Osmanlı döneminde İstanbul’da ezanın ilk okunduğu yer: Akbıyık Camii

Fatih’te Cankurtaran semtinde yer alan Akbıyık Camii, periyodunda Fatih Sultan Mehmet’in katkılarıyla yaptırıldı. Türk mutasavvıf ve şair olan Hacı Bayram-ı Veli’nin öğrencisi Akbıyık Sultan’ın öncülüğünde yapıldığı için de caminin ismi Akbıyık Camii olarak anılmaya başlandı.

İstanbul’daki öteki mescitlere nazaran küçük ve mimari özelliği pek de bulunmayan cami, birinci yaptırıldığında mescit olarak tasarlanıp bir mühlet mescit olarak kullanılsa da sonrasında minare ek edilerek mescide dönüştürüldü.

Yaptırıldığı tarihten bu yana ziyadesiyle doğal felaketle karşı karşıya kaldığı için asıl haliyle günümüze ulaşmadı. Akbıyık Camii’nin yalnızca minare kısmı asıl haliyle korunabildi.

“MANEVİ BEDEL YÜKSEK OLAN CAMİİ”

Mescitle ilgili bilgiler aktaran Sanat Tarihçisi Elif Kabalıoğlu, “Halk tarafından çok bilinmeyen, lakin manevi ehemmiyeti çok büyük olan bir mescit caminin içindeyiz. Birinci üretiminde bir mescit olarak tamamlandı. Bu camiyi araştırırken karşımıza Akbıyık Sultan çıkıyor. Akbıyık Sultan da Hacı Bayram Hazretleri’nin talebelerinden. 2. Murat’la ve Fatih Sultan Mehmet’le bir arada savaşlara katılan, fetihte bulunan, Ni’mel Ceyş’ten büyük bir sultan. İstanbul’un fethine katılış sürecinden sonra kendisinin malı hiçbir halde azalmıyor, artmaya devam ediyor, ancak fakirlere ve kimsesizlere malını vakfediyor. Rivayete nazaran de Akbıyık Sultan, Fatih Sultan Mehmet’in katkısıyla bu caminin yapılışına vesile oluyor”açıklamasında bulundu.

EZANIN BİRİNCİ OKUNDUĞU YER

Akbıyık Camii’nin Osmanlı devrinde kıbleye yani Kabe’ye en yakın cami olduğunu vurgulayan Tarihçi Kabalıoğlu, “Camii 15. ve 16. yüzyılda ‘imam el mescid kıble-i evvel’ olarak anılıyordu. Yani burası kıbleye en yakın cami pozisyonundaydı. Burada ezan okunduğunda başka mescitler, bu ezanı takip ediyorlar ve sonrasında onlar da okumaya devam ediyorlardı. Bu caminin de bu türlü hoş bir anısı mevcut. Bu mescit cami yapıldıktan 3 yıl sonra da Akbıyık Sultan vefat etti. Türbesi de Bursa’da mevcut, ancak ismi hala Cankurtaran semtinde ve bu mescitte anılmaya devam ediyor. Cami çok fazla zelzeleye ve yangına maruz kaldığından ötürü günümüze asıl haliyle ulaşmadı. Günümüze asıl haliyle ulaşan kısım caminin minaresi” dedi.