TÜRKONFED Başkanı Turan: Kurda stabilite sağlanmalı

Türk Teşebbüs ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) İdare Şurası Lideri Orhan Turan, 2020 yılına dair değerlendirmelerde bulunurken 2021 yılı için öngörülerini ve KOBİ’lerin yaşadıkları meselelere yönelik tahlil tekliflerini paylaştı.

COVID-19 pandemisi ve kur-faiz-enflasyon sarmalının başta KOBİ’ler olmak üzere tüm iş dünyasını etkilediğini söyleyen Turan, “Dünyada ve ülkemizde 2020 yılı çok çetin geçti. 2021 yılının birinci altı ayında da bunun izlerini göreceğiz. Konut ödevlerimizi eksiksiz yerine getirdiğimiz takdirde ikinci yarıdan itibaren bir hareketlenme yaşayacağımızı düşünüyorum. Bu durumu göz önünde bulundurarak ‘Önce Küçüğü Düşünmeli’, KOBİ’lere yönelik adımlar atmalıyız” diye konuştu.

‘Son aylarda tedarikte kasvetler yaşanmaya başladı’

Turan, salgın süreci ile birlikte global tedarik zincirinde de önemli değişimler yaşandığını hatırlatarak, ” Tedarikteki problemlerle birlikte fiyat artışı da yaşanıyor. Bu da ülkemizin en kıymetli sorunu enflasyon üzerinde önemli bir baskı oluşturuyor. Ülkemizin bu periyodu yanlışsız ve faal bir yol haritası ile yeni rekabet senaryolarını da göz önüne alarak planlaması gerekiyor. Operasyonel sürat kadar ölçek iktisadına de odaklanırsak üretim ve tedarik üssü olabiliriz zira Almanya’nın doğusu ile Çin’in batısı ortasında kalan bölgede Türkiye ile üretimde ve tedarik zincirinde rekabet edecek bir öteki ülke yok.” değerlendirmesini yaptı.

Kredi maliyetlerinin düşüklüğü ve bolluğu nedeniyle 2020 yılında bir genişleme yaşandığını söz eden Turan, 2021 yılında kredi maliyetlerindeki artışın, bilhassa KOBİ’lerde, nakit akışı ve finansmana erişimde külfetler yaratma potansiyelinin yüksek olduğuna dikkati çekti.

‘Kurda stabilitenin sağlanması, kırılganlıkların derinleşmemesi için değer taşıyor’

Turan, ekim ve kasım ayı göstergelerinin, üçüncü çeyreğin akabinde dördüncü çeyrekte de toparlanma sürecinin devam ettiğini gösterdiğini tabir ederek, mevcut verilerin bu yıl ekonomik daralma yaşanmayacağını gösterdiğini söyledi.

Başka taraftan bu büyümenin kredi kanalıyla oluşmasının, talep kaynaklı enflasyonu ve ithalat artışı kanalıyla da cari açığı olumsuz etkilediğini anlatan Turan, şöyle konuştu: “İş gücü piyasasına yeni girenlerin, bilhassa de gençlerin işsizlik oranı süratle yükseliyor. Kurda yaşadığımız dalgalanmalar, rezervlerdeki düşüş ve negatif gerçek faiz, iktisat üzerindeki kırılganlıkları artırdı. Türk Lirası’nın bedel kaybetmesi ile birlikte maliyetlerin artması, işletmelerin öngörülerini sağlıklı bir biçimde yapmalarını engelliyor. Kurda stabilitenin sağlanması, ekonomimizin, bilhassa KOBİ’lerimizin kırılganlıklarının derinleşmemesi için kıymet taşıyor. KOBİ’ler iktisadın en kırılgan yapı taşı. COVID-19 üzere salgınların yanı sıra her türlü belirsizlik, ekonomik kriz ve afet, bulundukları bölüme nazaran farklı seviyede olmakla birlikte, büyük ölçüde KOBİ’leri etkiliyor.”

‘Yeşil Mutabakata ahenk süreci KOBİ’ler için fırsat olabilir’

Turan, Türk firmaların finansmana erişim, nakit akışı ve vergi ile SGK üzere ödemelerinde yaşadığı sıkıntıların salgınla artış gösterdiğini hatırlatarak, bazı borçların ötelenmesine dair düzenlemelerin işletmeler üzerinde can suyu tesiri yaratsa da ekonomik aktivitelerde istenen seviyeye şimdi ulaşılamadığını söyledi.

