Uzun Zamandır Gözler Arıyordu: ‘Merkez Bankası, Habersiz Adım Atamıyor’ İddiası!

Rusya’nın ABD ve NATO’yla yaşadığı tansiyonda yeni bir perde açarak başlattığı Ukrayna operasyonu sürerken, uzmanlar halihazırda baskı altında olan Türkiye iktisadının bu krizden tüm taraflarıyla olumsuz etkilenebileceği görüşünü lisana getiriyor. Halk TV muharriri Barış Soydan, ‘Krize hazırlık yok, Merkez Bankası Bakan’dan habersiz adım atamıyor’ başlığını taşıyan yazısında, Türkiye’nin iki ülkeden yılda yaklaşık 12 milyar dolar ihracat ve turizm geliri elde ettiğini belirterek ‘Savaşın uzaması burada da sert düşüşe neden olur. Dış ticaret açığında şimdiden patlama yaşanıyor. Ocak ayında dış ticaret açığı yüzde 234.9 arttı. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2021 Ocak ayında yüzde 83 iken, 2022 Ocak ayında yüzde 63.2’ye geriledi’ dedi.

Risklerin bu kadar arttığı devirlerde dümende kimin bulunduğunun değerli olduğunu lisana getiren Soydan, ‘Kaptan fırtınalı periyotta muhakkak olur, derler. Eski Merkez Bankası Lideri Rüştü Saraçoğlu’nun da buna benzeri bir kelamı var: ‘Merkez Bankası başkanlığı beş yıldır fakat beş günde muhakkak olur.’ Türkiye iktisadının dümeninde şu anda kriz deneyimi olmayan bir takım var. Kriz idaresinin en kıymetli aktörü olması gereken Merkez Bankası etkisiz elemana dönüştürülmüş durumda’ diye yazdı. Soydan yazısında şunları kaydetti:

‘Bunun son işareti, geçtiğimiz hafta Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik işgalinin başlamasıyla dolar 14 TL’yi aşıp 14.68’e dayandığında piyasaları sakinleştirmeye yönelik açıklamanın Merkez Bankası’ndan değil Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan gelmesiydi. ‘Böyle bir açıklamanın Merkez Bankası yerine Hazine ve Maliye tarafından yapıldığını birinci sefer görüyorum’ dedi, geçmişte iktisat idaresinde misyon almış bir kaynağım.

Merkez Bankası’nın atacağı her adım, yapacağı her açıklamanın Bakan’ın onayına sunulmasının istendiği konuşuluyor. Kağıt üzerinde Merkez Bankası elbette bağımsız. Hukuken iki kurum ortasında yalnızca uyum münasebeti var. Lakin hukuken var olanlar fiiliyatta kalmadı…

Ayrıyeten Merkez Bankası bu kadar etkisizleştirilmiş olmasa sanki bir yararı dokunur muydu sanki? Merkez Bankası’nın en kritik ünitelerin üst yöneticileri (müdür ve üstü) son iki yılda tasfiye edildi. Bugün kritik ünitelerde deneyimi çok az, hiç kriz yaşamamış isimler vazife yapıyor.

İstanbul’a taşınma nedeniyle bankada tam bir kaos yaşandığı da belirtiliyor. Bu yılın eylül ayına kadar Ankara’dan İstanbul’a taşınmanın tamamlanacağı açıklandı. Taşınma sürecinde, eski takımlardan yöneticilerden danışman/başuzman atananlardan kimilerinin bankadan ayrılmaya teşvik edildiği argüman ediliyor.

Bu durumda Rusya’nın işgalinin bir an evvel bitmesi, bir an evvel ateşkes sağlanması için dua etmekten öteki geriye bir şey kalmıyor. Kriz inşallah mart ayında biterse turizm dönemini nisanda kazasız belasız açarız. Rusya ve Ukrayna’dan tekrar rekor sayıda turist gelir. Savaş bitince petrol de 80 doların altına düşer. Buğday fiyatı da iner. Yazın turizm gelirlerinde yaşanacak patlamayla cari açığı kapatırız. Cari açık kapanınca dolar düşer; dolar fikir enflasyon düşer. Amin.’