Türk biyoloğun PCR test kiti, DSÖ listesine girdi

Dünya’dan Yasemin Salih’in haberine nazaran, Türk biyolog Dr. Canan Ketre’nin şirketi Bioeksen’in PCR test kiti, Türkiye’nin DSÖ listesine giren birinci onaylı Kovid-19 eseri olarak tescillendi.

Onayın akabinde Bioeksen’in test kitleri DSÖ tarafından Suriye üzere ülkelere gönderilmek üzere talep edilecek.

Dr. Canan Ketre, “Bu bize tüm dünyaya erişim bahtı sunacak. DSÖ’de ekseriyetle PCR testlerinde ABD, Çin, Güney Kore menşeli şirketler var. Biz 30’a yakın proje geliştirdik bu bahiste. Sıfırdan kendi eserimizi geliştirdik” dedi.

Bioeksen’in uzmanlık alanının teneffüs yolu enfeksiyonlarına ait virüs panelleri olduğunu vurgulayan Dr. Ketre, 2014’te bioteknoloji doktora tezini hazırlarken PCR testleriyle ilgili çalışmaya karar verdiğini anlattı.

“PCR testleri yıllardır üzerinde çalıştığımız bir mevzu. Besin dalında, veterinerlik alanında virüs tespitlerine yönelik tahliller geliştiriyoruz” diyen Ketre, 2 yıl evvel de Sıhhat Bakanlığı ile Türkiye genelini kapsayacak bir virüs tarama programı yürüttüklerinin altını çizdi.

Ketre, “Yedi bölgede Türkiye’nin teneffüs yolu virüsleri tarama çalışmaları yapılıyordu. Ulusal Biyoloji Laboratuvarı’nda sonuçlar takip ediliyordu. Kovid’in farklı tipleri var. Biz, influenza üzere 32 farklı tesirin olduğu kitlerle aslında virüs taramaları yapıyorduk. Kovid-19 sonradan katıldı” açıklamasını yaptı.

TÜBİTAK ile çalışırken test talebi geldi

Bioeksen’in TÜBİTAK ile hastane enfeksiyonlarını önlemek emeliyle bir araştırma yaparken pandeminin ortaya çıktığını ve Sıhhat Bakanlığı’ndan kendilerine talep geldiğini anlatan Dr. Ketre şöyle devam etti:

“Bize, ‘Solunum yolu virüsleri ABD menşeli bir kitle taranıyor, çok değerli, siz üretin’ diye talepte bulundular. Mevcut platform üzerinden yeni eseri geliştirdik, ihaleye girdik ve onay aldık. Türkiye’nin birinci nükleikasit ekstraksiyon aygıtını geliştirdik. 20 milyondan fazla kit sattık.”

Ketre’nin verdiği bilgilere nazaran Bioeksen şu anda aylık 10 milyon test üretme kapasitesine sahip. Son 2-3 aydır beklentinin üzerinde talep kelam konusu olduğunu belirten biyolog, Türkiye’nin günlük 200 bin test yapma gayesi olduğunu, kendilerinin de buna nazaran planlama yaptıklarını tabir etti.

Test fiyatı 12 dolardan 1.65 dolara düştü

Pandeminin birinci günlerinde bütün ülkelerde PCR testi kasveti yaşandığından maliyetlerin yüksek olduğuna dikkat çeken Ketre, “Başlangıçta Türkiye’de 12 dolar üzere bir maliyeti vardı. Sonra bizden diğer yerliler de kesime girdi. Artık 1.65 dolara kadar fiyat indi. Fakat ihracatta bunun 2-3 katı fiyat sunuyoruz” dedi.

Ketre, hammaddede ithalat bağımlılığı olduğunu belirterek, bunu ortadan kaldırmak için çalışmalar yürüttüklerinin de altını çizdi.