Anne Olma Süreci ve Doğurganlık Hakkında Bilinmeyen Ayrıntılar

Yıllardır bu yaş, kadın doğurganlığı için bir dönüm noktası olarak görülmüştür. 35 yaşından önce, teori genellikle çoğu kadının hamile kalmakta pek zorluk çekmeyeceğini, ancak bu noktadan sonra doğurganlığın ciddi şekilde azaldığını iddia eder. Daha sonra hamile kalanlar için, bu noktayı vurgulamak için ‘geriatrik gebelik’ ve ‘ileri yaşta annelik’ gibi özel tıbbi terimler bile bulunmaktadır.

Ancak, azalma bir kesik değil, bir süreçtir ve her kadın için farklı görünür.

’35 yaşından itibaren, yumurta kalitesi ve miktarındaki azalmanın hızı artar,’ diyor, doğurganlık konusunda özel bir ilgiye sahip olan Londra İmparatorluk Koleji’nde bir jinekolog-obstetrisyen ve klinik araştırma görevlisi olan Lorraine Kasaven. ‘Ancak, azalma oranı bireyden bireye farklılık gösterecektir.’

Örneğin, konuyla ilgili yapılan en büyük çalışmalardan biri, haftada en az iki kez ilişkiye giren 2,820 Danimarkalı kadının, 25-29 yaş arasındakilerin %84’ünün, 30-34 yaş arasındakilerin %88’inin ve 35-40 yaş arasındakilerin %73’ünün 12 adet adet döngüsü içinde gebe kaldığını bulmuştur.

Başka bir çalışma, 30’lu yaşlarının sonlarındaki kadınların bir yıl boyunca denemelere rağmen gebe kalmadıklarını bulduğunda, eğer partnerleri daha gençse, yarısından fazlasının iki yıl daha sonra hala doğal olarak gebe kaldığını ortaya koymuştur; eğer partnerleri 40 yaşındaysa, bu oran %43’tür.

Bu, 35 yaşın altındakiler için %54.1’inin ortalamasının altında olsa da. Ancak, azalma 38-40 yaş aralığına kadar istikrarını korur ve bu yaş aralığına geldiğinde %26.9’a düşer. 40 yaşın üzerindeki hastalar için ise bu oran %9.3’e düşer. Tabii ki, bu her yumurta toplama işlemi başına başarı oranıdır. Birden fazla döngüye devam eden hastaların başarı şansı daha da yüksektir. Örneğin, 150.000’den fazla kadının katıldığı bir çalışma, kendi yumurtalarını kullanan 40 yaşın altındaki kadınlar için, altı IVF döngüsüyle bir canlı doğum şansının %68 olduğunu bulmuştur. 40 ila 42 yaş arasındaki kadınlar için altı döngünün başarı oranı ise bunun neredeyse yarısı kadardı.

Kopenhag Rigshospitalet’in üreme bölümü başkanı ve Kopenhag Üniversitesi klinik tıp profesörü Anja Bisgaard Pinborg, ‘Kadınların çoğu 51.7 yaşında ortalama bir yaşta menopoza girse de, en çok zorluk yaşadıkları gebe kalmada 40 yaşın üzerinde’ diyor.

35 yaşındaki bu kadınların %29 şansı vardı. Bu oran 38 yaşına kadar sabit kaldı, daha sonra daha hızlı bir şekilde düştü. 39 yaşında, kadınların %25’i başarılı oldu; 40 yaşında %22; 41 yaşında %18; ve 42 yaşında %15.

’38 yaşında bir düşüş oranında istatistiksel olarak önemli bir değişiklik var. Ancak klinik olarak anlamlı mı? Belki de değil,’ diyor. ’35 yaşındaki birinin %29’u ile 40 yaşındakinin %22’si arasında çok büyük bir fark var mı? Muhtemelen çoğu insan bu sayılarda çok fazla fark bulamaz. Dolayısıyla, bir kadının veya doktorun bakış açısından, fertilite konusunda danışma yaparken 35 yaşındaki birine ve 40 yaşındaki birine farklı tepki vermememiz gerektiği anlamına gelir.’

