2 bin yıllık tarihi surlar ayağa kaldırılıyor

2 bin yıllık tarihi surlar ayağa kaldırılıyor

MALATYA – Zelzele bölgesi Malatya’da, Roma periyodunda inşa edilen Doğanşehir Kalesi’nin tahrip olan surları, başlatılan incelemeler sonrası hazırlanan onarım projeleri ve uygulamalarla ayağa kaldırılacak.

Malatya’da, 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki sarsıntılarda etkilenen kültür varlıklarının ayağa kaldırılması için çalışmalar sürüyor.

Depremlerde büyük yıkım yaşayan Doğanşehir ilçesinde, Roma periyodunda inşa edilen kent surlarının ve öbür yapıların mimari modüllerinin bir ortaya getirilmesi çalışmalarına da devam ediliyor. Toparlanan eserler oluşturulması planlanan arkeopark alında bir ortaya getirilerek, ileriki etapta taş, mimari materyal ve elemanlar ile ilçedeki sur ve başka tarihi yapıtların onarımında kullanılması hedefleniyor.

Elazığ Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Harput İç Kale Hafriyat Lideri Prof. Dr. İsmail Aytaç, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün görevlendirmesiyle Malatya’da sarsıntılarda etkilenen kültür varlıklarının kaybolmaması, durum tespiti ve ayağa kaldırılması için çalışmaların aralıksız sürdüğünü söyledi.

“Deprem yeni emareler ortaya çıkardı”

Çalışmalarda bilinenlerin ötesinde farklı devirlere ilişkin yeni bilgilerin elde edildiğini belirten Aytaç, “Deprem sonrası Doğanşehir’deki tarihi surların etrafındaki yapılar yıkılınca surlar ortaya çıktı. Bölgedeki ilgili arkadaşlarımızın uğraşlı çalışmaları ile nitelikli taşlar bir ortaya toparlandı. Bunlarla ilgili olarak ta ilerde bir arkeopark park yapmayı planlıyoruz. Öbür taraftan Doğanşehir’in bilinenin ötesinde yazılı tarih öncesi periyotlardan günümüze, her periyoda ilişkin taşınır taşınmaz kültür varlıklarının olduğu konusunda yeni bilgiler, yeni bilgilerde elde ettik. Buradaki tarihi yapıtların gelecek kuşaklara aktarılması için birçok proje hazırlamayı düşünüyoruz. Sarsıntı sonrası şimdiye kadar kayıp olduğunu düşündüğümüz yapıtımız olmadı” dedi.

Bölgenin hafızasını korumak ismine Doğanşehir’de arkeopark projesini hayata geçirme fikrinin ortaya çıktığını tabir eden Aytaç, “Doğanşehir’in tabiatı, tarım ve su alanları hayli varlıklı. Tarihinin de varlıklı olduğu konusunda da ön bilgiler de esasen vardı. Bilhassa surların Roma periyoduna ilişkin olması ve Selçuklular devrinde restore edilmesi, bunlara ilişkin kitabileri bularak müzeye getirilmesi üzere çalışmaları tamamladık. Öbür taraftan zelzelede yıkılan kısımlarda daha evvelki konutlarda kullanılmış sur taşları ile nitelikli kimi taşların varlığını gördük ve bunları bir ortaya topladık. Her şeyi müzeye taşımak çok da mümkün olmadığı için bölgenin hafızasının yerinde korumak ismine arkeopark oluşturmak için bir fikir oluştu. Bu işin bir boyutu. Öteki taraftan Doğanşehir kırsalında köprüler ve höyükler tespit ettik. Madencilik konusunda yeni datalar elde edildi. Birtakım tarihi kaynaklara tekrar göz attığımız da Doğanşehir’de bir yüzey araştırması muhtaçlığı ortaya çıktı. Yüzey araştırmasında elde edeceğimiz yeni bilgilerle Doğanşehir’in M.Ö. 5’nci bin yıldan günümüze kadar süreçte neler sahip olduğuna dair bir bilgi birikimi ve yayınlar, kitaplar ortaya çıkacaktır. Ayrıyeten sarsıntı öncesi ve sonrası yapılarla ilgili projesi hazırladık. Burada arşiv bilgileri ile yeni durum ve elde edilecek yeni bilgilerle onarım yapılacak yapıtlara dair teklifler sunmayı hedefliyoruz. Sarsıntıdan etkilenen yapıların ayağa kaldırılması biraz vakit alacaktır. Bizler, bölgede kendi üzerimize düşen kısımlarla ilgili yol haritamızı oluşturduk. Bununla ilgili adımları atmaya başladık. Sonuncu gayemiz kültür varlıklarımızın mevcut durumlarını tespit etmek, yayınlara geçirmek, projelerinin yapılmasına katkı sağlamak ve restore ederek, turizme kazandırıp ilçenin ve kentin iktisadına katkı sağlamaktır. Doğanşehir Kültür varlıklarını Muhafaza Kurulu kuran ve bölgedeki çalışmalarımıza her türlü dayanağı veren Kaymakam Mehmet Kılıç’a, komite lideri Engin Erbatan ile grubuna çok teşekkür ediyorum. Bilhassa alandaki kültür varlıklarının tespiti ve belgelenmesi konusunda özveriyle çalışıyorlar. Biz de böylelikle proje yapma evresine kısa müddette gelmiş olduk” diye konuştu.