Türkiye’de gün gün koronavirüs hadise ve mevt tablosu! Ne kadar fark etti? Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon …
Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Lideri Prof. Dr. Alpay Azap, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınında tünelin ucunda ışık görüldüğünü belirterek, “Şu şuurla hareket etmesi lazım vatandaşların; kendilerini korudukları vakit en yakınlarından başlayarak, sevdiklerini, bütün toplumu koruyorlar. Bunu yaparak pandeminin bitmesini de sağlayacaklar. Yani dünyayı kurtarmış olacaklar.” tabirlerini kullandı.
Şişli’deki bir otelde düzenlenen ve iki gün sürecek “KLİMİK Covid-19 Simpozyumu” kapsamında basın mensuplarıyla bir ortaya gelen dernek üyeleri, sempozyum ve salgın sürecine ait değerlendirmelerde bulundu, soruları yanıtladı.
KLİMİK Lideri Prof. Dr. Alpay Azap, geçen yılki hadise ve vefat oranlarıyla şu anki oranlar benzerlik gösterse de insanlarda bir rahatlama görüldüğünün belirtilmesi üzerine, salgına dair toplumda bir kanıksama yaşandığını ve farkındalığın çok azaldığını kaydetti.
Bunda, salgın sürecinin uzaması, yeni eklenen varyantlar nedeniyle insanların “Bu hastalık bitmeyecek, yaşantımıza devam edelim.” niyetinde olması, aşıların kullanıma girmesiyle insanlarda inanç hissinin oluşmasının da tesirli olduğunu söyleyen Azap, bu problemlerin, bilimsel bilgilerin hakikat yorumlanıp beşerlerle açık ve hakikat biçimde paylaşılmasıyla üstesinden gelinebileceğini tabir etti.
Bilimsel bilgilerin, salgının bu formda süratle yayılmaya devam etmesi halinde virüsün de değişmeye devam edeceğini gösterdiğini aktaran Azap, artık aşıların da tesirinde kaçabilen yeni varyantlarla karşılaşılabileceğini, bu nedenle bütün dünyada pandemi denetim altına alınana kadar salgının olabildiğince baskılanması gerektiğini vurguladı.
Prof. Dr. Azap, tahminen salgının birinci çıktığı zamanlardaki kadar sıkı tedbirler alınamayabileceğini, aşılama devrede olduğu için bunlara gerek de olmadığını belirterek, durumlara ve bireylere özel tedbirler almanın artık daha gerçek olduğunu söz etti.
PANDEMİK PERİYOT SONA ERECEK…
Kesinlikle tedbir alınması ve hastalığın toplumlarda, beşerler ortasında dolaşmasının olabildiğince azaltılması gerektiğinin altını çizen Azap, şöyle devam etti:
“O yüzden geçen yılla karşılaştırdığınızda hadise sayıları çok benzerlik gösteriyor, aşılamaya karşın. Bu aşıların etkisiz olmasından kaynaklanmıyor. Bu, tedbirlerin fazla gevşemiş olmasından, bireylerin ferdi tedbirlere uymamasından kaynaklanıyor. Şu şuurla hareket etmesi lazım vatandaşların; kendilerini korudukları vakit en yakınlarından başlayarak, sevdiklerini, bütün toplumu koruyorlar. Bunu yaparak pandeminin bitmesini de sağlayacaklar. Yani dünyayı kurtarmış olacaklar. Aslında sahiden tünelin ucunda ışık görüldü. Şayet aşıdan kaçan bir varyant ortaya çıkmazsa beklentiler -iyimser iddia olsa da gerçekçi olduğunu düşünüyoruz-önümüzdeki 6-9 ay içerisinde pandemik periyodun sona erip, artık hastalığın bir endemik hastalık olarak, grip üzere tıpkı, beşerler ortasında dolaşmaya devam edeceğini ve bizim bir ölçü daha toplumsal ve toplumsal yaşantıya dönebileceğimizi gösteriyor. Yani az vakit kaldı. Biraz daha dişimizi sıkmamız gerekiyor.”
‘ZORUNLU AŞI OLMASI GEREKİYOR’
KLİMİK Genel Sekreteri ve Koronavirüs Bilim Konseyi Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz da Maltepe’de aşı terslerinin yapacağı mitingin salgının seyrine ait tesirinin ne olacağının sorulması üzerine şöyle konuştu:
“İçinde bulunduğumuz devir, ağır aşılamayla birlikte denetimli toplumsal hayatın devam etmesi gereken periyot. Bu çerçevede, bu beşerler bu türlü bir miting yapacaksa otobüs ya da tren, uçak seyahatinde aşılı olduklarını göstermeleri yahut test vermeleri gerekiyor. Zira uzun bir otobüs seyahati çok riskli. Maskenizi çıkarmasanız bile hakikaten bu enfeksiyonu kazanmak için çok riskli bir durum yaratıyor. Açık havada bile olsa uzaklığın korunması gerekiyor. Arayı koruyamayacaksanız da maskelerin çıkmasına müsaade yok. Aranın korunmaması diye bir durumda da enfeksiyon bulaşma riski hala olabilir ki bu insanların hepsinin aşısız olduğunu biliyoruz. Hasebiyle kurallara yakından uymalarını sağlayacak düzenlemeler var. Lakin bunların denetimi gerekiyor. Şu an Türkiye’deki enfeksiyonların yayılımına baktığımız vakit belirli sayının üstündeki kümeleşmeler akılcı değil.”
