Afganistan’ın Kontrolünü Elinde Tutan Taliban’ın Örgüt Yapısı Nasıl ve Liderlik Eden İsimler Kimler?

Tarihler 7 Ekim 2001’i gösterdiğinde 11 Eylül hücumları nedeniyle ABD, Afganistan’ı işgal etti ve Taliban mevzilerini hava hücumlarıyla vurmaya başladı. Böylece Taliban, yavaş yavaş gücünü kaybetmeye başladı akabinde da büsbütün iktidardan uzaklaştırıldı.

Olağan 2001 yılından bu yana Taliban elbette ki rahat durmadı. Bilhassa 2015 yılında Nato kara güçlerinin Afganistan’ı terk etmesinin akabinde Kunduz kent merkezine yanlışsız ilerledi ve yavaş yavaş bu kazanımla eski gücünü elde etmeye başladı.

Yıllardır yavaş yavaş birçok bölgeyi elinde tutan örgüt son olarak da 15 Ağustos günü başşehir Kabil’de denetimi ele geçirdi. Bu gelişmenin akabinde da Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani istifa etti ve ülkeyi terketti.

Pekala Afgan halkının yazgısının ellerinde olduğu bu örgütün başkanı kim? Dünyaya “ılımlı” iletiler veren bu örgütün yapılanması nasıl? Gelin daima birlikte bakalım…

Öncelikle önderlerinden başlayalım. Fotoğrafta görmüş olduğunuz kişi Haybatullah Akundzade. Molla Ahtar Mansur’un yaklaşık bir yıl boyunca kümeye liderlik ettikten sonra bir Amerikan akınında öldürülmesinin akabinde 25 Mayıs 2016’da Taliban’ın başkanı oldu. Akundzade siyasi, askeri ve dini işlerden sorumlu.

2013’te öldüğü sanılan Molla Muhammed Ömer’in liderliğinde Taliban ayrıyeten televizyonu, müziği, sinemaları, makyajı ve 10 yaş ve üstü kızların okula gitmesini yasakladı.

Doha’daki siyasi temsilciğin başında olan Molla Abdulgani Baradar da 1994 yılında Afganistan’da Taliban’ı kuran dört şahıstan biri.

Devrin ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve Abdulgani Baradar Eylül 2020’de Doha’da bir ortaya gelmişti.

Muhammed Yakub ise Taliban’ın kurucusu Molla Muhammed Ömer’in oğlu ancak kendisinin fotoğrafını bulamadık. Görseldeki kişi babası. Şu anda kümenin askeri operasyonlarının başkanı pozisyonunda.

Siracüddin Hakkani, kümenin üst seviye başkan yardımcılarından bir başkası. Hakkani şebekesi şu anda bölgenin en güçlü ve korkulan militan kümelerinden biri. Ayrıyeten da bu küme Taliban’ın Pakistan-Afganistan sonundaki mali ve askeri varlıklarını yönetiyor.

Eylül 2020’de Taliban, Abdul Yargıç’ı Doha’daki müzakere takımının yeni lideri olarak atadı. Pakistan’ın Ketta kentinde bir medrese işlettiğine inanılıyor ve buradan Taliban’ın yargı sistemini de yönetiyor.

Taliban’ın ‘Bakanlar Kabinesi’ de mevcut. Askeri, İstihbarat, Siyasi ve Ekonomik başta olmak üzere 17 farklı alandan oluşuyor.

BBC’nin hazırladığı bu tablodan daha bütün bir formda görebilirsiniz…