Bağırsak dengesizliğinin tetiklediği 10 hastalık

İnsan sindirim sistemi karmaşıktır ve hâlâ keşfedilmemiş mekanizmaları vardır. Bağırsak florası, bağırsaklarda bulunan bir dizi mikroorganizmadır (bakteri, mantar). Yetişkinlerin bağırsaklarında milyarlarca mikroorganizma bulunur. Bu mikroorganizmalar gıdaların sindirimine, farklı besinlerin emilimine katılır ve bağışıklık sisteminde rol oynar.

Yakın zamanda yapılan çalışmalar bağırsak florasının ayrıca duygular ve ruh hali ile yakından bağlantılı olduğunu ve “ikinci beyin” olarak adlandırılabileceğini ortaya koydu.

Bağırsak florası doğal olarak sağlık için faydalı olan iyi mikroorganizmaları ve geçiş bozukluklarına neden olabilecek kötü mikroorganizmaları içerir. Bu nedenle, düzgün çalışması için bağırsak florasının çoğunlukla iyi mikroorganizmalardan oluşması gerekir. Patojenik bakteri sayısında artış, iyi bakteri sayısında azalma ve floradaki tür çeşitliliğinde azalma dengesizliğe neden olur. Dengesizlik az çok belirgin olabilir ve hissedilen işaretler kişiden kişiye değişir.

Bağırsak mikrobiyotasındaki dengesizlik nasıl anlaşılır?

Bağırsak florasındaki dengesizlik çoğu durumda bağırsak bozuklukları ile kendini gösterir. Şişkinlik, gaz ve rahatsız geçiş yaygındır. Bu belirtiler zaman zaman, yemekten sonra veya yemeklerden bağımsız olarak veya belirli yiyecekleri tüketirken hissedilebilir.

Dengesiz bir bağırsak florasının sindirim sisteminin ötesinde de etkileri vardır. Her şeyden önce bağırsak florası bağışıklık sistemi üzerinde önemli bir rol oynar. Aynı zamanda fiziksel enerjide de bir rolü vardır. Araştırmalar, bağırsak florasının durumu ve bileşimi ile stres seviyesi arasında bir ilişki olduğunu göstermektedir. Bağırsak florasındaki bir dengesizlik sizi daha duygusal, strese veya olumsuz uyaranlara karşı daha duyarlı hale getirebilir.

Ancak bağırsak florası dengesizliğini gösteren işaretler kişiden kişiye göre değişebilir. Ayrıca az ya da çok şiddetli, farklı seviyelerde bağırsak florası dengesizliği vardır. Şiddetli sindirim bozukluklarınız varsa, bağırsak geçişiniz 5 günden uzun süredir bozuksa ya da bu sorun kronikleşiyorsa bir uzmana başvurmak şarttır.

Bağırsak florası dengesizliğine neden olan faktörler

Bağırsak florasının dengesizliğine birçok farklı faktör neden olabilir. Her şeyden önce stres, bağırsak florası dengesizliğini destekleyen bir faktördür. Bağırsak florası dengesizliğinin en yaygın nedenleri arasında antibiyotik tedavisi yer alır. Araştırmalara göre, antibiyotikler bağırsak florasını bozabilir, flora içindeki mikroorganizmaların çeşitliliğini azaltabilir ve belirli kötü bakterilerin büyümesini tetikleyebilir.

Bağırsak florası esas olarak beslenme yoluyla oluşur. Dengesiz bir floranın bir başka nedeni de beslenme dengesizliğidir. Bu nedenle, protein veya karbonhidrat veya yağ açısından çok zengin olan diyetler, bağırsak florası sağlığı üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilir. Sindirimi zor gıdalar, kolonda fermantasyona neden olarak kötü bakteri üretimini tetikler. Bir sağlık uzmanının desteği olmadan diyette ani bir değişiklik de bağırsak florasında dengesizliğe yol açabilir.

Bu önemli faktörlerin ötesinde, genetik ve çevre de bağırsak florasını etkiler. Ayrıca hormonal dalgalanmalar, özellikle testosteron ve östrojen de bağırsak florasının bileşimini etkileyebilir.

Bağırsak dengesizliğinin tetiklediği 10 hastalık

İşte dengesiz bir florada bulunan zararlı bağırsak bakterilerinin çeşitli hastalıklarda oynadığı roller.

Kolon kanseri

Araştırmalar, iki tür bakteri olan E. coli ve B. fragilis tarafından üretilen toksinlerin DNA’ya saldırmak için kolonda bir araya toplandığını gösteriyor. Bu keşfi yapan araştırmacılar, kısa vadede kolon kanseri riski taşıyan hastalar için bunun bir tehdit olduğuna inanıyorlar ve bunun hastalarda izlenmesi gereken parametrelerden biri olduğunu söylüyorlar.

İrritabl bağırsak sendromu

Bu kronik sindirim bozukluğu şiddetli karın ağrısı ve rahatsızlığına, ayrıca ishal veya kabızlığa neden olabilir. Nedeni bilinmemektedir, bu da gıda kontrolü ve stres kontrolü dışında tedavi konusunda belirsizlik yaratmaktadır.

Bağırsak florası, irritabl bağırsak sendromunun ana nedenlerinden biri olan sindirilmiş elementlerin bağırsak atılım hızında son derece önemli bir rol oynar.

