‘Karadeniz’in Zeugması’ndaki mezardan 1800 yıllık ‘ölü hediyeleri’ çıktı

Karabük’ün Eskipazar ilçesindeki Hadrianaupolis Antik Kenti’nde ulaşılan bir mezarda, 1800 yıllık meyyit armağanları bulundu.

Geç Kalkolitik, Roma ve Erken Bizans devirlerinde yerleşim yeri olarak kullanıldığı iddia edilen antik kent, ortaya çıkarılan mozaikler münasebetiyle ‘Karadeniz’in Zeugması’ olarak biliniyor.

İlçenin 3 kilometre batısında bulunan antik kentteki yüzey araştırmalarında belirlenen 2 hamam, 2 kilise yapısı, savunma yapısı, kaya mezarları, tiyatro, kemerli ve kubbeli yapı, anıtsal kültik niş, sur, villa, başka anıtsal binalar ile kimi kült alanları üzere 14 dağınık yapıda 2003’te başlatılan hafriyat çalışmaları, Kastamonu Müzesi başkanlığında Karabük Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Ersin Çelikbaş koordinatörlüğünde sürdürülüyor.

Daha evvelki hafriyatlarda, Antik periyoda ilişkin para, kemik toka, unguentarium (gözyaşı şişesi), 2. yüzyıla ilişkin mezarlar, adak levhası, Geç Kalkolitik periyoda ilişkin seramik ve sunu çukurlarının bulunduğu Hadrianaupolis’te, bu yıl yapılan hafriyatlarda ise açılan bir bayan mezarından kandil, tıp aleti (sonda), yüzük ve aynadan oluşan 1800 yıllık meyyit ikramları (mezar sunuları) çıkarıldı.

At, fil, panter, geyik ve sanat tarihinde görülen ‘grifon’ üzere birçok hayvanın tasvir edildiği mozaiklerle ünlenen Hadrianaupolis’teki çalışmalarda elde edilen ve hafriyat meskeninde incelenen bulgulardan taşınabilir olanlar etraf vilayetlerdeki müzelere götürülüyor, taşınmazlar ise bulunduğu yerde korunuyor.

‘Bu yıl yapılan hafriyatlarda çok kıymetli bulgular elde ettik’

Ersin Çelikbaş, AA muhabirine, 2003’ten bu yana periyotlar halinde sürdürülen hafriyat çalışmalarının bundan sonra aralıksız süreceğini söyledi.

Bu sayede Hadrianaupolis’in insanların hizmetine daha süratli sunulacağının altını çizen Çelikbaş, “Hadrianaupolis 12 kilometrelik bir alanı kapsıyor. İnsanların hizmetine sunduğumuz teşhir alanı sadece bir. Öbür alanların çatı projelerini yapıp insanların teşhirine açmayı planlıyoruz” dedi.

Bu yıl yapılan hafriyat çalışmalarında ortaya çıkarılan bulgular nedeniyle Hadrianaupolis’in tarihinin Geç Kalkolitik periyoda dayandığını öğrendiklerini aktaran Çelikbaş, şöyle devam etti: “Bu yıl yapılan hafriyatlarda çok değerli bulgular elde ettik. 3 alanda yapılan kazılardan biri kaya mezarlarından oluşan Nekropol alanında. Nekropol alanında çok kıymetli mezarlara ulaştık. Bu mezarların, sahip oldukları meyyit ikramlarıyla gelenek ve ritüelleriyle o periyot insanını bizlere anlatan en nemli gereçler olduğunu söyleyebiliriz” diye konuştu.

Buldukları mezarlar ortasında birinin çok değişik olduğunu anlatan Çelikbaş, şöyle devam etti: “Mezarın bayana ilişkin olduğunu düşünüyoruz. İçinden çıkan meyyit armağanları, bunu bize işaret ediyor. Mezarın içinden kandil, tıp aleti, yüzük ve ayna çıktı. Bu nedenle mezarın bir bayana ilişkin olduğunu, bayanın ise mesleksel manada bir tabip olduğunu düşünüyoruz zira buluntular ortasında kaşık uçlu bir sonda var. Bu antik periyotta tabiplerin kullandığı bir alet. Bayanlar kozmetikte de kullanıyor bu aleti fakat bu mezarın bir tabibe ilişkin olduğunu göz önünde bulundurmamız gerekiyor.”

Çelikbaş, mezarın, Roma İmparatorluğu periyoduna ilişkin olduğunu içinden çıkan sikkelerden anladıklarını aktararak, “Mezar 1800 yıl öncesine ilişkin. Roma İmparatorluğu devrine denk geliyor. Mezarın içinden çıkan sikkeler de bunu ispatlıyor. Bölgede ortaya çıkarılmış en erken mezar olduğunu söyleyebilirim” sözlerini kullandı.

Ersin Çelikbaş, 2020 yılının, bölge ve antik kent için kıymetli bulgulara ulaşılan bir yıl olduğunu kelamlarına ekledi.