Ahmet Mümtaz Taylan: Hiçbir şey eski düzeniyle yürümeyecek

Son günlerde Kenan İmirzalıoğlu ile başrolü paylaştığı Alef isimli dizide rol alan Ahmet Mümtaz Taylan, pandemi münasebetiyle tüm dünyanın konutuna kapandığı sürece ait konuştu. Taylan, “Bundan dersler çıkartırsak bundan sonraki süreç biraz daha az çileli yahut sorunlu olabilir. Dersler çıkarmaz da evvelce yaptığımız ettiğimizle yeni sonuçlar beklemeye çalışırsak daha acılı bir süreç yaşayacağımız da ortada. Ben kendi hisseme bunları düşünüyorum” dedi.

‘ŞEKER SORUNUM VAR VE RİSKLİ GRUPTAYIM’

Taylan, salgından korunmak maksadıyla meskende geçirdiği günleri ve yapmayı planladığı işleri şu formda anlattı:

“Ben bir ay ya da 5-6 hafta öncesine kadar, Ardahan’da hudutta sinema çekiyordum. Onu bitirip, 5 hafta evvel İstanbul’a döndüm. Gidişat aşağı üst belirliydi. Şeker sorunum var ve ben riskli gruptayım. Kendimi 5 hafta kadar evvel karantinaya aldım, kıpırdamıyorum. Ben daha evvel de çoğunlukla meskende vakit geçiriyordum. Daha çok evcil biri olarak kendimi tanımlayabilirim. Ondan, bende çok bir baskı ve zorluk yaratmadı. Herkes üzere okuyor, yazıyor, seyrediyorum. Olup bitenleri düşünmeye çokça vakit ayırıyorum. Bugüne kadar neleri gerçek yahut yanlış yaptım, neleri söyledim, söylemedim, bunlar üzerine düşünüyorum. Kederleniyorum… Sere serpe kederleniyorum. Düşünecek çok şey var. Dışarı çıktığımızda bitecek bir süreç değil. Dışarı çıktığımızda başlayacak bir süreç aslında. O yeni başlangıçta neler yapılması gerektiği üzerine düşünerek vakit harcıyorum.”

‘KENDİMİ ORGANİZE EDEBİLEN BİRİYİM’

“Çok ötelediğim işler olduğunu söyleyemem lakin her şeyi bir ortada götürmeye çalışıyorum. Bizim Tuhaf Mecmua var, tanınan kültür ve edebiyat mecmuası diyebileceğimiz bir mecmua. Onun işlerini biraz aksatıyordum ve genç arkadaşlara yükleniyordum. Biraz onları paylaşmaya çalışıyorum. Yazılacak şeyler vardı. Vakitsizlikten yazamadığım için şikayet ettiğim şeylere, kaçamayacak hale geldiğimiz için önüme koydum o derslere çalışıyorum bir ölçü. Lakin oyunculuk, direktörlük biraz şöyle bir iştir, yürüttüğünüz bir iş varsa, 10-12, bazen 15 saat settesinizdir ya da emsal bir yerdesinizdir. Lakin ortada boş günler olur. Bazen boş birkaç gün olur” diyen Taylan şöyle devam etti:

“Genelde kendimi organize edebilen biriyim. Disiplinli, plan, programa bağlıyım. Başak burcuyum ve planlamaya inanırım. O bakımdan çok ertelediğim ve beni yiyip bitiren şeyler yoktu. Önümde kimi belgeler var. Bir kitap, bir oyun taslağı var. Onlara biraz daha fazla vakit ayırabildiğimi söyleyebilirim. Ancak bu vakitten daha çok, baştaki boşluk ve dolulukla ile ilgili bir şeydir. Artık bu süreç, o tıp şeylere biraz daha eğilmeye imkan tanıyor olağan, ne palavra söyleyeyim. ‘Vaktim yok.’ üzere şikayet edecek bir şey kalmadı. Var işte, haydi bakalım. 7-24 yalnızsın. Çalış çalışabiliyorsan. Onu değerlendirmeye, hakikat sarf etmeye çalışıyorum.”

