Zeytinyağı Oscar’ı Türkiye’ye yayılıyor

HİS ERDOĞAN – 2020 yılının pandemi gölgesinde geçen son günlerinde Türkiye, Avrupa Birliği’nden hem markalaşma, hem de rekabet gücünü artıracak hoş bir haber aldı.

Milas Zeytinyağı coğrafik işaret (menşe adı) olarak AB’de tescil edilen beşinci eser olarak kayıtlara geçti. Anadolu’nun bu en güçlü tadını korumak, yaşadığı alanları güçlendirmek için yapılan çalışmalar da süratle devam ettiriliyor.

Zeytin ve zeytinyağı üretiminin Türkiye’de değerli merkezlerinden olan Muğla’da zeytinin yöreye uygun halde ve kalitede yetiştirilmesi, akabinde işlenmesi için yatırımlar yapılıyor. Muğla Vilayet Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından bu yıl üçüncüsü yapılan Zeytinyağı Kalite Ödül Merasimi ise bu sayede ulusal boyuta taşınıyor. 2023 yılında mükafatlar için ülke genelinden iştirakler kabul edilecek. Muğla Vilayet Tarım ve Orman Müdürü Barış Saylak, bu sebeple hummalı bir hazırlık sürecini başlattıklarını lisana getirdi.

Milas Zeytinyağından evvel Gaziantep Baklavası, Aydın İnciri, Malatya Kayısısı ve Aydın Kestanesi tescil edilmişti. 2021’de ise Taşköprü Sarımsağı ve Bayramiç Beyazı’nın tescil edilmesiyle birlikte Türkiye’nin Avrupa Birliği’nde (AB) tescilli coğrafik işaretli eser sayısı 7’ye ulaştı.

12 milyon zeytin ağacı

Barış Saylak, Muğla’da zeytin ağacı sayısının 17 milyona ulaştığını belirtirken, bunun 12 milyonunun ise Milas’ta bulunduğunu söyledi. Kentin 150’ye yakın markası olduğunu anlatan Saylak, “18 bine yakın kayıtlı zeytin ve zeytinyağı üreticimiz için AB tescili çok kıymetli. Geçim kaynaklarının pahalanması, tanınırlığının artması, daha çok talep edilmesi herkesi keyifli ediyor. Vilayet müdürlüğü olarak tüm paydaşlarla birlikte sorumluluklarımız da arttı. Bu kaliteli üretimin ve işlemenin sürdürülebilir kılınması çok değerli. Tarım ve Orman Bakanlığı’mız ile yürüttüğümüz zeytinin zeytinyağına kayıpsız kaliteli seyahati projesi; hasadın en âlâ biçimde yapılması, çiftçinin esere gözü üzere sahip çıkması, yanlışsız bakım teknikleri uygulanması üzere en önemli basamakları içeriyor. Hasat öncesi ve sonrası zeytinin en kısa müddette zeytinyağı fabrikalarına gelerek kaliteli yağ elde edilmesini ve üreticilerin gelirlerinin artırılması da gayelerimiz oluyor” dedi.

Kentte zeytinle ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının, ziraat odaları, üniversitenin katkılarıyla Zeytinyağı Kalite Ödül Töreni’nin 2023’te ulusal bazda tüm üreticilere ulaşacağını anlatan Saylak, ‘altın madalyalı’ yağları seçeceklerini lisana getirdi.

‘5-6 yıla randıman alınır’

Geçen yıl yaşanan ve büyük kayıplara neden olan orman yangınlarından etkilenen yerlerden biri de Muğla oldu. ‘Yüzyılın felaketi’ diyen Saylak, yangın akabinde yaptıkları çalışmalarla ilgili şu bilgileri verdi:

“Çok önemli bir çam ormanını kaybettik. 15 bin dekarı aşan zeytin alanımız yandı. Cumhurbaşkanımızın talimatı, Tarım ve orman Bakanlığımız takviyesi ile üç gün sonra ziyan tespit çalışmalarına başladık. Direkt ormanlık alanların kenarında kalan zeytinliklerde yaşlı ağaçlarda büyük kayıp oldu. Yüzde 30 35’i ömrünü kaybetti. 20 milyon lira kaynak ile çalışmalarımızı hayata geçirdik. Bir kısmı az hasar alan zeytinliklerde şubat ayından bu yana arkadaşlarımız üreticilerimizle kolların budaması, bahçelerin gübresinden ilaçlamasına gerekeni yapıyoruz. Tekrar filizlerinden doğduklarını keyifle izliyoruz. 50 bin zeytin fidesini buralarda dağıttık. Zeytin fideleri 2 2.5 yaşında memecik tipi. Randımana dönmesi için 5-6 yıl vakte gereksinim var. Onları izliyor ve gözlüyor olacağız.”

‘Birlik oluşturmak koşul…’

Milas, Yatağan, Menteşe, Bodrum olmak üzere zeytinde değerli ilçelerde bakanlık dayanağıyla, hem problemlerin tespiti hem de Tarım 4.0 ile zeytin hastalıklarıyla ilgili erken gözleme sistemleri kurduklarını hatırlatan Saylak, zeytin için daima alanda yeni gelişmeler sağlandığını tabir etti.

‘Zeytin için güçlerimizi birleştirmeliyiz’ diyen Barış Saylak, “Bir birlik oluşturmamız lazım. Marmara Birlik çok kıymetli bir örnek. Zeytinin ana vatanı Ege Bölgesi’nde bu güçleri birleştirmek en büyük gayemiz. Bu sayede üretim girdilerindeki maliyet artışlarını düşürebilir, bir üst marka ile ihracatta tanıtımı daha kolay sağlayabiliriz” sözlerini kullandı.