Kolon ve rektum kanserleri kolorektal kanser ismi altında gruplandırılır. Temel olarak güzel huylu bir polipin kademeli dönüşümü ile kolon yahut …
Kolon ve rektum kanserleri kolorektal kanser ismi altında gruplandırılır. Temel olarak güzel huylu bir polipin kademeli dönüşümü ile kolon yahut rektumun iç duvarını kaplayan hücrelerden gelişirler.
Bir polip, kolon duvarında gelişen düzgün huylu bir büyümedir. Farklı polip tipleri vardır, kimilerinin kolon kanserine dönüşme riski yüksektir. Riski yüksek olanlar bilhassa en sık görülen adenomatöz poliplerdir. Adenomlar poliplerin yaklaşık yüzde 70’ini oluşturur ve kolorektal kanserlerin yüzde 80’inden fazlasının nedenidir. Bu nedenle poliplerin alınması kanser geliştirme riskini azaltır. Ne yazık ki, poliplerin varlığı birçok vakit belirti vermez.
Polipler ekseriyetle dışkı taramasında ortaya çıkarlar. Dışkıda kan varlığının aranmasını içeren bir tarama sırasında tespit edilirler. Bu tarama testi 50 ila 74 yaş ortasındaki tüm erkek ve bayanlara iki yılda bir önerilir. Maksat, poliplerin kansere dönüşmeden evvel varlığını tespit etmektir. Dışkıda kan varsa, kolonoskopi önerilir.
KOLON KANSERİNDE RİSK FAKTÖRLERİ
Birkaç faktör kolon yahut rektum kanseri oluşumunu tetikleyebilir. Bu risk, birkaç risk faktörü bir ortaya geldiğinde artar.
Yaş
Kolon kanseri riski 50 yaşından sonra artar. Bu kanserin ortalama teşhis yaşı 70 civarındadır.
Polip ve Kanser Hikayesi
Geçmişte kolon kanseri geçirmiş olmak yeni kanser riskini artırır. Kolon yahut rektumun güzel huylu polip gibisi bir tümörünün teşhisi kolorektal kanser riskini artırır.
Ömür Biçimi
Kırmızı et ve işlenmiş etler açısından güçlü bir diyet, lif oranı düşük bir diyet, çok alkol tüketimi, fazla kilo, sigara içmek ve hareketsiz ömür stili kolon kanseri riskini artırır.
İltihabi Bağırsak Hastalıkları
İltihaplı bağırsak hastalıkları bilhassa tüm kolona yayıldıysa ve 10 yıldan fazla bir müddettir gelişiyorsa, mümkün kanseri tespit etmek için nizamlı kolonoskopi gerektirir.
Genetik
Yakın ailede kolorektal kanser varsa risk artar. Birinci derece akrabada (anne, baba, erkek kardeş, kız kardeş yahut çocuk) 60 yaşından evvel kolorektal kanser yaşadıysa kolon kanseri riski artar. Kanser başlangıç yaşı ne olursa olsun, iki birinci derece akrabada kolorektal kanser varsa risk epeyce artar. Ailede genetik mutasyon olması durumunda çok yüksek risk vardır. Genetik mutasyonlara bağlı kolorektal kanserin genetik aile formları vardır.
KOLON KANSERİ VE DİYET: NASIL BESLENİLMELİ?
Araştırmalar, bol ölçüde kırmızı et ve işlenmiş etler, rafine tahıllar, yüksek ölçüde şeker, tuz, kızarmış yiyecekler, hazır yiyecekler ve az meyve, zerzevat içeren Batı stili bir diyet izleyenlerin kolon kanserine yakalanma risklerinin 3.5 kat arttığını gösteriyor. Ayrıyeten alkol ve işlenmiş etlerin bu kanser tipi için bilhassa ağırlaştırıcı risk faktörleri olduğu da biliniyor.
Kolon kanserini önlemek için alkol tüketiminin yanı sıra çok kırmızı et ve bilhassa işlenmiş et tüketiminden kaçınılması önerilir. Meyve, zerzevat, balık ve bilhassa sarımsak tüketilmesi önerilir. Lif, folat (esas olarak ıspanak üzere yapraklı yeşil sebzelerde bulunan B9 vitamini), kalsiyum, D ve B6 vitamini ve magnezyum gereğince alınmalıdır. Genel olarak, önemli bir esirgeyici tesir için iltihap önleyici bir diyet izlenmelidir.
Araştırmalar ayrıyeten kolon kanserinin önlenmesi için mor besinlerin tüketiminin gerektiğini öne sürüyor. Siyah üzüm, böğürtlen, yaban mersini, erik, kırmızı, mor yahut siyah sebzeler ve kestane tüketimi bu manada önerilmektedir. Bunlar, polifenol ailesinden kırmızı ila mor pigmentler olan antosiyaninler içerirler. Antosiyaninler iltihap önleyici ve antioksidan özelliklere sahiptir. Kanserojen bileşiklerin bedenden atılması için enzimleri uyarır ve tümör hücrelerinin çoğalmasını önlerler. Bu pigmentler kanserin büyümesini yavaşlatır.
Süt eserleri tüketimi, kolon kanser riskinin azalmasıyla alakalıdır. Fakat öbür sıhhat meseleleri riskinden kaçınmak için günde 2-3 porsiyonu aşmamak tavsiye edilir.
DÜŞÜK KALINTI DİYETİ
düşük kalıntı diyeti, kolonun uygunlaşması için ona vakit tanır. Kalıntı içermeyen bir diyet, bilhassa lif açısından ekseriyetle kanseri önleyen bir diyetin tam karşıtıdır. Tüm düşük lifli besinler kolonda az kalıntı bırakır. Besin eksikliklerini önlemek için diyet destekleri almanız gerekebilir.
Düşük kalıntı diyeti pirinç, makarna, peksimet (küçük miktarlarda), bisküvi, beyaz ekmek, kabuksuz pişmiş patates (orta derecede), meyve suları (kuru erik hariç), elma püresi, kayısı, muz, meyve kokteylleri, üzüm, şeftali, karpuz içerebilir.
Turpgiller üzere gaza neden olan sebzeler, baklagiller, yağlı tohumlar ve demirle zenginleştirilmiş besinlerden kaçınılması gerekir.
Rastgele bir kolon ameliyatından sonra, süt eserlerini sindirme yeteneğiniz süreksiz yahut kalıcı olarak değişebilir. Süt ve yoğurt gaz, kramp ve ishale neden olabilir. Bu durumda sütten kaçının.
Kolon kanserinin tekrarlanmasından kaçınmak için âlâ D vitamini durumunu korumak (75 ila 250 nmol/l kan arasında) ve kahve tüketmek (günde 4 orta fincana kadar) yararlı olabilir. Önleyici diyete emsal bir diyet (lif açısından güçlü, et açısından düşük, düşük glisemik indeks vb.) üzere bir diyetin, ameliyattan sonra tekrar olağan formda yemeye dönüldüğü vakit benimsenmesi gereken hakikat beslenme formu olduğu görülmektedir.