Araştırma: Atlantik Okyanusu Akımlarındaki Zayıflama Ciddi İklim Değişikliklerine Sebep Olabilir

Atlantik Meridyonel Bölüm Dolanımı (AMOC), ılık suyu tropik bölgelerden kuzeye, Kuzey Atlantik’e taşıyan büyük bir okyanus akıntıları sistemi. Artan sera gazı emisyonları nedeniyle atmosfer ısındıkça, okyanus yüzeyinin altındaki katmanlar daha fazla ısı tutuyor. Bu da akımların oluşmasına neden olan dengeyi bozuyor.

Okyanus akımları değişir ve zaman deveran sistemi çökerse, bunun iklim değişikliğini daha da tetikleyici önemli sonuçları olacak.

İklim modelleri, AMOC’un 1000 yıldan fazla bir müddettir en zayıf noktasında olduğunu gösteriyor. Fakat zayıflamanın dolanımdaki bir değişiklikten mi yoksa istikrar kaybından mı kaynaklandığı şimdi tespit edilemedi. 

Euronews’ten Sertaç Aktan’ın haberine nazaran Nature Climate Change mecmuasında yayınlanan çalışma, bu farkın hayati olduğuna dikkat çekiyor.

Potstdam İklim Tesiri Araştırma Enstitüsü’nden Niklas Boers, “Dinamik istikrarın kaybı, AMOC’un kritik eşiğine yaklaştığını ve bunun ötesinde, geri dönülemez halde ‘zayıf mod’a geçiş yapabileceği manasına gelir” diyor.

Atlantik Okyanusu’nun deniz yüzeyi sıcaklığı ve tuzluluk modellerini tahlil eden çalışma, geçen yüzyılda yaşanan zayıflamanın muhtemelen bir istikrar kaybıyla bağlı olduğunu belirtiyor.

Boers’a nazaran bulgular, AMOC düşüşünün sadece bir dalgalanma yahut artan sıcaklıklara doğrusal bir reaksiyon olmadığını, birebir vakitte dolanım sisteminin çökebileceği kritik bir eşiğin yaklaşması manasına geldiğini gösteriyor.

Hususa ait İngiltere Met Office değerlendirmelerine nazaran, AMOC çökerse, Kuzey Yarımküre’nin soğumasına, Atlantik’te deniz düzeyinin yükselmesine, Avrupa ve Kuzey Amerika’daki yağışlarda genel bir düşüşe ve Güney Amerika ve Afrika musonlarında ise bir kaymaya neden olacağı beklenebilir.

Var olan başka iklim projeksiyonları ve modellemeleri AMOC’nin önümüzdeki yüzyılda zayıflayacağını lakin 2100’den evvel bir çöküşü muhtemel görmüyor.