Uzaydan dünyaya dönüş rotası nasıl olacak? Türkiye’nin ilk astronotu Alper Gezeravcı canlı yayında anlattı

Türkiye‘nin birinci astronotu Alper Gezeravcı, Milletlerarası Uzay İstasyonu’nda (ISS) sürdürdüğü çalışmalara ait ve dünyaya dönüşe ait açıklamalarda bulundu. Gezeravcı, misyon sonrası nereye iniş yapacaklarına ait olarak, “Dragon kapsülü, misyon dönüşü suya iniş yapmak üzere tasarlanmış bir uzay aracı. Planlı inişimiz, Florida eyaletinin doğusundaki Atlas Okyanusu ve batısındaki Meksika Körfezi’nde yer alan toplam 7 potansiyel iniş noktasından birisine olacak.” bilgisini verdi. Gezeravcı, ayrıyeten uzayda yaptığı deneylerle ilgili olarak da “Mikro yer çekimi ortamı, bilimsel araştırmalar için dünyada sahip olmadığımız çok farklı fırsatlar yaratıyor.” dedi.

Alper Gezeravcı, Samsun Üniversitesi öğrenci ve akademisyenleriyle canlı yayın irtibatı gerçekleştirerek, merak edilen soruları yanıtladı.

“Uzayda olmak nasıl bir his?” sorusuna Gezeravcı, şu karşılığı verdi: “Ay yıldızlı bayrağımızı uzayda taşımak erdemine nail olmak, tanım ötesi bir his. Sizlerin de benim his ve fikirlerime paydaş olduğunuzu bilmek, mutlulukların aileyle paylaşıldığında çoğalması üzere tecrübelerimi daha da bedelli hale getiriyor. Beni buraya taşıyan ulu bayrağımızın, istasyonda asılı olduğu yerden her geçişimde, iradesi ve kararlılığıyla bu büyük adımı atan devletimizin, milletimize yaşattığı memnunluk, gurur ve heyecanı hissediyor ve ürperiyorum. Hatta yer çekimsiz ortamda olmasam, ayaklarımın yerden kesildiğini söylerdim fakat bu tabirin mevcut ortamda fiziki bir karşılığı yok.”

Gezeravcı, ” Türkiye‘nin birinci astronotu olmak sana neler hissettiriyor?” sorusu üzerine, “Çok bedelli ve değerli misyonun bir kesimi olmaktan ve gelecek kuşaklarımızın hayallerini, gözleriyle görebildikleri gökyüzünün ötesine, uzayın derinliklerine taşıyabilmiş olmaktan son derece memnunum. Benim buradaki varlığımdan fazla, ülkemizin buradaki varlığını temsil etmenin sorumluluğu ağır basıyor. Kendimi milletimizin uzaya erişen eli olarak görüyorum. Ben, aslında geri kalanı yerde olan çok büyük bir grubun parçasıyım. Biz takım olarak, siz pahalı gençlerin ve gelecek kuşakların göklere baktığında, Türkiye’nin orada da var olduğunu bilmesi için çalışıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.

“İSTASYON YAKLAŞIK BİR FUTBOL ALANI BÜYÜKLÜĞÜNDE”

Gezeravcı, ISS ile ilgili merak edilenleri, “Dünya yüzeyinden ortalama 400 kilometre yükseklikte, saniyede yaklaşık 8 kilometre süratle hareket eden bu uzay üssü, düşük yer çekimi ortamında bilimsel deneyler yapılmasına imkan veren bir laboratuvar misyonu görüyor. Eş vakitli dünyayı gözleyebildiğimiz beşerli yapay bir uydu niteliği de taşıyor. İstasyon yaklaşık bir futbol alanı büyüklüğünde. 74 metreye 110 metrelik ölçüleriyle bu istasyon, insanoğlu tarafından bugüne kadar uzayda inşa edilmiş en büyük yapı. Yükü yaklaşık 420 ton. Burada devletler bilimsel alanda çalışmalar gerçekleştiriliyor. İnsanlığın barışçıl ve iş birliği içinde geleceğini şekillendirdiği bir anıt niteliğinde diyebiliriz.” biçiminde anlattı.