‘BU YAZI BÜYÜK İHTİMALLE MESKENDE GEÇİRECEĞİZ’

“Bu sürece ne kadar hazırlıksız yakalandıysak, belirsizlik de hazırlıksız olmak kadar sıkıntı alışılmış. Aslında çok da bilinmeyen değil. Bu yazı, büyük ihtimalle meskende geçireceğiz. Sonbaharda toparlanır mı bilmiyorum. Yurt dışındaki önermeleri de mümkün olduğunca takip etmemeye çalışıyorum. Bilim adamları, ekonomistler ne diyor? En çok bilim adamları ne diyor, o değerli. Onlar 2021’in ortasına kadar bu işlerin tümden düzelmeyeceğini düşünüyor. Hem aşı problemi var hem de her şey sokağa çıktığımız andan itibaren başlayacak. Hiçbir şey eski nizamıyla yürümeyecek. Bu aşikâr oldu. Birçok şeyi yine düşünmek zorundayız. Süreç o vakit başlayacak. Belirsizlik ve çok ağır bir ödev listesi olacak her halde önümüzde. Ben onu planlamak yerine, biraz daha kafaca hazırlıklı olmaya çalışıyorum. Hasebiyle bu daha çok bir düşünme ve sindirme sıkıntısı. Sokağa çıktığımız vakit anlayacağız, ne yapmamız gerektiğini” diyen Taylan, “Bu düşünme, tartma, muhasebe yapma süreci derken biraz da onu kastediyorum. Yani bu aksilikten güzel bir şey çıkıp çıkmayacağı, genel olarak bizim hem ferdî hem toplum hem dünya olarak tavrımıza bağlı. Öngörmek şimdilik mümkün değil ancak nelerin yürümediğine ait, sistemin ve insan münasebetlerinin neresinde sorun olduğuna dair çok ağır örnekler yaşıyoruz her gün. Bunları şayet kulağımıza küpe etmeyi ve nasıl çözeceğimizi, nasıl üstesinden gelebileceğimizi, eski yollarla yeni sonuçlar alamayacağımızın şuuruna vararak tekrar tekrar düşünmek zorundayız. Bundan dersler çıkartırsak bundan sonraki süreç biraz daha az çileli yahut dertli olabilir. Dersler çıkarmaz da evvelden yaptığımız ettiğimizle yeni sonuçlar beklemeye çalışırsak daha acılı bir süreç yaşayacağımız da ortada. Ben kendi hisseme bunları düşünüyorum.

Güzel bir şey çıkar mı? Çıkar. En yakınlarımızdan başlayarak genel manada etrafımızla kurduğumuz ilgi biçimleri ve büyük fotoğrafta toplum olarak neyi yapıyoruz neyi yapmıyoruz nerede eksiklerimiz var, bunları tespit etmek ve tahliller üzerinde düşünmek zorundayız. Yeni akıllar geliştirmek zorundayız diye düşünüyorum. Uygun olan şeyler varsa onları tutup büyük oranda kendimizi etrafımızı sistemimizi, davranış biçimimizi, fikir yapımızı değiştirmemiz gerektiği ortada. Bu eski dünya değil. Yeni olmuş bir şey değil lakin yeni bir farkındalık. Evet, vakit zaman fazla karbon ayak izi bırakmayalım, etrafımızla daha uyumlu yaşayalım üzere önermeleri birazcık reklam spotu boyutunda dinleyip konuşmaktan vazgeçip esasen somut olarak ne yapılması gerektiğini hem ferdî olarak hem de genel manada insanlık olarak tekrar düşünmemiz, kendimizi lisanımızın önüne yaprak koymadan açıkça eleştirmemiz ve bundan da ne sonuç çıkar bu bahiste ödev yapmamız lazım” halinde konuştu.

