Hatırlamak İstemesek de! 2023 Yılında 12 Ay Boyunca Ekonomide Neler Yaşadık?

2022 yılı enflasyonu ekim ayında yüzde 85,51 ile zirvesini görmesinin ardından yüzde 64,27 olarak açıklandı. Ocak 2023’te de enflasyon yüzde 57,68 oldu. Dolar/TL 2023 yılına 18,70 seviyesinden başladı. BİST 100 endeksi de 2023 yılına 5.568 seviyesinden başladı. 

Asgari ücret 5.500 liradan, 8.506 liraya çıkarıldı. Memur ve emekliler için de enflasyon sonrası maaş artış oranı yüzde 25 olarak açıklanırken, Cumhurbaşkanı Erdoğan yüzde 30’a yükseltildiğini açıkladı. En düşük emekli maaşı da kök maaş farkını Hazine’den karşılayarak 3 bin 500 liradan 5 bin 500 TL’ye çıkarıldı. 

2023’e seçim gündemiyle giren Türkiye’de 18 Haziran 2023’te yapılacak Cumhurbaşkanı ve Milletvekili Genel Seçimleri tarihi öne çekilmesi gündeme geldi.

6 Şubat’ta günü Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen 7,7 ve 7,6 büyüklüğünde iki depremle Türkiye güne uyandı. Yaklaşık 15 milyon vatandaşın yaşadığı bölgede resmi verilere göre, 50 bin 783 vatandaş hayatını kaybetti. Ülke genelinde 7 gün süreyle milli yas ilan edildi. Halen yaraların sarılmaya çalışıldığı bölgede, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın raporuna göre, depremde toplam 1,6 trilyon TL maddi hasar tespit edilirken, maliyet yaklaşık 2 trilyon TL (103,6 milyar dolar) ile milli gelirin yüzde 9’una denk oluştu.

Borsa İstanbul’un depremin olduğu ve takip eden 2 gün boyunca açık kalması büyük tepkilere neden oldu. Devre kesicilerin tetiklendiği günlerde işlemlerin durdurulmasına karar verildi. BİST 15 Şubat’ta yeniden işlemlere başladı.

Depremzedelere yönelik ‘Türkiye Tek Yürek’ yardım kampanyasında Merkez Bankası 30 milyar TL ile en büyük bağışçı oldu. Ayrıca Merkez Bankası ocakta ara verdiği faiz indirimlerine devam ederek politika faizini yüzde 8,5’e çekti.  

Şubat ayı enflasyonu yüzde 55,18, dolar/TL en yüksek 19,12 TL oldu.

Yılbaşından önce Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanan Emeklilikte yaşa takılanlarla (EYT) düzenlemesini içeren kanun Resmi Gazete’de yayımlandı ve yürürlüğe girdi. 

Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimleri’nin tarihi 14 Mayıs 2023 olarak açıklandı. Böylelikle seçim sürecine de girildi. YSK, tarafından açıklanan 4 cumhurbaşkanı adayı da Kemal Kılıçdaroğlu, Muharrem İnce, Recep Tayyip Erdoğan ve Sinan Oğan oldu.

Mart ayında enflasyon yüzde 50,51 olurken, dolar/TL en yüksek 19,34 seviyesini gördü. 2022’nin ikinci yarısında düşüş görmeyen Borsa İstanbul’da endeks ocak ayının ardından mart ayını da gerileyerek tamamladı.

Ocak ayında 5.500 TL’ye çıkarılan taban emekli maaşı, Nisan 2023’te de 7 bin 500 TL’ye yükseltildi. 

Nisan ayında enflasyon yüzde baz etkisi sürerek yüzde 43,68 olurken, dolar/TL 19 üzerinde yerleşerek 19,67 ile zirvesini gördü. Borsa İstanbul’da da gerileme sürerken, Türkiye gündeminde sadece seçim vardı.

Seçim hattı sathına giren Türkiye’de mayıs ayında seçim öncesinde dolar/TL’nin stabil kalmasına yönelik hamleler sürdü. Seçim arifesinde Merkez Bankası özellikle kredi kartlarına yönelik kararlarıyla dikkat çekerken, tepkiler sonrası nakit avansa yönelik geri adım atıldı. 

Dolar/TL mayıs ayında 21 seviyesine çıkarak yeni zirvesini gördü. Borsa İstanbul’da 2 ayında ardından toparlanma emareleri görüldü. Ayın ikinci yarısı seçimle geçerken, 14 Mayıs’ta Meclis belirlendi ve Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Mersin milletvekili olarak TBMM’ye girdi. İkinci tura kalan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de Erdoğan ve Kılıçdaroğlu arasında geçen yarışta 28 Mayıs gecesi Erdoğan sandıktan galip çıktı. 

Mayıs ayında enflasyon yüzde 39,59 olarak açıklandı.

Ekonomi yönetiminde değişiklik başladı. Hazine ve Maliye Bakanı, 2009-2015 arasında da bu görevde bulunan Mehmet Şimşek olurken, Merkez Bankası’nın başına ABD’den Hafize Gaye Erkan getirildi. TCMB’nin başında olan Şahap Kavcıoğlu ise BDDK’nın başına geçti. 

Erkan’ın PPK toplantısındaki ilk icraatı faiz oranını yüzde 8,5’ten 15’e çıkarmak oldu. 2 Haziran ile biten haftada TCMB net rezervleri -118 milyar doları gördü.