Aşısız yahut aşısı tamamlanmamış şahıslar için PCR testi zorunluluğuna uyulup uyulmadığının Koronavirüs Bilim Konseyi’nde konuşulup konuşulmadığına dair Yavuz, “Bu mevzuda bir bilgi vermediler. Ancak çok reaksiyon aldığını biliyorum test zorunluluğunun. Biz sonuna kadar destekliyoruz. Dernek olarak da esasen destekliyoruz. Aslında biz mecburî aşıyı da öneriyoruz. Toplumsal bir iş yapıyorsanız, mecburî aşı olması gerektiğini düşünüyoruz, sıhhat çalışanları, öğretmenler üzere.” dedi.
‘AŞILARDAN KİMSENİN TELAŞ DUYMASINA GEREK YOK’
Prof. Dr. Yavuz, toplantının akabinde AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, salgında gelinen noktanın aşılar nedeniyle umulduğundan çok daha âlâ olduğunu zira aşılarla mevt ve hastaneye yatışların engellenebildiğini söyledi.
Türkiye’de ve dünyada şimdi gereğince aşılama yapılamadığını, aşı dağıtımında eşitsizlikler olduğunu bu nedenle hala aşılanmamış ve hastalanabilecek milyonlarca insan bulunduğunu, enfeksiyonu azaltacak başka tedbirler de kaldırıldığı için enfeksiyonun yayılmaya devam ettiğini anlatan Yavuz, aşının bütün dünyada süratlice yapılıp, bir taraftan da enfeksiyonun yayılmasını engellemek için denetimli toplumsal yaşama devam etmenin kıymetini vurguladı.
Yavuz, aşı tereddüdü ve aşı aykırılığı bahislerine ait, “Aşı zıtları Türkiye’de o kadar da büyük bir küme değil. ‘Aşının istenmeyen bir tesiri olabilir mi bana.’ diye aşı tereddüdü olanlar olabiliyor. Meğer aşılar o kadar çok beşere yapıldı ve aşıların güvenliği o kadar gösterildi ki sahiden kimsenin dert duymasına gerek yok. Bunun net bir formda anlatılması lazım. Tereddüt duyanları ikna edebileceğimizi düşünüyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
‘MU’ İZLENMELİ
Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, birinci sefer Kolombiya’da tespit edilen ve Türkiye’de de 2 bireyde görülen “Mu” varyantına ait şu bilgileri verdi:
“Delta şu ana kadar gördüklerimiz içinde en maharetli olanı. Çok süratli yayılabiliyor başkalarına nazaran. En büyük hüneri bu. Hasebiyle dünyada da en baskın varyant haline geldi. Yani bir varyantın hüneri temel olarak ne kadar yayılabildiğiyle ölçülüyor. Alışılmış aşıdan kaçabilmesi de farklı bir hüneri oluyor. ‘Mu’, deltanın ‘ülkelerde çok yayılabilme’ muvaffakiyetini gösterebilmiş değil. Ancak büsbütün de bırakılabilecek, ilgilenilmeyecek bir varyant da değil. Telaş yaratanlar var 4 varyant. Bu da ‘yakından izlenmesi gereken’, ‘her an düşünceye ulaşabilecek’ kategorisinde. O nedenle yakından incelememiz, genomik tahlil yüzdemizi artırmamız gerekiyor. Şu anda izlemede. ‘Mu’ için kaygılanıyoruz lakin şu anda delta kadar bize meşakkat yaratmadığını söyleyebiliriz. Yaratacak mı ileride göreceğiz fakat beklenmiyor. Deltayla ‘Mu’nun birlikte olduğu yerlerde delta genelde ‘Mu’ varyantını da baskılıyor üzere görünüyor.”
Aşıların “Mu” varyantı üzerindeki tesirine de değinen Yavuz, şöyle konuştu:
“Aşılardan daha fazla kaçabilir. Aşılar varyantlardan da koruyor aslında. O nedenle bu ek dozlar gündeme geldi. Bağışıklığınız biraz hatırlatıcı dozlarla arttırıldığında bütün varyantlara tesir eden, gereğince bir bağışıklık cevabı oluşuyor. Varyant çıksa da aşıların içeriği değişecek yalnızca. Aşıların platformları birebir olduğu için çok da dert duymuyoruz. Şayet çok büyük bir değişiklik olursa virüste, eski aşı hiç koruyamazsa o vakit içeriği değişecek.”
Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, BioNTech aşısı için bilhassa bağışıklığı baskılanmış ve 65 yaş üstü olanlarda 3. dozun ne vakit gerekeceğine, 6-8 ya da 12 ay içinde mi gerekli görüleceğinin 1-2 ay içinde ortaya çıkacağını, Türkiye’de BioNTech olanların şimdi 3. aylarında olduklarını, bu nedenle 2 doz BioNTech olanlarda o denli bir muhtaçlığın şimdi olmadığını kelamlarına ekledi.