‘SANAT, TOPLUMDAN BAĞIMSIZ DÜŞÜNÜLMESİ GEREKEN BİR ŞEY DEĞİL’

Ahmet Mümtaz Taylan kelamlarına, “Sürecin kendisi, işimizi neden yaptığımızla ilgili birtakım gerçekleri yine düşünmek, fark etmek ve ona nazaran davranmak için bir sebeptir olağan. Fakat temel olarak sanat toplum hayatından, toplumsal hayatta, iktisattan falan büsbütün bağımsız ve ayrıyeten düşünülmesi gereken bir şey değil. Onun içinde, onun kapsadığı bir şey. Bir değişim ve yeni bir akıl geliştirme sürecinde, sanat da kendi elindeki imkanlarla söyleme, okuma ve aktarma biçimleriyle yeni yollar, üsluplar üzerinde düşünmek zorunda. Bu süreç kendi eserlerini çıkaracaktır daha sonra. Bunun için biraz vakit var önümüzde. Tarihi kıymetlendirmek, onunla ilgili bir şeyler yapabilmek için muhakkak bir aradan ona bakmak lazım ya, o uzaklık vakittir. O vakti gereği üzere kullanırsak daha sonra bunun sanata yansıyışıyla ilgili yeni somut örnekler göreceğimizi düşünüyorum yakın gelecekte” diyerek devam etti.

‘BİRLİKTE YAŞAMA KÜLTÜRÜNÜ NASIL GELİŞTİRİRİZ?’

Tavsiyelere inanmadığını belirten Ahmet Mümtaz Taylan kelamlarını şu biçimde bitirdi:

“Ben çok tavsiyelere inanmıyorum lakin şu ana kadar kendimle ilgili ne yaptığımla ilgili söylediğim şeyler aslında bir bakış açısı niteliği de taşıyor. Herkes kendi bahçesini evvel düzenleyip sonra etrafına bakmaya, etrafı için ne yapması gerektiğini düşünmeye başlarsa âlâ olur diye düşünüyorum. Bu çok uzun görünen kapalılık ve meskende kalma, bu zorlayıcı sebeplerle sokaktan uzak kalma probleminin kâfi bile olmadığını düşünüyorum. Daha fazla vakte gereksinimimiz var zira bu denli sene bize gelecek olursak onlarca yıl yapıp ettiklerimizle nereye vardığımız ve nereye varamadığımız ortada. Herkesin bunları düşünmesinde biraz yarar var. Siyaseti de ekonomiyi de bilimi de, her şeyi yine hayatın gerçeklerine uygun bir biçimde tekrar gözden geçirmek, revize etmek durumundayız.

Benim tavsiyem, yalnızca ‘Şu vakti nasıl tüketiriz?’ değil de ‘Bu vakti yerli yerinde nasıl tüketiriz?’ diye düşünmek. Benim tavsiyem budur. Herkes kendini ve etrafıyla münasebetini tekrar şekillendirmeli, tanımlamalı. Bundan sonraki süreçte ne yapacağıyla ilgili kendi yapımını, kendine yönelik yapımını planlamak ve gerçekleştirmek zorunda. Ne yapmalı, nasıl yapmalıyız? Birlikte yaşama kültürünü nasıl geliştiririz? Nasıl birbirimizi daha uygun anlarız? Her mevzuda anlaşamasak bile birlikte yaşamayı nasıl becerebiliriz konusunda çok da Amerika’yı yine keşfedecek seviyede değil, bu doğruları aşikardır lakin tesirli biçimde kitlesel olarak bunları yapmaktan uzak düşmüşüz ki, birtakım ezaları gereğinden fazla yaşıyoruz. Herkes hissesine düşenden daha fazla acı yaşıyor. Hissesine düştüğü kadar acı ve sevinç yaşamanın yollarını aramalıyız. Bu da birlikte hareket etmek, birlikte düşünmek aşikâr seviyede, her vakit her yerde birebir şeyi düşünmeyi kastetmiyorum, çok sesli ve birbiriyle ilişkilenmekten kaçmadan yaşamayı öğrenmemiz gerekiyor. Tavsiyem bu istikamettedir.” (İSTANBUL / AA)