Lahey’den İsrail’i şoke eden karar: Refah’ta derhal dur

Uluslararası Adalet Divanı (UAD), İsrail’in Refah’ta başlattığı atakların Gazzelilerin haklarını ziyana uğrattığı gerekçesiyle Güney Afrika Cumhuriyeti’nin talep ettiği ihtiyatı önlemlere ait kararını açıkladı. Lahey’deki mahkemenin Lübnanlı başkanı Yargıç Nawaf Salam, “İsrail’in Refah’taki askeri operasyonu derhal durdurması istikametinde karar verildiğini” duyurdu.

Öte yandan mart ayında İsrail’in Refah operasyonunun Gazze’de ölümlere neden olacağını belirterek UAD’den önlem kararı isteyen Güney Afrika’nın bu talebi, “tedbir kararı için gerekli ölçüde gelişme olmadığı” gerekçesiyle reddedilmişti.

İŞTE O ÜÇ KARAR

Yargıç Salam, mahkemenin “İsrail’in Refah’taki sivilleri tahliye etme uğraşının kâfi olduğuna ikna olmadığını” belirterek Güney Afrika’nın talepleriyle örtüşen 3 ihtiyatı önlem kararını açıkladı:

– İsrail, Refah’taki tüm askeri operasyonlarını derhal durdurmalıdır.

– İnsani yardımın Gazze’ye girişi için Refah hudut kapısı açılmalıdır. Ayrıyeten soruşturmacılar, sivil toplum kuruluşları ve basının Gazze Şeridi’ne girişine müsaade verilmelidir.

– İsrail, aldığı önlemlere ait raporu bir ay içerisinde mahkemeye sunmalıdır.

Tüm tedbirler 13’e karşı 2 oyla kabul edildi. Uganda’nın Memleketler arası Adalet Divanı temsilcisi Julia Sebutinde ve İsrail’in mahkemedeki temsilcisi Aharon Barak, aleyhte oy kullandı.

GÜNEY AFRİKA NE TALEP ETMİŞTİ

İsrail’in Gazze’nin güneyindeki Refah’a 7 Mayıs’ta başlayan askeri saldırısının akabinde Güney Afrika, 10 Mayıs’ta Divan’a üçüncü kere ek önlem kararına hükmetmesi için başvurdu. Müracaatta, “Filistin halkının sahip olduğu hakların telafisi mümkün olmayan ziyanlara uğramasını önlemek” için Refah operasyonun derhal durdurulması ve bölgeye insani yardım geçişine müsaade verilmesi istikametinde önlem kararı istendi.

İSRAİL’İN SAVUNMASI

İsrail’in temsilcisi Memleketler arası Hukuktan Sorumlu Başsavcı Yardımcısı Gilad Noam yaptığı savunmada, Refah operasyonunda Filistinli sivillerin değil, burayı “kale” olarak kullanan Hamas’ın amaç alındığını öne sürdü.

GUTERRES’TEN KARARA DESTEK

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres de Memleketler arası Adalet Divanı kararlarının “bağlayıcı” olduğunu vurguladı. Guterres, geçtiğimiz haftalarda yaptığı yazılı açıklamada İsrail ve Hamas’a muahede sağlanması için davette bulunduğunu anımsatmış, “Bu kaçırılmaması gereken bir fırsat ve Refah’a kara saldırısı kabul edilemez. Refah’a kara saldırısının fecî insani sonuçları olur ve bölgeyi istikrarsızlaştırır” açıklamalarında bulunmuştu.

YAPTIRIMLAR GELEBİLİR

İsrail’in bağlayıcı olsa da karara uymama ihtimali var. Haaretz Gazetesi, bu bahiste dün şu yorumda bulundu: “İsrail, Adalet Divanı’nın Refah’taki askeri operasyonunu durdurma kararına uymazsa, muhtemelen milletlerarası yaptırımlarla karşı karşıya kalacaktır. ABD’nin bu türlü bir durumda İsrail’i desteklemesi beklenirken, Batılı hükümetlerin birçoklarının mahkemenin kararının gerisinde durması olasıdır.”

İSRAİL’E BİR HAFTADA ÜÇ DARBE

– Pazartesi günü Memleketler arası Ceza Mahkemesi Başsavcısı Karim Khan, Hamas’ın üç lideri ile birlikte İsrail Başbakanı Netanyahu ve Savunma Bakanı Gallant hakkında da tutuklama istemişti.

– Hafta ortası İspanya, Norveç ve İrlanda, Filistin’i devlet olarak tanıma kararı almıştı.

– Dün ise Milletlerarası Adalet Divanı, İsrail’den Refah’ta ateşkes istedi.