Avrupa Birliği’ne Uyum Yasaları 21 Sene Önce Bugün Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Kabul Edildi

14 Nisan 1987 tarihinde Türkiye resmen tam üyelik başvurusunda bulundu. Avrupa Birliği’yle bütünleşmenin ilk aşaması olarak Türkiye 1 Ocak 1996 tarihinde Avrupa Birliği Gümrük Birliği’ne girdi.

Lakin üyeliğin gerçekleşmesi için Avrupa Birliği’nin koyduğu kriterlerin Türkiye’de kanunlaşması gerekiyordu. Bunun için de bir dizi Anayasa değişikliği zorunluydu.

Ancak asıl zorlu maddeler Anayasa Değişikliği gerektiren maddelerdi. Anayasa Değişikliği için ise koalisyonun sandalye sayısı yeterli değildi. 

3 Kasım 2002 seçimleri sonrası tek başına iktidara gelen Adalet ve Kalkınma Partisi, Avrupa Birliği ile görüşme trafiğini hızlandırdı. 

Buna göre AB’nin işaret ettiği bazı Anayasa değişikliklerinin ivedilikle gerçekleşmesi gerekiyordu. 

Bu maddelerin başında siyasi partilerin kapatılmasının zorlaştırılması geliyordu.

Türkiye’de Ak Parti hükümetinin prensipte kabul ettiği tüm bu yasaların kesinleşmesi için Anayasa Değişikliği şarttı.

Bu doğrultuda 2 Ocak 2003 günü TBMM’de anayasal çoğunluk sağlanarak gerekli değişiklikler yapıldı.

Bu süreç Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üye olmak için en çok yaklaştığı an olarak tarihteki yerini aldı.

Dönemin Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, üyelik müzakereleri için pek çok kez Brüksel’e gitse de netleşmiş bir takvim elde edemeden dönmek zorunda kaldı. 

2006 yılında Avrupa Komisyonu Başkanı José Manuel Barroso, katılım sürecinin en az 2021 yılına kadar süreceğini söyledi.

Aylar, yıllar geçiyor ama Türkiye’nin üyelik sürecinde bir mesafe alınamıyordu.

Aynı konuşmasında Türkiye’nin sabrının taşabileceğini ifade eden Erdoğan, o zamana kadar üyelik gerçekleşmezse müzakereleri sonlandırabileceklerini söyledi.

2013 yılında patlak veren İstanbul Gezi Parkı Olayları ise Türkiye’deki iktidar ile Avrupa Birliği arasındaki ilişkilerin askıya alınmasına yol açtı. Başbakan Erdoğan bu olaylardan dış ülkeleri sorumlu tutarken Avrupa Birliği ise Erdoğan’ı otoriterlik ile suçlamaya başladı.

2013’ten sonra ise Türkiye-AB yakınlaşması bir daha olumlu bir noktaya evrilmedi.

Aynı dönemde Avrupa Birliği de Türkiye’deki demokrasi ve ifade hürriyetinin her geçen gün daha fazla sekteye uğradığını vurguladı.

Türkiye’nin otoriter bir yönetimle idare edildiğine ve Avrupa Birliği kriterlerini karşılaşamadığına yönelik değerlendirmeler ağırlık kazandı.

Türkiye ise bu eleştirileri ‘terörle mücadele edildiği’ şeklinde yanıtlarla karşıladı.

Neticede Türkiye’nin AB’ye üyelik girişimleri uzun ve faydasız yılların ardından sonuçsuz kaldı.

Yaklaşık 60 yıldır devam eden görüşmelerin ve aşamaların sonunda Türkiye’nin tam üyeliğe ne zaman kabul edileceğine dönük bir tarih bulunmuyor.

Buna karşın Türkiye’den yıllar sonra üyelik için başvuran çok sayıda ülke AB üyesi olmayı başardı.

Bakalım önümüzdeki yıllarda bu uzatmalı ilişki hangi yönlere doğru evrilecek?