Kuzey Anadolu Fayı’nda 7 Büyüklüğündeki Depremde Yapıların Yüzde 80’i Hasar Görebilir

Neotektonik ve zelzele uzmanı Prof. Dr. Hamit Haluk Selim, 24 ilin merkezinden geçen Kuzey Anadolu Fayı Sınırı’nda yaşanabilecek 7 büyüklüğündeki sarsıntıda yapıların yüzde 80’inin hasar görebileceğini belirtti.

“Depreme Dirençli Kentsel Dönüşüm Erzurum Çalıştayı” münasebetiyle Erzurum’da bulunan Prof. Dr. Hamit Haluk Selim, AA muhabirine, paleosismoloji (eski zelzele izlerinin araştırılması) çalışmalarına değer verilmesi gerektiğini söyledi.

Bölgedeki kentlerin ve yerleşim yerlerinin alüvyon dolgular üzerinde olduğunu belirten Selim, “Su kaynakları ve başka birçok şeyler daima o alanlarda olduğu için yerleşim alanlarımızı ve kentlerimizi oralarda kurmuşuz.” dedi.

Selim, meslektaşlarıyla zelzele çalışmalarına öncelikle verip, desteklediklerini söz ederek, şöyle konuştu:

“Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu Fayı’nın birtakım segmentleriyle birlikte Kuzey Doğu Anadolu Bölgesi’ne ilişkin birçok faal fay var. Bunlar bilhassa Erzurum, Erzincan ve başka yerleşim alanlarını çevreleyen faal faylar. Bunlar yıllardır hareket etmiş. Bilhassa 3 buçuk milyon yıldır da hareket eden Kuzey ve Doğu Anadolu Fayı’na bağlı birçok sarsıntılar meydana gelmiştir. Aşkale, Pasinler, Erzurum ve bunlarla temaslı olarak Kandilli ile Dumlu Fayı üzere 27’ye yakın faal fay, bu bölgede her an sarsıntı üretebilecek halde duruyor.”

“Yedisu Fayı 100 kilometre uzunluğunda, 10 kilometre derinliğinde”

Bölgede 7 ve üzeri büyüklüğünde sarsıntı olabilecek fayların olduğunu söyleyen Selim, geçmişte bölgede büyük afetlerin yaşandığına işaret etti.

Doğu Anadolu ve Kuzey Anadolu Fayı’nın geçtiği sismik boşluklu Yedisu Fayı’na değinen Selim, şunları kaydetti:

“(Yedisu Fayı) 100 kilometre uzunluğunda, 10 kilometre derinliğinde olan bir faydan bahsediyoruz. Bu sağ yanal doğrultu atımlı bir fay ve en tehlikeli faylardan. Segmentlerden biri şayet bu hareket ederse, örneğin 7,3 büyüklüğünde zelzele meydana getirirse, hakikaten bu bölgede yapısal olarak yapı stoku ve taban şartları makûs olan birçok yer var. Sarsıntıya karşı yapabileceğiniz tedbirlerden biri yer şartlarını güzelleştirmektir ki buna gücümüz yetmez. İkincisi kentsel dönüşümdür bu da gerçek bir karar verilmiş olan bir sistemdir. Kentsel dönüşümle zelzeleye karşı dirençli kentler meydana getiriyorsunuz.”

Kuzey Anadolu Fayı üzerinde 24 ilin olduğunu hatırlatan Selim, “Dolayısıyla bu kentleri kaldıramayacağımıza ve bir yere taşıyamayacağımıza nazaran buralardaki kentlerimizi yenilememiz lazım fakat yapılarımızın yüzde 80’i maalesef çok berbat. Yani büyük bir sarsıntı şayet bir daha gerçekleşirse, Kuzey Anadolu Fayı üzerinde rastgele bir segment üzerinde ya da 27 etkin fayın üzerinde gerçekleşebilecek 7 ve üzeri zelzeleler, hasar yapan ve yıkıcı özellikte olduğu için binaların yüzde 80’ini maalesef hasar görür, yıkılır.” diye konuştu.