Turan şunları kaydetti: “Türkiye nakit takviyesi üzere harcamalar ile vergi indirimleri kapsamında geri ödenmemek üzere yapılan yardımlarda son sıralarda bulunuyor. Mikro ve küçük ölçekli firmalarımıza geri ödemesiz takviyelerin sunulması kıymetli. Düşük verimlilik, milletlerarası piyasalarda düşük rekabet gücü ve kayıt dışılık üzere yapısal meseleler ile başta dijitalleşme ve finansal okuryazarlık olmak üzere eğitime yönelik bahislere da odaklanmalıyız. Bu problemlerin çözülebilmesi için esirgeyici, geliştirici ve sürdürülebilir bir KOBİ siyasetinin oluşturulması büyük kıymet taşıyor. Başka taraftan etraf siyasetleri, KOBİ’ler üzerine baskıları beraberinde getirmenin yanında tıpkı vakitte fırsatlar da sunuyor. KOBİ’ler, yenilikçi kapasiteleri ve motivasyonları sayesinde bu fırsatlardan yararlanarak hem istihdam yaratmak hem de katma kıymet sağlamak için itici güç olma potansiyeline sahip. ‘Yeşil Mutabakat’a ahenk sürecinde KOBİ’ler kapsamında öne çıkan kaynak verimliliği, yeşil dönüşüm için değerli bir kanal. Kaynak verimliliğini sağlamak için farklı bölümlerde döngüsel iş modellerinin oluşturulması ve yeni teknolojilerin adaptasyonu gerekiyor. Bu kapsamda ülkemizin ekonomik gelişimi ve büyümesi desteklenirken iklim amaçlarıyla de uyumlu bir stratejinin teşvik edilmesi ehemmiyet taşıyor.”

‘Güçlü bir iktisadın temelini güçlü kurumlar oluşturur’

Turan, maliye siyasetinin, tüketim odaklı kısa devirli tahliller sunmaktan fazla büyüme potansiyelini artırıcı, kapsayıcı ve şeffaf olması gerektiğini tabir ederek, uzun devirli büyüme maksadının lakin üretim odaklı siyasetlerle mümkün olduğunu kaydetti.

Maliye siyasetlerinin, iktisadın yapısal sorunu olan düşük verimlilik odağında çerçevelenmesi ve kredilerin, ölçülebilir gerçek gayelerle verilmesinin, kapsayıcı bir formda ekonomiyi teşvik etmesi gerektiğini anlatan Turan, şöyle konuştu: “Finansal istikrarı sağlamanın birincil şartı; bağımsız, güçlü kurumların varlığıdır. Güçlü bir iktisadın temelini güçlü kurumlar oluşturur ve bir ülkenin kurumları gücünü demokrasiden alır. Kurumlarımızı ve demokrasimizi güçlendirecek her adım iktisadımızı güçlendirecek, finansal istikrara katkı yapacaktır. Kurumlarımızın bağımsızlığının yanında liyakate dayalı, şeffaf ve hesap verir bir idare anlayışı bağışıklık sistemimizi güçlendirecektir.”

‘Toplam faktör verimliliğine odaklanmalıyız’

TÜRKONFED Yönetim Şurası Lideri Orhan Turan, Türkiye’nin yeni öyküsü ve yeni yolunun üretim iktisadından geçtiğini söz ederek, markalı, yüksek katma kıymetli üretim ve yüksek katma kıymetli ihracatı önceliklendiren, sanayi odaklı bir ekonomik modele muhtaçlık duyulduğunu söyledi. 

Turan değerlendirmesini şöyle tamamladı: “Türk iktisadında yeni kıssanın öznesini hukuk devleti, bağımsız kurumlar, yüksek teknoloji kullanımı ve üretimi ile sürdürülebilir verimlilik temelli siyasetler oluşturmalı. Yatırım ortamını uygunlaştırmak ve inanç iklimini yaratmak zorundayız. Bunun için inanç veren bir para ve maliye siyasetine, iktisadın yapısal dönüşümüne ve ulaşılacak gerçekçi maksatlar ile bir yol haritasına gereksinimimiz var. Riskleri ve krizleri, ekonomik ve demokratik ıslahat kalkanı ile dayanıklılığımızı geliştirerek yönetebiliriz. Toplam faktör verimliliğine odaklanarak katma kıymeti yüksek bir iktisada geçmek için ‘Orta Gelir, Orta Demokrasi ve Orta Eğitim’ tuzaklarından bir an evvel kurtulmalıyız.”