Son bir akademik inceleme, kısırlık olarak tanımlanan kadınların tıbbi yardım olmadan bir yıl sonra doğal olarak gebe kalma olasılığını inceledi. 35 yaşındaki kadınlar için bu olasılık %29’dur ve bu oran 38 yaşına kadar sabit kalır, ancak 38 yaşından sonra daha hızlı düşer. 39 yaşında, başarı oranı %25; 40 yaşında %22; 41 yaşında %18; ve 42 yaşında %15’tir. Ancak, bu değişikliklerin dikkatli bir şekilde yorumlanması gerektiği belirtilmektedir. İstatistiksel olarak anlamlı bir değişiklik olsa da, klinik açıdan belirleyici olup olmadığı sorgulanmaktadır. Amniyosentezin risk-fayda hesaplamasında 35 yaşındaki bir kadın, amniyosentezle ilişkili düşük riskinin, Down sendromu riskiyle matematiksel olarak aşılacağı yaş olarak kabul edilmiştir. Ancak, bu hesaplamanın günümüzdeki güvenlik gelişmeleri nedeniyle artık eskimiş olduğu düşünülmektedir.

Kadınlar doğar doğmaz sahip oldukları tüm yumurtalara sahiptir, ancak ergenlik dönemine gelindiğinde bu sayı azalır ve yetişkinlikle birlikte yumurta rezervi de azalmaya devam eder. Kadınlar yaşlandıkça, yumurta sayıları azalır ve kalan yumurtaların kalitesi de düşer. Bu durum doğal olarak gebe kalmayı zorlaştırır ve hatta tüp bebek gibi doğurganlık tedavilerinin başarı oranlarını da düşürebilir.

X kromozomlarındaki kromozomlar yaşlandıkça daha dengesiz hale gelir, bu da Down sendromu gibi kromozomal anormalliklerin riskine yol açar ve birçok hamilelik düşükle sonuçlanır. Bunun yanı sıra, doğum kusurları ve ölü doğumlar genellikle 40 yaşına yaklaşırken daha yaygın hale gelir. Ancak, yaşa bağlı riskler karmaşıktır ve sigara içme, alkol tüketimi ve obezite gibi faktörler de yumurta kalitesini etkiler. Öte yandan, ‘ileri maternal yaş’ ile ilişkilendirilen diğer riskler de dikkatli bir şekilde ele alınmalıdır. Örneğin, pre-eklamsi riski yaşla artar gibi algılansa da, bazı çalışmalar yaşın tek başına bu riski artırmadığını göstermektedir.

Avrupa’daki çiftleri inceleyen bir araştırma, bir babanın 35 yaş altında olduğunda, yaşının gebelik olasılığı üzerinde bir etkisi olmadığını buldu. Ancak, erkeğin 30’lu yaşların sonlarında olduğu durumda bu değişir. Çiftlerin 12 döngü içinde gebe kalamama oranı, erkek partnerin 35 yaşında olduğu durumda %18 iken, erkek partnerin 40 yaşında olduğu durumda %28’e yükselir. İki yıl sonra bu oranlar sırasıyla %9 ve %16’ya düşer. Ayrıca, baba 40 yaşın üzerindeyse düşük riski daha yüksektir. Sperm kalitesi yaşla birlikte azalır; bu, sperm sayısı, hareketliliği ve normal sperm oranı gibi faktörlerde azalmaya neden olur.

Bu nedenle, bir kadının doğurganlığını korumak istiyorsa ve buna maliyeti karşılayabiliyorsa, yumurtalarını dondurması iyi bir fikir olabilir. Ancak, her hasta maliyetleri ve faydaları değerlendirmelidir. Ortalama olarak, yumurtalarını dondurması için en uygun yaşın yaklaşık 35 olduğu düşünülmektedir. Özellikle ebeveyn olmak isteyen bir kadın, yaşını ve yaşla ilgili riskleri dikkate almalıdır. Aile kurmanın birçok yolu bulunmaktadır ve herkesin kendi durumuna en uygun olanını seçmesi önemlidir.