yanar. Her ne kadar siber hatalılar kameraya erişim sağladıklarında bu ihtar ışığını kapatıyor olsalar da kimi durumlarda açık olabilir. Bunun dışında kameranın çalışıyor olması telefonun her zamankinden daha süratli şarjının tükeniyor olmasına ve biraz daha fazla ısınmasına neden olabilir.

Telefon ekranlarında da bir farklılık olmuyor. Fakat her zamankinden daha yavaş olan menü geçişleri hissedilebilir. Maalesef bunlar çok farklı nedenlerle de görülebileceği için her ekranı yavaşlayan telefon kamerası takip ediliyor diyemeyiz. Bunun için önemli teknik yetkinlikler ve aygıtların profesyonel ortamlarda incelenmesi gerekli.”