AB ve ABD’den, havacılıkta ateşkes kararı

Havacılık bölümünde yıllarca süren uyuşmazlık sona erdi.

Avrupa Birliği (AB) ve ABD, birbirlerinin havacılık şirketleri Airbus ve Boeing‘e sağlanan desteklemelerden dolayı karşılıklı olarak uyguladıkları 11,5 milyar dolarlık ek gümrük vergilerini 5 yıl için askıya almaya karar verdi.

Brüksel’de düzenlenen AB-ABD Doruğu kapsamında ABD Lideri Joe Biden, AB Komitesi Lideri Ursula von der Leyen ve AB Kurulu Lideri Charles Michel bir ortaya geldi. 2 saatten fazla süren doruğun bitiminde yalnızca AB kurumlarının liderleri gazetecilerin karşına geçti.

EN UZUN TİCARİ İHTİLAF SONA ERDİ

AB Komitesi Lideri Von der Leyen, AB ve ABD ortasında Airbus-Boeing sübvansiyonları konusundaki ticari uyuşmazlığa ait, “Bu toplantı, havacılık konusunda kıymetli bir ilerlemeyle başladı. Muahede ile bağlantılarımızda nitekim yeni bir sayfa açılıyor. Yaklaşık 20 yıllık uyuşmazlığın akabinde mahkemelik olmaktan iş birliğine hakikat ilerliyoruz. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) tarihindeki en uzun ticari ihtilafı bitiriyoruz.” tabirlerini kullandı.

11.5 MİLYAR DOLARLIK EK VERGİ İPTAL

Mutabakata nazaran, taraflar yolcu uçaklarının üretimine sübvansiyon sağlamayacak.
AB ve ABD, uygulamakta olduğu toplam 11.5 milyar dolarlık ek gümrük vergilerini 5 yıl için askıya alacak.

HAVACILIK UYUŞMAZLIĞI

AB ve ABD ortasında havacılık konusu 17 yılı aşkın müddettir uzlaşı sağlanamayan bir sıkıntı olarak öne çıkıyor.

Dünyanın en büyük uçak üreticisi olan, merkezi ABD’de bulunan Boeing ile Fransa, Almanya, İngiltere, İspanya ve Hollanda iştirakindeki Avrupa şirketi Airbus, karşılıklı olarak birbirlerini yasa dışı kamu desteklemeleri almakla itham ediyordu.

Bu firmalar, DTÖ yapısı içinde dalda haksız rekabet edildiği gerekçesiyle birbirine karşı tüzel süreçler yürüttü.

YAŞANAN TANSİYON

ABD, Avrupa ülkelerinin Airbus firmasına sağladığı teşviklerin yasa dışı olduğunu sav ederken, AB ise ABD’nin Boeing‘e sağladığı vergi imtiyazlarıyla şirketle yapılan askeri kontratların hukuksal olmadığını öne sürdü.

DTÖ, 2019’da ABD’nin, Airbus’a sağlanan yasa dışı desteklemelerden dolayı AB eserlerine yıllık 7.5 milyar dolarlık ek gümrük vergileri uygulamasına onay vermişti. Bu onayın akabinde ABD, kelam konusu vergileri uygulamaya başlamıştı.

DTÖ orta buluculuk makamı, 2020’de de Washington yönetiminin Boeing‘e sağladığı yasa dışı desteklemelerden dolayı AB’nin, ABD’ye yaklaşık 4 milyar dolarlık ek gümrük vergisi uygulamasına onay vermişti ve AB kelam konusu vergileri yürürlüğe almıştı.

TİCARET VE TEKNOLOJİ KURULU KURULACAK

AB Kurulu Lideri Von der Leyen, toplantıda AB ve ABD ortasında Ticaret ve Teknoloji Kurulu kurma kararı aldıklarına işaret ederek, maksatlarının ticaret ve yatırımları canlandırmak, teknik mahzurları azaltmak ve çip üzere eserlerde iş birliğini geliştirmek olduğunu söyledi.

ÇELİK VE ALÜMİNYUM ÇALIŞMA KÜMESİ

Von der Leyen, çelik ve alüminyum konusunda en kısa müddette bir tahlil sağlamak için bir çalışma kümesi kurmaya karar verdiklerini belirterek, bu hususta da birkaç ay içinde ilerleme sağlanmasını beklediğini söyledi.

Salgınla çaba konusunda “Aşı Vazife Gücü” kurma kararı aldıklarını aktaran Von der Leyen, bu çerçevede koronavirüs aşısı ve ilaçlarının üretimine ait hususların ortak biçimde ele alınacağını kaydetti.

Von der Leyen, etraf amaçları doğrultusunda 2050 yılına kadar iklime ziyan vermeyen ekonomilere dönüşmek konusunda çalışmalar yapmak üzere İklim Hareket Kümesi kuracaklarını bildirdi.

“AB-RUSYA BAĞLARI NEGATİF SARMAL İÇİNDE”

Çin’in ABD ile yapılan dorukta konuşulup konuşulmadığına ait bir soru üzerine Von der Leyen, bahsin gündeme geldiğini belirterek, “Sistem, insan hakları, insan onuru kelam konusu olduğunda biz Çin ile sistemik rakipleriz. Bunda soru işaretine yer yok.” dedi.

Von der Leyen, Rusya konusunda, “AB-Rusya bağları şu anda negatif sarmal içinde. Biz bunu en azından öngörülebilir hale çevirmek istiyoruz.” tabirlerini kullandı.

“AVRUPALILARIN AMERİKALI DOSTLARA GEREKSİNİMİ VAR”

Rusya’nın AB’ye yönelik aksiyonlarına karşı duracaklarını, en azından sivil toplum temasları ve kamu sıhhati üzere mümkün olan alanlarda birlikte çalışmayı istediklerini tabir eden Von der Leyen, son yıllarda gerilemeye devam eden AB-Rusya münasebetleri hakkında Biden’a da bilgi verdiklerini söyledi.

Von der Leyen, Avrupa’nın stratejik özerkliği ve egemenliği mevzularının Biden ile görüşmede gündeme gelip gelmediği sorusu üzerine, direkt bu tabirlerin konuşulmadığı aktardı.

Von der Leyen, “Bizler uzun müddettir müttefik ve dostuz. Birçok birebir dünya görüşünü ve pahası paylaşıyoruz. Biden, bize Avrupa’yı ne kadar önemsediğini anlatırken, ‘Biz Amerikalılar Avrupa’ya gereksinim duyuyoruz.’ dedi. Biz Avrupalıların da Amerikalı dostlara gereksinimi var.” halinde konuştu.

“BİRLİK İÇİNDEYİZ”

AB Kurulu Lideri Charles Michel de ABD Lideri Biden’ın yarın Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile İsviçre’nin Cenevre kentinde yapacağı görüşme öncesi AB’nin Rusya’ya nasıl bir bildiri göndermek istediği sorusuna, “Mesaj çok kolay. Biz birlik içindeyiz. 27 AB ülkesi olarak birkaç hafta evvel Rusya’nın yasa dışı ve yıkıcı faaliyetlerini kınadık.” halinde karşılık verdi.

Avrupa’nın doğusunda ve Batı Balkanlar’daki ülkelerde demokratik kurumları desteklediklerini tabir eden Michel, ABD ve benzeri düşünen ülkelerle otoriter rejimlere karşı durmanın kıymetli olduğunu söyledi.