Dolar/TL en büyük yükselişlerinden birini yaşarken, 20,76 seviyesinden başladığı ayda 26,24’e kadar çıktı. Borsa da 4900’lerde 5700’lere yükselirken, enflasyon da yüzde 38,21 ile yılın dip seviyesini gördü. 

Yüzde 25 kira artış oranı sınırı, Temmuz 2024’e kadar uzatıldı.

Merkez Bankası üst yönetiminde büyük bir değişim yaşandı. Piyasaların yakından tanıdığı ve sevdiği Cevdet Akçay ile birlikte önemli isimler olan Prof. Dr. Hatice Karahan ve Fatih Karahan da yıllar sonra değişen başkan yardımcıları oldu. TCMB’nin PPK toplantısından da 250 baz puan artış çıktı. Enflasyon yüzde 47,83’e çıkarken, temmuz ayı aylık enflasyonda zirve oldu. 

Asgari ücret 11.402 TL’ye çıkarken, memurlara da toplu sözleşme ve enflasyon farkıyla yüzde 17,55 zam ve seyyanen 8 bin 77 lira zam yapıldı. Emekli maaşlarına yapılan zam oranı ise kök maaş üzerinden yapılınca en düşük 7.500 lira maaş alan emeklilerin zamları farklı yansıdı ve maaşı düşük olanlar 7.500 TL almaya devam etti.

Ağustos ayında enflasyon yüzde 58,94 ile yükselişini sürdürdü. Para Politikası Kurulu politika faizini yüzde 17,5’ten yüzde 25’e çıkardı. Dolar/TL 27,44 seviyesine kadar çıksa da uzun zaman sonra ayı gerileyerek tamamladı. 

Kur Korumalı Mevduat’tan (KKM) kademeli çıkış planında ilk adım atıldı. Merkez Bankası, KKM dönüşüm hedefi ile TL payına göre menkul kıymet tesis ve zorunlu karşılık uygulamasına son verdi.

Merkez Bankası faizleri yüzde 30’a çıkarırken, enflasyon yüzde 61,53 oldu. Dolar/TL 27,77’ye çıktı. 

Tutuklanan kripto para borsası Thodex’in kurucusu Faruk Fatih Özer ve kardeşleri 11 bin 196 yıl 10 ay 15’er gün hapis cezasına çarptırıldı.

Borsa İstanbul’da seçimler sonrası görülen hızlı yükseliş sürerek 8403 ile tarihi zirvesine çıktı. Yurt dışında yatırımcı toplantıları hızlandı. 

Türkiye’nin büyük bölümü yapışların etkisinde kalırken, su baskınları görüldü. Kırklareli’nde 6, İstanbul’da 2, Aksaray’da da biri bebek 2 kişi hayatını kaybetti.

7 Ekim’de İsrail-Filistin çatışmaları başladı. Filistin’de çoğu çocuk ve masum sivillerden oluşan binlerce kişi halen süren savaşta katledildi.

Borsa İstanbul’da yükseliş trendi sona erdi. 8562 ile zirvesini yenileyen BİST 100 endeksi, ayı 1000 puan aşağıda tamamladı. Dolar/TL 28,54’e kadar çıktı. KKM’den çıkış hızlandı.

Enflasyon yüzde 61,36 ile hafif bir gerileme yaşarken, PPK’dan faiz oranı yüzde 35’e çıktı. 

Erdoğan, İsveç’in NATO’ya Katılım Protokolü’nü imzalayarak TBMM’ye gönderirken, Anayasa Mahkemesi de milletvekili seçilen Gezi Parkı davası sanığı Can Atalay’ın bireysel başvurusunda ihlal kararı verdi, Atalay’ın tahliyesine ve yeniden yargılanmasına hükmetti.

Enflasyon yüzde 61,98 olurken, asgari ücret tartışmaları başladı. Dolar/TL 28 bandına yerleşti. Borsa İstanbul’da gerileme 8.000 puanın altına sarkarak sürdü. Politika faizi yüzde 40’a çıkarıldı ancak kredi kartı faizlerinde yükseliş yapılmamasına karar verildi.  

CHP 38. Olağan Kurultayı’nda, 13 yıldır genel başkanlık görevinde bulunan Kemal Kılıçdaroğlu’nun yerine Özgür Özel seçildi.

Can Atalay hakkında Anayasa Mahkemesinin verdiği hak ihlali kararına, Yargıtay 3. Ceza Dairesi uyulmaması ve kararı alan AYM üyelerinin hakkında suç duyurusunda bulunulması kararı verdi.

Asgari ücret tartışmalarında zam oranı için yılın son haftasında henüz 3. toplantı yapılmadı. 

Faiz oranında TCMB sıkılaşmayı yavaşlatarak yılı yüzde 42,5 seviyesinde tamamlarken, sıkılaşma ve sadeleşmeyi destekleyici bir dizi karar da açıkladı. 

Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın Hürriyet’e verdiği röportaj gündemi çok meşgul etti. Enflasyon ve kiralar konusunda sorunların konuşulması ilgi çekti. 

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’le Cumhurbaşkanı Erdoğan, Borsa’nın kuruluş yıldönümünde önemli açıklamalarda bulundu. BİST 100 endeksinde aralık ayı 8071 puandan başlarken, yılın son haftasında 7200-7300 seviyelerinde bulunuyor. Dolar/TL 29,43 ile zirve seviyesine yakın hareket ediyor. Euro, 32 TL’nin üzerine yerleşti.