14 ilahiyatçı yazardan ‘şeriat’ açıklaması: Devletin dini ancak adalettir

Son günlerde artan şeriat tartışmaları sonrası 14 ilahiyatçı müelliften dikkat çeken bir açıklama geldi. “Şeriat, İslam Demek Değildir” başlıklı bildirgede şu sözler yer aldı;

*Cumhuriyetimizin 100. yılını geride bıraktığımız bu günlerde toplumumuz kısır ve tehlikeli bir tartışmanın içine çekilmek istenmektedir. Bu tartışma adeta dine karşın din, İslam’a karşın İslam denilebilecek seviyede bir cahilliği içeren şeriat tartışmasıdır.

*Arap lisanında pek çok manaya sahip olan şeriat sözcüğü terminolojik açıdan lisanımızdaki hukuk sözcüğünün karşılığıdır. Gerek dinî inanışları referans alan gerekse laik ve seküler dünya görüşüne dayanan yasalar Arap lisanında şeriat sözcüğü ile söz edilir.

“GERÇEĞE AYKIRIDIR”

*Bu nedenle şeriatı din ve İslam’la özdeş bir kavram olarak yansıtmaya çalışmak gerçeğe alışılmamıştır. İslam şeriatı denilen kavram İslam’ın kendisi demek değildir.

*Zira şeriat kurallarının çok azının kaynağı Kur’an ayetleridir. O ayetlerin de birden fazla dönemsel olup esbab-ı nüzul çerçevesinde anlaşılması ve yorumlanması gereken kararları içermektedir.

*İslam tarihinde bütünsel ve tek yapı halinde bir şeriat anlayışından kelam edilemez. Gerek fıkhî gerekse ona yer oluşturan itikadi problemlere ait onlarca şeriat yorumu ve uygulaması kelam mevzusudur.

*Bu yorum ve uygulamalar, sahabilerin farklı görüşlerinden, sıhhati tartışmalı kimi hadislerden, İslam alımlarının kimi aklî çıkarımlarından neşet eden ve pek çok bakımdan birbiriyle çelişen ictihadî kararları yansıtmaktadır.

“ÇAĞDAŞ HUKUKÎ SIKINTILARA KARŞILIK VEREBİLECEK BİR YAPIDA OLMADIĞI AÇIK”

*Hangi şeriat ekolü kelam konusu olursa olsun içerdiği kurallar açısından hiçbirinin günümüz toplumsal hayatına ve insan ihtiyaçlarına, temel hak ve özgürlüklerine dahası çağdaş hukukî sıkıntılara cevap verebilecek bir yapıda olmadığı açıktır. Böyleyken insanlığın ve Müslümanların geçirdiği hukuksal evrimi dikkate almayan şeriat taleplerine prestij etmek mümkün değildir.

*Birey kimliği, bayan erkek eşitliği, iktisadî ilgiler, hata ve ceza kavramı, aile hukuku, siyasi sistem ve bilimsel çalışmalar açısından şeriat hukuku, devrin Arap toplumunda değişim ve dönüşüme öncülük eden birinci uygulamaları içerse de günümüzde uygulanabilirliği kelam konusu olmayan kurallar yığını olarak, lakin akademide hukuk tarihi dersleri için bir manaya sahip olabilir. Öteki bir deyişle şeriat kurallarının şimdiki ömürde insan onuruna yakışır bir karşılığı yoktur.

“OTORİTER VE TOTALİTER BİR REJİMİ ÖNGÖRÜYOR”

*Çok eşliği, kölelik kurumunu, çocuk yaşta evliliği, haremlik selamlık uygulamasını, haklar bakımından bayanların ikincilliğini, mürtedin idamını ve tekfirciliği içermesi, iktisadî tezler bağlamında da günümüzün girift ekonomik bağlarını karşılayamayacak derece kolay oluşu, siyasal sistem açısından ise otoriter ve totaliter bir rejimi öngörmesi, şeriatı kabul edilebilir olmaktan uzaklaştırmakta ve olanaksız kılmaktadır.

*İslam dini, inanç, ibadet ve ahlak temelleri olarak şeriattan muhakkak başkadır. Şeriat uygulanamaz olsa da İslam dini, iman asıllarıyla, uygulama olarak da namaz, oruç, hac, zekât vb. ibadetleriyle, ahlakî açıdan ise helal haram anlayışıyla yüzyıllardır yaşanan ve bundan sonra da ebediyen yaşanacak olan son ilahi dindir. İslam sevgilidir ve şeriatla kısıtlanamayacak derece kıymetlidir.

*Büyük İslam alımı Ebu Hanife’nin de dediği üzere din, Hz. Âdem’den beri gelen tevhid inancıdır ve asla değişmez. Lakin şeriat değişir. Hakikaten tarih uzunluğu her ümmet için başka bir şeriat kelam konusu olmuştur.

*Osmanlı’nın Mecellesi’nde de belirtildiği üzere; “ezmanın tegayyürü ile ahkamın tebeddülü inkar olunamaz.” Lakin bu durum elbette ki din için kelam konusu değildir. Din, sabittir ve aykırısı düşünülemez.

“LAİK, DEMOKRATİK TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİMİZE SAHİP ÇIKMAYA DAVET EDİYORUZ”

Bu gerçekler ışığında ilahiyatçılar olarak bizler, bütün halkımızı, aziz dinimiz İslam’ı yaşarken tıpkı vakitte büyük Atatürk’ün ve şehitlerimizin emaneti olan; laik, demokratik Türkiye Cumhuriyeti devletimize sahip çıkmaya davet ediyoruz.

Unutulmamalıdır ki, laiklik dinin hakikat ve özgürce yaşanabilmesi için de yaşamsal kıymet taşımaktadır. Devletin dini fakat adalettir anlayışıyla her türlü dinî ve mezhepsel ayrıma karşı ulusal birlik ve bütünlüğümüzü muhafazalı ve güçlendirmeliyiz.

BİLDİRGEDE İMZASI BULUNAN MUHARRİRLER:

Cemil KILIÇ (İlahiyatçı Yazar)
Şahin FİLİZ (İlahiyatçı Prof. Dr.)
Mustafa ÖZTÜRK (İlahiyatçı Prof. Dr.)
İsrafil BALCI (İlahiyatçı Prof. Dr.)
Hatice DOĞAN (İlahiyatçı Dr.)
Hakkı YILMAZ (İlahiyatçı Yazar)
Hıdır TEMEL (Din Bilimleri Dr.)
İdris ŞAHİN (İlahiyatçı)
Yaşar KOÇER (İlahiyatçı)
Fikret EROĞLU (İlahiyatçı)
Halis DİNÇER (İlahiyatçı)
Emine YÜCEL (İlahiyatçı)
Mehmet GÖL (İlahiyatçı)
Mustafa SAĞER (İlahiyatçı)