Hacı Bektaş Veli, evrensel mesajlarıyla insanlığa ışık tutuyor

Kanıları ve öğretileri çağları aşarak jenerasyondan kuşağa aktarılan Hacı Bektaş Veli, üniversal iletileriyle insanlığa ışık olmayı sürdürüyor.

Cumhurbaşkanlığı ve UNESCO tarafından vefatının 750’nci yılı olan 2021’in “Hacı Bektaş Veli Yılı” ilan edilmesiyle iletileri toplumlara yine daha güçlü biçimde yansıyan Hacı Bektaş Veli, Nevşehir’de çeşitli etkinliklerle anılacak.

Hacı Bektaş Veli, asırlar öncesinde ortaya koyduğu engin müsamahası, barış ve kardeşlik iletileri ve öğretileriyle insanlığa istikamet vermeye devam ediyor.

Alevi-Bektaşilerin piri, Anadolu erenlerinden Hacı Bektaş Veli, yaşadığı 13. yüzyılda Horasan’dan Anadolu’ya, Anadolu’dan Balkanlar’a yaydığı sevgi merkezli tasavvufu ve fikirlerini tüm nesillere armağan etti.

Periyoda ilişkin kaynaklarda hakkında kâfi bilgi bulunmayan Hacı Bektaş Veli hakkında bilinenler, Uzun Firdevsi tarafından Hacı Bektaş’ın vefatından 200 yıl sonra yazılan Hacı Bektaş Velayetnamesi’ne dayanıyor. Kimi kaynaklarda doğumu 1209, vefatı ise 1271 olarak yer alırken, birtakım kaynaklarda doğumu 1242, Anadolu’ya gelişi 1270-1280, vefatı 1337 olarak bildiriliyor.

Velayetname’de Hacı Bektaş Veli’nin, Horasan’ın Nişabur kentinde doğduğu, İmam Musa Kazım’ın kuşağından geldiği ve “İbrahim-i Sani” olarak tanınan Seyyid Muhammed’in oğlu olduğundan bahsediliyor. Bu datalar, Hacı Bektaş Veli’nin Anadolu’ya Moğol istilası sırasında göç ettiğini gösteriyor.

Ayrıyeten Velayetname’de Hacı Bektaş Veli’nin, bugünkü ismi Hacıbektaş olan Sulucakarahöyük’e kendine bağlı “Bektaşlu” ismini taşıyan oymakla geldiği belirtiliyor.

Öğretileri, Anadolu’dan çıkıp farklı coğrafyalara uzandı

1. yüzyıla damgasını vuran Horasan erenlerinden Hacı Bektaş Veli, inanç önderliğinin yanı sıra kanılarıyla insanlara muhtaçlık duydukları öğretilerini bildiri olarak verdi.

Hacı Bektaş Veli’nin anlayışı, Anadolu’nun yanı sıra Arnavutluk, Yunanistan, Bulgaristan, Bosna Hersek, Kosova, Makedonya, Macaristan ve Azerbaycan’a kadar birçok yerde kabul gördü, toplumlarca benimsendi.

Anadolu’ya gelişi, Anadolu Selçuklu Devleti’nin siyasi, ekonomik ve kültürel tertibinin bozulduğu, idarede bölünmelerin ortaya çıktığı periyoda rastlayan Hacı Bektaş Veli, Sulucakarahöyük’e yerleşip Orta Anadolu’yu dolaştıktan sonra Anadolu kültürünü, Anadolu beşerinin gelenek ve göreneklerini özümseyerek yeni bir bilim ve öğreti merkezi kurdu.

Burada çok sayıda talebe yetiştiren Hacı Bektaş Veli, Anadolu’da birlik ve beraberliğin sağlanmasına değerli katkılar sundu. Hacı Bektaş Veli, “insan-ı kamil” olmanın, Hakk’a ulaşmanın, dört kapı kırk makamdan geçerek hakikate kavuşmanın yollarını talebelerine öğretti.

Gelecek kuşaklara bildirileri

Osmanlının kuruluşunda ve Anadolu’nun Türkleşmesinde tesiri olduğu belirtilen Hacı Bektaş Veli, “İncinsen de incitme.”, “Bir olalım, iri olalım, canlı olalım.”, “Ara bul.”, “Kadını okut.”, “İlimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır.”, “İyiyi ve kötüyü seçen akıldır.” kelamlarıyla o periyotta yaşayan insanlara ve gelecek jenerasyonlara istikamet verecek iletiler iletti.

Hayatının büyük kısmını Sulucakarahöyük’te geçiren ve öğretileriyle yüzyıllar öncesinden bugünlere ışık tutan Hacı Bektaş Veli, ömrünü de burada tamamladı. Nevşehir’e bağlı Hacıbektaş ilçesinde Hacı Bektaş Veli Türbesi bulunuyor.

Hacı Bektaş Veli’ye ilişkin olduğu genel olarak kabul edilen yapıtların, “Besmele Şerhi”, “Fatiha Müddeti Tefsiri”, “Makalat”, “Kitabü’l-Feva’id”, “Hacı Bektaş’ın Nasihatleri” ve “Makalat-ı Gaybiyye” olduğu biliniyor.

Hünkar Hacı Bektaş Veli’nin isminin yaşatılması gayesiyle “Nevşehir Üniversitesi”nin ismi 7 Kasım 2013’te yayımlanan resmi gazetede duyurularak Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesine (NEVÜ) dönüştürüldü.

NEVÜ bünyesinde kurulan Hacı Bektaş Veli Araştırma ve Uygulama Enstitüsünde, “Alevi Bektaşi Kültürü” ve “Alevi Bektaşi İlmi Kaynakları” isimli iki lisans üstü programla sunulan eğitimin yanı sıra Alevilik ve Bektaşiliğin tarihi, edebi ve sosyolojik boyutunu inceleyerek bilim dünyasına yeni bakış açıları kazandıran çalışmalar yapılıyor.