Son dakika: TÜİK’ten asgari ücret açıklaması

TÜİK’ten yapılan açıklamada, bu çalışmanın sonuçlarının Komite’ye sunulduğu söz edildi. Açıklamada, “Ne taban fiyat ne de taban fiyat artış oranı TÜİK tarafından belirlenmemekte ve önerilmemektedir.” denildi.

Açıklamada şu bilgiler verildi:

“4857 sayılı iş kanununun 39. unsurunda, iş mukavelesi ile çalışan ve bu kanunun kapsamında olan yahut olmayan her türlü personelin ekonomik ve toplumsal durumlarının düzenlenmesi için Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığınca Taban Fiyat Tespit Kurulu aracılığı ile fiyatların minimum sonlarının en geç iki yılda bir belirleneceği belirtilmektedir. Taban fiyat yönetmeliği de ilgili kanunun 39. unsuruna nazaran düzenlemiştir ve bu unsura nazaran komite 15 üyeden oluşmaktadır. Bu üyelerden 5 tanesi devlet temsilcilerinden oluşmaktadır ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bu daimi temsilcilerden bir adedidir. TÜİK’in komitedeki misyonları, ülkenin içinde bulunduğu toplumsal ve ekonomik gelişmelere dair bir rapor hazırlamak ve komitenin vereceği misyon doğrultusunda bir emekçinin gerek duyduğu kalori ölçülerini dikkate alarak farklı iş kolları için aylık fiyat maliyetini çıkarmaktır.

TÜİK hesaplamaları yaparken yalnızca bünyesinde bulunan fiyat datalarını kullanmakta ve hesaplamaları Minimum Fiyat Tespit Komitenin direktiflerine nazaran yapmaktadır. Minimum Fiyat Tespit Komitesi tarafından Kurumumuza iletilen istikrarlı beslenme kalıbı kapsamındaki eserlerin fiyatları bölgesel seviyede, Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı tarafından sağlanan personel sayıları ile ağırlıklandırılarak hesaplamalar yapılmaktadır. İstikrarlı Beslenme kalıbında yer alan eserler Taban Fiyat Kurulu tarafından belirlenmiş olup, TÜİK tarafından yalnızca fiyat bilgileri kullanılarak hesaplamalar yürütülmektedir.

Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı’nın 8/11/2000 tarih ve 13308 sayılı yazısı ile bir çalışanın günlük istikrarlı beslenme kalıbı hakkında bilgi için Hacettepe Üniversitesi’ne müracaatta bulunmuş, Üniversite ise 15/11/2000 tarih ve 13431 sayılı yazı ile hafif, orta ve ağır iş kollarında çalışan yetişkin çalışanların güç ve besin öğesi ihtiyacını karşılayacak protein, süt/süt eserleri, yağ, karbonhidrat, sebze/meyve üzere temel besin unsurlarını ve bunların günlük tüketilmesi gereken ölçüleri belirlemiştir. Buna emekçi istikrarlı beslenme sepeti denmektedir. Bu çerçevede, Hacettepe Üniversitesi tarafından, hafif iş kolunda çalışan yetişkin bir personel için 2.765 kalori, orta iş kolunda çalışan için 3.090 kalori ve ağır iş kolunda çalışan için ise 3.590 kalori alması gerektiği belirtilmiş ve bir çalışanın bu kalori gereksiniminin sağlıklı beslenerek karşılayabilmek için tüketmesi gereken besin unsur eserlerini ve bunların günlük ölçüleri belirlenmiştir.

Taban Fiyat Tespit Komisyonu’nun (AÜTK) verdiği misyon çerçevesinde Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Hacettepe Üniversitesi’nin belirlediği bu emekçi istikrarlı beslenme sepetinde yer alan besin unsurlarının günlük ve aylık nakdî bedellerini,TÜFE endeksi kapsamında yer alan ve her ay internet sitesinde yayınladığı bölge bazındaki ortalama perakende satış fiyatlarını temel alarak üç farklı iş kolu için hesaplamaktadır. Buna nazaran, bir çalışanın muhtaçlığı olan kalori ölçüsü üzerinden belirlenen besin eserlerinin bölge bazında ortalama fiyatı ve Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı tarafından verilen emekçi sayıları dikkate alınarak Türkiye geneli için günlük ortalama besin harcama ihtiyacı tespit edilmektedir. Daha sonra, Türkiye geneli için gelir ayrımı gözetilmeksizin 2017-2018-2019 yılları için ortalama besin harcamalarının hissesi %23,1 ve besin dışı öteki harcamaların hissesi ise %76,9 olarak alınarak, besin harcaması için bulunan paha üzerinden bir personelin aylık toplam harcama ihtiyacına ulaşılmaktadır.

Sonuç olarak TÜİK, çerçevesi, içeriği ve metodolojisi AÜTK tarafından belirlenmiş olan teknik bir hesaplama yapmaktadır. Bu hesap bir çalışanın muhtaçlık duyacağı aylık toplam harcama ihtiyacını göstermektedir ve bu çalışmanın sonuçları Kurula sunulmaktadır. Ne taban fiyat ne de minimum fiyat artış oranı TÜİK tarafından belirlenmemekte ve önerilmemektedir.”