İnflamatuar bağırsak hastalığı

En sık görülen iki inflamatuar bağırsak hastalığı Crohn hastalığı ve ülseratif kolittir. Her iki hastalık da oldukça ciddidir. Bu kronik iltihaplı hastalıklar nöbetler sırasında ölümcül bile olabilir. Kısmen kalıtsaldırlar, ancak kökenleri esasen bilinmemektedir.

Bu hastalıkları yaşayan insanların bağırsak florasının belirli bir mikrobiyal bileşimine sahip oldukları keşfedilmiştir. Bağırsak bakterileri iltihabı tetikleyen maddeler üretir ve bunlar bağışıklık sistemi ile etkileşime girer.

Multipl skleroz (MS)

Bağırsak bakterilerinin etkisi sindirim sisteminin ötesine geçebilir. Araştırmalar, bağırsak florasının vücudun başka yerlerinde bağışıklık sistemini uygunsuz bir şekilde aktive edebileceğini gösteriyor. Titreme, yorgunluk ve bilişsel problemlerin eşlik ettiği multipl skleroz (MS), bağışıklık sistemi nöronların miyelin kılıfına saldırdığında ortaya çıkar.

Yapılan çalışmalarda, MS’li kişilerde sağlıklı kanda hücresel değişikliklere neden olabilen iki tür bakterinin tekrarlayan varlığı bulunmuştur. Bu tür bakterilerin varlığında tehlikeli bir otoimmün reaksiyon riskinin daha yüksek olduğu bilinmektedir.

Romatoid artrit

Romatoid artrit öncelikle eklemlere, ayrıca cilde, gözlere, akciğerlere, kalbe ve kan damarlarına saldıran başka bir otoimmün hastalıktır. Son zamanlarda yapılan çalışmalar, bağırsak florasının bu hastalıktaki rolünü ortaya koymaktadır. Araştırmalar, romatoid artrit hastalarında nadir bağırsak bakterilerinin daha sık varlığını bulmuştur. Ayrıca sağlıklı bakteri türü aşılanan deneklerde romatoid artrit belirtilerinin iyileştidiği de görülmüştür. Araştırmacılar bu olumlu etkinin nedenini tam olarak anlamasalar da, bağırsak florasının bağışıklık sistemini vücuda yönelik herhangi bir tehdide saldırması için uyardığını kesin gibi görünüyor.

Alerjiler

Alerjiler polen, gıda ve diğer maddelere karşı en yaygın bağışıklık sistemi reaksiyonlarından biridir. Solunum problemlerini, cilt reaksiyonlarını, kurdeşenleri ve diğer olumsuz semptomları tetikler. Araştırmalara göre, bağışıklık gelişimi için uygun olmayan sterilize edilmiş bir yaşam tarzının sonucudur.

Birçok çocuk mükemmel temizlik koşullarında eve hapsolmuş durumdadır. Çeşitli bakteri suşlarıyla temas etmedikleri için savunma mekanizmaları mikroplara aşırı tepki veriyor. Son zamanlarda yapılan çalışmalar, bağırsak florası ve çevresel mikroplar arasında karmaşık bir ilişki olduğunu göstermektedir. Yaşam tarzı, çevre, kentleşme, diyet ve antibiyotikler immünotolerans yetmezliğine yol açan ve alerji riskini artıran bağırsak florası üzerinde büyük bir etkiye sahiptir.

Obezite

Araştırmalar obeziteyi metabolik bir bozukluk olarak görüyorlar. Bağırsak florasıyla ilgili en belirgin bağlantı ise sindirim şeklidir. Bazı bakteri suşları diğerlerinden daha fazla gıda kalorisi toplar ve bazı bakteriler açlığı artıran hormonlar salgılar. Bakterilerin vücudun aktif unsurları olarak obeziteye neden olabilir.

Diyabet

Şeker hastalarının şekeri metabolize etmekten sorumlu hormon olan insülin üretimi ile ilgili bozuklukları vardır. Araştırmalar diyabet hastalarının sağlıklarını artırmak için çok fazla lif tüketmelerini gösteriyor. Son zamanlarda yapılan bir araştırmaya göre, lif insülin seviyeleri üzerinde etkisi olan bağırsak bakterilerini besliyor. Lif ayrıca şeker hastası olmayanlar için iyi bağırsak bakterileri üretme etkisi nedeniyle de faydalıdır. Lif tüketimi, bağırsak florasının temel çeşitliliğini artırarak diyabet gibi hastalıkları önleyebiliyor.

Kalp ve damar hastalıkları

Kalbi ve kan dolaşımını kapsayan bu hastalıklar arasında ateroskleroz (plak birikimi), arteriyoskleroz (damar sertleşmesi) ve kapak darlığı (iltihaplı bir hastalık ile daralma) bulunur ve bunlar da kalp krizi veya felce yol açabilir.

Araştırmalara göre bu hastalıklar üzerinde bağırsak florasının etkisi vardır. Vücudun kolesterolü ortadan kaldırma yeteneğini bozan kimyasalları salgılayan bazı bakterilerin varlığı bu tür hastalıkları tetikleyebilir.

Ruh sağlığı

Bağırsak bakterileri tarafından üretilen bazı kimyasallar, sinir sistemi yoluyla beyne mesaj gönderebilen nörotransmiterler gibi davranır. Beyinle etkileşime girebilirler, bu da anksiyetenin artmasına ve diğer zihinsel bozukluklara yol açabilir.

Depresyon, anksiyete ve hatta otizm belirtileri olan deneklerde sağlıklı bakteri suşlarının tedavide başarılı olduğu bilinmektedir.