UZAYA AHENK EĞİTİMLERİ

ISS’e ahenk sağlayabilmek için hangi basamaklardan geçtiği sorusu üzerine Gezeravcı, “Öncelikle, vazifenin fizyolojik gerekliliklerini karşılamaya yönelik alçak basınç odası ve santrifüj eğitimleri aldık. Akabinde, fırlatmanın gerçekleştirileceği Falcon-9 roketi ve üzerindeki Dragon uzay aracının olağan operasyonuna ve mümkün acil durum senaryolarına yönelik eğitimleri tamamladık. Bu kısım çok kıymetliydi. Hakikaten, muhtemel acil durum senaryolarının çeşitlendirilebileceği yüzlerce farklı senaryo kombinasyonu mevcuttu. Uzay istasyonunun olağan operasyonu ve acil durum prosedürlerini öğrendik. Kendi misyonumuza has ve gerçekleştireceğimiz bilimsel deneylerin teorik ve sonrasında uygulamalı eğitimlerini, Türk bilim insanlarının da iştirakleriyle kendi ülkemizde tamamladık. Son olarak, vazifenin sonunda dünyaya dönüş sürecinde karşılaşabileceğimiz, suya iniş sonrası acil durum senaryolarını çalıştık. Bu çeşit durumlarda hayatta kalma eğitimleri aldık.” tabirlerini kullandı.

Yer çekimsiz ortamda “bir pozisyonda sabit formda durabilme”nin sıkıntı olduğunu lakin “havada uçarcasına hareket ederken kendisini çok rahat hissettiğini” vurgulayan Gezeravcı, “Çelik kanatlarım olmaksızın, bir kuş üzere hakikaten hür ve özgür hissediyorum.” dedi.

DÜNYAYA DÖNÜŞ NASIL OLACAK?

Gezeravcı, misyon sonrası nereye iniş yapacaklarına ait de şu bilgiyi verdi: “Dragon kapsülü, misyon dönüşü suya iniş yapmak üzere tasarlanmış bir uzay aracı. Planlı inişimiz, Florida eyaletinin doğusundaki Atlas Okyanusu ve batısındaki Meksika Körfezi’nde yer alan toplam 7 potansiyel iniş noktasından birisine olacak. İnişe karar verilen gün ve saate ait fırlatma öncesinde yapılan istatistiki değerlendirmeler şimdiki bilgiler ışığında gözden geçirilerek karar veriliyor. Meteorolojik bilgiler, dalga yükseklikleri ve bunun üzere iniş planlamasında tesirli olan birçok faktörün, planlanan iniş vaktindeki durumuna nazaran iniş noktasına karar vermek gerekiyor. Tüm bu bahsettiğim ayrıntılar, planlı iniş için geçerli. Bir de plansız inişler var ki bu beklenmeyen durumlarda, acil durum senaryoları devreye giriyor. Bu cins bir durumda, dünya üzerinde meteoroloji ve arama-kurtarma kaideleri açısından değerlendirmesi yapılmış, risk faktörleri minimize edilmeye çalışılmış rastgele bir noktaya iniş gerçekleşebilir.”

YER ÇEKİMSİZ ORTAMIN DENEYLERE FAYDASI

ISS’de yaptığı deneyleri pahalandıran Gezeravcı, deney hususlarının materyal bilimi, biyoloji, fizik, tıp ve genetik alanlarında farklı disiplinlerde araştırma hususlarını içerdiğini bildirdi. Gezeravcı, “gMetal” deneyinde kimyasal tepkimesiz şartlarda katı parçacıklarla akışkan ortamı ortasında homojen bir karışımın oluşturulmasına yer çekiminin tesirini, radyasyona maruz kalmanın kansere neden olan baskılayıcı hücrelere tesirini, yer çekimsiz ortamdan etkilenen şimdi fonksiyonu keşfedilememiş genler ve bunların bağışıklık sistemiyle ilgilerini araştırdıklarını anlattı.

