Adaletin Gölgesi: Yavuz Sultan

Geçmiş, nadiren tekrar etmez, yaşadığımız her gün geçmişin gölgesinden izler barındırır. Bu bazen açık şekilde kendini gösterir bazen de anlamamız için ironik şekilde zamanın geçmesi gerekir. Yakın zaman önce hayata gözlerini yuman Yavuz Bahadıroğlu tarihi romanlarıyla öne çıkan bir isimdi. Hayli zaman öncesindeki çocukluk günlerimde kendisinin romanlarını bir solukta okuduğumu hatırlıyorum. Osmanlı tarihi hakkında daha sonraları çok şey okusam da kendisinin açtığı kapıdan severek içeri girdiğimi asla unutmayacağım ve kendisini her daim rahmetle anacağım. Bahadıroğlu’nun eserleri arasında beni en çok etkileyenleri Yavuz Sultan Selim’i anlattığı kitaplardı. Kendisi de bu kitaplara önem atfetmiş olacak ki Niyazi Birinci olan adından çok Yavuz Bahadıroğlu müstearıyla bilinir. Bir yazar için neredeyse bir vasiyet. Tarihi romanların vazifesi bize geçmişten dersler getirmek ve bugününün idrakine bu dersleri anlatmaktır. Başarı bugünün diliyle konuşturmaktadır karakterleri. Kolay mıdır? Elbette hayır ama bunu yaptığı ölçüde başarılı olur tarihi roman.

YAVUZ DÜNYANIN DİKKATİNİ ÇEKTİ

Yavuz: Adaletin Kılıcı M. Mücahit Küçükyılmaz Turkuvaz Kitap Ocak 2021 208 sayfa

Bu sadece kurgu için geçerli değil. Alan Mikhael’in yazdığı ve dünyada ses getiren Allah’ın Gölgesi: Sultan Selim isimli, Yavuz Sultan Selim ve dönemini inceleyen kurgu dışı kitap da geçen yıl akademik dünyayı hayli meşgul etti. Yale Üniversitesi’nde tarih profesörü olarak görev yapan bu ismin tezi Yavuz’un döneminin sadece Osmanlı’yı değil tüm dünyayı ve hatta bugün içinde yaşadığımız dünyayı derinden etkilediğini ifade ediyordu. Dünyanın yüzyıllara dayanan parantezini Yavuz’la anlamlandırmak hayli cüretkar bir yaklaşımdı. Aynı zamanda idrak yolları tıkalı oryantalist zihinler için de bir uyandırma servisi işlevi üstlendi.

BİR DÖNEMİ ANLAMAK

Biri hayli duygusal ve (haydi kelimeyi pozitif anlamıyla kullanarak itiraf edelim) hamasi olan diğeri akademik kriterler göz önüne alınarak kaleme alınan iki kitabı birbiriyle benzeştiren neydi? Geçen günlerde idrak ettiğimiz Miraç Kandiline varıncaya kadar hayatımızın içinde olan Yavuz bizim için neden önemli? Cevap geçmişten gelse de anlamak için bugüne bakmamız yeterli olacak. İsrail işgali altındaki Kudüs ve İslam dünyasındaki rolüyle tartışmalara neden olan Suudi Arabistan’a biraz daha yakından bakalım. Bunu da bir iletişimcinin gözünden inceleyelim. M. Mücahit Küçükyılmaz, akademisyen kimliğini bir tarafa bırakarak uzmanı olduğu iletişim dünyasından tarihe yolculuk yapmış. Yavuz: Adaletin Kılıcı isimli romanı, geçmişten getirdiği sahneleri bugüne taşıyor. Semboller, problemler, güç dengeleri ve elbette idealler. Hepsinin bir arada olduğu roman popüler olmak uğruna tarihi eğip bükme kolaycılığına kaçmamış. Psikolojik tahliller kadar dönem portresi de kitabın sayfalarında arz-ı endam ediyor. Bölüm isimleri etkileyici ve sağlam bir binanın tuğlaları gibi. Yavuz hakkında ilk okumasını yapacak bir kişinin de, hatırı sayılır Yavuz okuması yapmış olanların da farklı katmanlarda keyifle dahil olacağı bir yolculuk. Sadece keyif değil hissemize düşen bolca da görev. Yazar bize, İslam dünyasının içinde bulunduğu bölünmüşlüğün dünyanın gidişatı için nasıl kilit bir önem taşıdığını ve adaletle elde edilen bir zaferin ne kadar kıymetli olacağını anlatıyor.

Yazı işiyle meşgul olanlar, diğer meşguliyetlerinin arasından açtıkları pencerelerle var ederler metinlerini. Küçükyılmaz, hem şahsi tecrübelerinden ve hem de tarihe tanıklık ettiği pencereden gördüklerinden faydalanarak kıymetlendirdiği bakış açısını Yavuz: Adaletin Kılıcı romanında okurlarla buluşturuyor. Kurgu türündeki bu ilk romanının özelde Yavuz dönemini genelde ise tarihi okuma biçimimizi etkileyecek kıymetli bir çalışma olduğunu düşünüyorum. Duygularla yazılan ama duyguların esiri olmayan bir anlatı tarzı. Kalp ve aklın uyumlu birlikteliği. Bu aynı zamanda Harameyn ve Kudüs-ü Şerif’te yüzyıllarca süren barışın da Yavuzca ifadesi. Hayatı savaşlarla anlatılan bir hükümdarın kısa sayılabilecek bir sürede Akdeniz’i Türk gölüne çeviren stratejinin hazırlık süreçlerini ve bu yolculukta insani bağlantıları atlamadan geçmek zor ama faydalı bir yolculuk. Yavuz, sadece Türkiye’nin değil, tüm dünyanın hikayesi. Özellikle Akdeniz’in, Mescid-i Aksa ile Ayasofya’nın arasındaki bağlantıyı, Harameyn’in milli şuurumuzdaki yerini görmek ve tarihin neden ısrarla kendini hatırlatmaya ihtiyaç duyduğunu, sağlam karakterler üzerinden güçlü biçimde anlatıyor.

Türkiye’nin günümüzdeki ve gelecekteki hikayesinin de ipuçlarını veren kitap okuyucuya kolaycı benzeşimlerden kaçınarak okura ola saygısını gösteriyor. Bu yönüyle kitap konjonktürel bir hevesin ötesine geçerek dayanıklı bir perspektif geliştirmeyi öncelemiş. Türkiye’nin Yavuz’u hakkıyla hatırlamasında ciddi önem taşıyacak bu çalışması M. Mücahit Küçükyılmaz’ın kurgu türüne de girişi ve devamının da gelmesini temenni ediyorum. Yazımın başlığını da bu nedenle Alan Mikhael ve Mücahit Küçükyılmaz’ın kitaplarının isimlerini bir araya getirerek oluşturdum. Adaletin Gölgesi: Yavuz.