Asya Kaplan Sivrisineği İstanbul’dan sonra 13 ilde daha görüldü

İstanbul’da görülmeye başlayan Asya Kaplan Sivrisineği’nin, seller ve yıllık toplam yağış ölçüleri dikkate alındığında Karadeniz’de de önemli bir tehdit haline gelme potansiyelinin bulunduğunu bildirildi. Sivrisineğin Türkiye’de süratli yayılım gösterdiğini söyleyen uzmanlar; ortalarında Artvin, Bursa, Çanakkale, Düzce, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Giresun, Ordu, Rize, Sakarya, Tekirdağ ve Trabzon’un da olduğu birçok vilayette bu cinse rastlanıldığını açıkladı.

Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Muhafaza Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Barış Kovancı ve İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Kısmı Lider Yardımcısı Dr. Fatih Dikmen, Türkiye’de birinci defa 2011 yılında Edirne’nin İpsala ve Keşan ilçelerinde tespit edilen bu sineğin insan sıhhatini tehdit eden boyutlarını, alınması gereken tedbirleri ve nasıl gayret edilmesi gerektiğini anlattı.

“GÜNEYDOĞU ASYA’YA ÖZGÜ”

Prof. Dr. Kovancı, Asya Kaplan Sivrisineği’nin, Güneydoğu Asya’nın tropikal ve subtropikal bölgelerine mahsus olduğunu, birinci kez 1894 yılında İngiliz-Avustralyalı entomolog Frederick Askew Skuse tarafından Hindistan’ın kaplanları ile ünlü Bengal bölgesinde bulunduğunu belirtti.

Buradan doğudaki Pasifik Okyanusu ile batıdaki Hint Okyanusu adalarına 19. yüzyılda yayıldığını aktaran Kovancı, “Asya Kaplan Sivrisineği, artan seyahatler ve global ısınma üzere sebeplere bağlı olarak bilhassa 1980’li yıllarda Avrupa (ilk kez 1979’da Arnavutluk), Kuzey Amerika (ilk kez 1985’te Teksas-ABD) ve Güney Amerika (ilk sefer 1986’da Brezilya) kıtalarına da dramatik bir formda yayılmıştır. Türkiye’de Asya Kaplan Sivrisineği birinci kez 2011 yılında İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kerem Öter ve arkadaşları tarafından Edirne’nin İpsala ilçesinde bulunan Türkiye-Yunanistan hudut kapısında ve Keşan ilçesindeki bir restoran etrafına kurulan sivrisinek yumurtlama tuzaklarında saptanmıştır.” dedi.

TÜRKİYE’DE SÜRATLİ YAYILIM GÖSTERİYOR

Kovancı, takip eden yıllarda sivrisineğin Türkiye’de süratli yayılım gösterdiğini, ortalarında Artvin, Bursa, Çanakkale, Düzce, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Giresun, Ordu, Rize, Sakarya, Tekirdağ ve Trabzon’un da olduğu birden fazla vilayette kaydedildiğini bildirdi.

Larvaların otomobil lastikleri ve su saklama kapları üzere yapay kaplarda üreme yeteneği kazanması ile Asya Kaplan Sivrisineği’nin banliyö ve kentsel ortamlara adapte olduğuna dikkati çeken Prof. Dr. Kovancı, “Bu tıbbın dişileri insanlardan kan emme yoluyla Dang ateşi virüsü, Batı Nil Virüsü, sarı humma virüsü, Zika virüsü ve Chikungunya virüsü üzere viral hastalıkları insanlara bulaştırmalarının yanında Dirofilaria immitis üzere birtakım filarya cinsindeki nematod parazitlerin insanlara bulaşmasından da sorumludur.” diye konuştu.

KARADENİZ İÇİN ASYA KAPLAN SİVRİSİNEĞİ UYARISI

Prof. Dr. Kovancı, global ısınmaya bağlı olarak dünyanın kimi bölgelerinde sıcaklık artarken kimi bölgelerinde ise yağışların ve sellerin çoğaldığını söyledi.

Kovancı, “Karadeniz Bölgemizde yazın yaşanan seller ve yıllık toplam yağış ölçüleri dikkate alındığında Asya Kaplan Sivrisineği bu bölgemiz için önemli bir tehdit haline gelme potansiyeline sahiptir. Karadeniz Bölgesi’nde belediyeler tarafından temmuz, ağustos ve eylül aylarında Asya Kaplan Sivrisineği’ne karşı biyosidal eserlerle ağır çaba yapılmasına karşın Giresun, Ordu, Rize ve Trabzon vilayetlerinde popülasyonların süratle artış gösterdiği bildirilmiştir.” değerlendirmesini yaptı.

“BULAŞICI HASTALIKLARI YAYABİLİR”

Global ısınma sebebiyle sivrisineğin ve buna bağlı bulaşıcı hastalıkların Türkiye’de süratle yayılacağının öngörüldüğünü söz eden Prof. Dr. Kovancı, Halk Sıhhati Genel Müdürlüğünün ilgili ünitelerince ülke çapında Asya Kaplan Sivrisineği ile Gayret Hareket Planı hazırlanmasının önerildiğini belirtti.

Kovancı, vilayetlere nazaran biyosidal çaba takvimi oluşturulması gerektiğini vurgulayarak, “Sadece yazın yapılan tedavi edici çaba yetersiz kalabilir. Böcek ilaçlarının (insektisitler) halk sıhhati ve etraf üzerinde olumsuz tesirleri olduğu unutulmamalıdır. Pencere ve kapı sinekliği ile mekanik çaba, otomobil tekerlekleri, su kapları üzere bulaşma kaynaklarının yok edilmesi ile habitat denetimine dayalı kültürel çaba, sivrisinek yumurtlama tuzakları ve kairomonlar ile biyoteknik gayret, sivrisinek balığı ile biyolojik uğraş üzere alternatif uğraş usulleri de kullanılmalıdır. ” tabirlerini kullandı.

“İSTİLACI BİR TÜR”

İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Kısmı Lider Yardımcısı Dr. Dikmen ise bu sivrisineğinin, ana vatanı olan Güneydoğu Asya’nın tropik jenerasyon bölgelerinden vakitle dünyanın farklı yerlerine taşındığının ve istilacı bir çeşit olarak yerleştiğinin rapor edildiğini söyledi.