Bakanlık yeni vergi paketini devreye sokuyor! Asgari gelir detayı dikkat çekti

Hazine Ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan reform paketinde, vergi adaletinin güçlendirilmesi ve sermayeye yönelik vergi düzenlemesi yapılmasına yönelik değerli başlıklar yer alıyor.

DOĞRUDAN VERGİLER DE ARTIRILACAK

Bakanlık tarafından bir müddettir çalışmaları yürütülen yeni ıslahat paketine Orta Vadeli Program’da yer alan maksatlar doğrultusunda son biçimi verildi. Paket, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in her fırsatta lisana getirdiği, “Hedefimiz vergide adalet ve aktifliği sağlamak için vergilendirilmemiş hiçbir alan bırakmamak.” iletisi doğrultusunda hazırlandı.

TBMM’ye sunulması planlanan pakette, vergi adaletinin güçlendirilmesi, sermayeye yönelik vergi uygulamaları getirilmesi ve direkt vergilerin hissesinin artırılması için düzenleme teklifleri bulunuyor.

ÇOK ULUSLU ŞİRKETLERE TABAN GELİR VERGİSİ MODELİ GELİYOR

Bakanlık, direkt vergilerin hissesini artırmak için mahallî taban kurumlar vergisi ve taban gelir vergisi modelini de getirecek. Pakette yer alan birtakım başlıklar şöyle:

Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yeni bir kısım açılarak, çok uluslu şirketlerden taban kurumlar vergisi (küresel taban kurumlar vergisi) alınacak.

Başta AB ülkeleri olmak üzere 30’dan fazla ülkede maddeleşen global taban kurumlar vergisinde, yıllık konsolide hasılatı 750 milyon avro eşiğini aşan çok uluslu şirketlerin düşük vergileme yapılan ülkelerdeki şube, iştirak ve iş yerleri taban yüzde 15 kurumlar vergisine tabi tutuluyor.

Bu şirketlerin faaliyette bulunduğu ülkede ödenen kurumlar vergisi yükü yüzde 15’ten aşağıdaysa uygulamayı maddeleştiren ülkeler, ilgili ülkenin almadığı vergi farkını tahsil edebilecek. Minimum kurumlar vergisi uygulamasına geçmeyen ülkeler, vergileme haklarını bir öbür ülkeye devretmiş oluyor. Türkiye’de sonuncu ana işletmesi yurt dışında bulunan 1024 küme yer alırken bunların ülkede 2 bin 134 işletmesi bulunuyor.

HİÇ MATRAH BİLDİRMEDEN YÜKSEK CİROLAR YAPTILAR

Kurumlar vergisi mükelleflerinin yaklaşık yarısının ziyan beyan ettiği ya da hiç matrah bildirmediği halde yüksek cirolarla faaliyetlerini sürdürdüğü belirlendi. Bu hususta AB ve OECD uygulamalarını da inceleyen Bakanlık, mükelleflerin beyanları ile hasılat ve ödeme güçlerinin birbirleriyle kıyaslandığı hibrit bir model hazırladı.

Ödenecek kurumlar vergisi, beyan edilen yararın indirim ve istisnalar düşülmeden evvelki fiyatının makul bir oranı ile gelir tablosundaki karın muhakkak bir oranı matrah olarak kabul edilerek bulunacak vergiden yüksek olanı temel alınarak belirlenecek.

Ödenen minimum kurumlar vergisi, izleyen 5 hesap devrinde işletmelerin bundan daha yüksek vergi ödemeleri gerektiği periyotlarda, ödenecek vergiden mahsup edilecek. Kimi istisnalar (iştirak karları, emisyon primi çıkarları gibi) minimum vergi hesaplamasında kardan indirilerek dikkate alınacak.

Yatırım teşvik evrakı kapsamında yatırım harcaması yapan mükelleflerin hakları korunacak. Yeni işe başlayan mükellefler 3 yıl minimum vergiden muaf olacak.

TİCARİ, ZİRAİ VE HÜR MESLEK SAHİPLERİNE DE MİNİMUM GELİR VERGİSİ

Gerçek metotta vergilendirilen ticari, zirai ve hür meslek yararlarına da taban gelir vergisi uygulaması getiriliyor. Gelir vergisi mükelleflerinin değerli bir kısmının ziyan beyan ettiği yahut beyanları ile hasılatları ortasında değerli uyumsuzluklar olduğu görüldü. Bu mevzuda da yeni bir model kurulacak. Buna nazaran, mükelleflerin beyan edecekleri kar, gelir ve yarar bildirimi tablosundaki getirilerinin belirlenecek bir oranından az olamayacak.

Serbest meslek karı elde edenlere ise ayrıyeten bir çıpa planlanıyor. Bu mükelleflerin beyan edileceği çıkar brüt minimum fiyatın yıllık fiyatının altında olamayacak.

Hasılat üzerinden ödenen minimum vergi farkının izleyen 5 hesap periyodunda mahsubuna müsaade verilecek. Yeni işe başlayanlar 3 yıl minimum vergiden muaf olacak.

YAP İŞLET DEVRET VE KAMU ÖZEL İŞ BİRLİĞİ FAALİYETLERİNE YÜZDE 30 KURUMLAR VERGİSİ

Türkiye’nin büyük yatırımlarından elde edilen çıkarlara da artırımlı kurumlar vergisi uygulanacak. Kurumlar vergisi oranı, gerçek dal için yüzde 25, banka ve finans kurumlarında yüzde 30, ihracat yapan firmalarda yüzde 20, halka açık şirketlerde yüzde 23, imalatçılarda yüzde 24 olarak uygulanıyor.

Banka ve finans kurumlarında olduğu üzere, yap-işlet-devret (YİD) modeli ile kamu-özel iş birliği (KÖİ) projeleri kapsamında faaliyet gösteren kurumların buralardan elde ettikleri yararlarına kurumlar vergisi oranının yüzde 25 yerine yüzde 30 olması öneriliyor. Bu düzenlemenin de vergi adaletinin güçlendirilmesine ve dolaysız vergilerin hissesinin artırılmasına katkı sağlaması hedefleniyor.