MİYOKA deneyinde birinci kere uzayda uygulanacak bir elektronik kart üretimi teknolojisini test edeceklerini aktaran Gezeravcı, PRANET deneyinde ise propolis hususunun tesirlerini inceleyeceklerini söyledi. Gezeravcı, tüm bu deneylerden elde edilen bilgileri dünyaya geri getirerek, bilim beşerlerine teslim edeceğini, kıymetlendirme sonrası Türkiye’nin uzaydaki birinci bilimsel araştırmalarının sonuçlarının elde edileceğini lisana getirdi.

Dünyadaki yer çekiminin biyolojik, fizikî ve kimyasal süreçlere tesirine değinen Gezeravcı, şunları kaydetti: “Bu etkiyi ortadan kaldırdığımızda, hücrelerin bağlantı halleri ve unsurları oluşturan kristal yapıların oluşumu üzere hassas süreçler de farklılaşıyor. Bilim insanlarının kanser, virüsler, genetik bozukluklar ve kalp hastalığıyla irtibatlı anahtar proteinlerin kristal yapılarını incelemelerini zorlaştırıyor. Halbuki bu istasyondaki mikro yer çekimi ortamında bu kristalleri incelemek, bir tümörün nasıl geliştiğini tahlil etmek ve bununla uğraş edecek yeni bir ilaç yapmak için araştırma yapmak mümkün. Hasebiyle, mikro yer çekimi ortamı, bilimsel araştırmalar için dünyada sahip olmadığımız çok farklı fırsatlar yaratıyor.”

YENİ FOTOĞRAFLAR PAYLAŞACAK

Gezeravcı, “Uzaydan dünyayı izlemek nasıl bir his?” sorusuna yönelik de şu değerlendirmede bulundu: “Tek sözle mükemmel. Bu manzara, uzay boşluğundaki hayat alanımızın eşsiz bedelini derinden hissetmeme ve bu hoşluğu koruma etmek için elimden geleni yapmam gerektiğini bir defa daha idrak etmeme vesile oluyor. Gezegenimizi korumak için biz de ülke olarak yeşil ve pak güç üretimi projelerine odaklanmalıyız. Buradan uzaya baktığımda Güneş’in sınırsız kaynağını görüyorum. Bu kaynağı dünya üzerinde çok hudutlu bir biçimde kullanabiliyoruz. Gereğince uzaklaştığınızda, tüm dünya sizin yuvanız oluyor. Kentleri, ülkeleri, dağları, okyanusları ve üzerindeyken güya birbirinden farklı ve farklıymış üzere görünen tüm detaylarıyla onun aslında tüm insanlığın yuvası olduğunu fark ediyorsunuz.”

Karanlık kozmosa baktığında uçsuz bucaksız bir boşluğa bakıyormuş üzere hissettiğini belirten Gezeravcı, “Galaksiler ve yıldızlarla süslenmiş bir boşluk bu. Galaksilerin ve yıldızların büyüleyici manzaralarını gördükten sonra, kainatın sırlarının keşfinin ne kadar değerli olduğunu düşünüyorum.” dedi.

Gezeravcı, uzaydan fotoğraf paylaşmanın da vazifesinin bir modülü olduğunu belirterek, öncelikle bilim insanlarının muhtaçlık duyduğu, deneylerle ilgili fotoğraf ve görüntüleri çektiğini tabir etti.

Uzay istasyonu içinde çekimler yapmaya çalıştığını vurgulayan Gezeravcı, “Sizler için dünyanın fotoğraflarını çekiyorum. Dünya’mız okyanuslarının maviliğiyle, bulutlarının beyazıyla ve daha birçok rengiyle çok fotojenik bir gezegen, bunların fotoğrafları sizinle yakın bir süreçte buluşacak.” diye konuştu.