‘Bilinçsiz antibiyotik kullanımı corona virüsü daha ölümcül hale getiriyor’

Tuğba Öztürk/ntv.com.tr

Antibiyotikler; çok, gereksiz ve yanlış kullanım nedeniyle vakitle ‘tedavi edici’ özelliklerini yitiriyor. Dünya çapında bakterilerin antibiyotiklere karşı direnci gitgide artıyor.

İnsan sıhhatini tehdit eden bilinçsiz kullanım, kendisini corona virüs tedavisinde de gösterdi.

Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK), 3 bin 406 hastayla yaptıkları araştırmada; ayaktan yahut yatarak takip edilen Covid-19 hastalarının yüzde 72’sinin tedavisinde antibiyotik kullanıldığına yer verdi.

Dünya Sıhhat Örgütü‘nden (DSÖ) tekraren ihtar alan Türkiye’de bu durum yansılara neden oldu.

Clinical Infectious Diseases mecmuasında 21 Ağustos 2020’de yayımlanan bir makaleye nazaran, araştırmaya dahil edilen Covid-19 hastalarının yaklaşık yüzde 57’si erken ampirik antibiyotikler alırken sadece yüzde 3.5’i onaylanmış toplum kaynaklı bakteriyel infeksiyona sahipti. Birtakım hastanelerde, Covid-19 hastalarında erken ampirik antibiyotik kullanımı yüzde 84’e kadar çıkıyor.

SIHHAT BAKANLIĞI ÖNERMİYOR

Sıhhat Bakanlığı Covid-19 Bilgilendirme Sayfası’nda yer alan, ”Covid-19 antibiyotiklerle tedavi edilebilir mi?” sorusuna, ”Hastalığın etkeni bir virüs cinsidir (SARS-CoV-2). Antibiyotikler virüslerin neden olduğu enfeksiyonları önlemek yahut tedavi etmek hedefiyle kullanılmaz” biçiminde karşılık verildiği görülüyor.

Bilhassa pandemi periyodunda gereksiz ve bilinçsiz antibiyotik kullanımının corona virüsü daha ölümcü hale getirebileceğine belirten Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Başkan Ergönül, hususla ilgili ntv.com.tr‘nin sorularını yanıtladı.

“İŞE YARAMADIĞI ISPATLANDI”

Türkiye’de corona virüs hastalarında yaygın bir antibiyotik kullanımı olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Başkan Ergönül, ”İlk etapta, antibiyotiklerin de tıpkı hidroksiklorokin üzere faydalı olabileceği öne sürüldü. Lakin daha sonra antibiyotiklerin corona virüs tedavisinde işe yaramadığı tekraren kere ispatlandı” dedi.

Ergönül, Covid-19‘un bir virüs olduğunu ve virüse karşı antibiyotiklerin tesiri olmadığını söyledi.

”KANIT OLMADIĞI ÜZERE ÖNERİLMİYOR”

Kimi tabiplerin bu açıklamaya ‘biz bilmiyor muyuz’ diyerek reaksiyon gösterdiğini söz eden Ergönül, ”Türkiye’de kimi tabipler, ‘corona virüs tedavisinde faydalı olabilir’ niyetiyle antibiyotik yazıyor. Meğer bu bahse dair bir ispat olmadığı üzere bu tedavi biçimi önerilmiyor bile” açıklamasını yaptı.

HASTALAR İSTEDİĞİ İÇİN ANTİBİYOTİK YAZIYORLAR

Türkiye’de antibiyotik kullanımına ait çok yanlış bir algı olduğunu vurgulayan Ergönül, birtakım tabipler elleri alışkın olduğu için kimi tabipler de hasta istediği için yazıyorlar. Ya da şu an enfeksiyon yok lakin olabilir diyerek yazabiliyorlar” diyerek antibiyotik kullanımına ait hastayı bilgilendirmenin gerekliliğini vurguladı.

”ÖZELLİKLE PANDEMİ DEVRİNDE DİKKAT ETMELİYİZ”

Öte yandan kimi hastalarda antibiyotik tedavisinin gerekli olduğunu söyleyen Ergönül, kelamlarına şunları ekledi:

”Corona virüs teşhisi konulan hastaların durumu bazen ağırlaşıyor ve hastaneye yatabiliyor. Bu hastalarda birtakım durumlarda sahiden de antibiyotik gerekebiliyor. Lakin bu hayli düşük bir ihtimal. Mutlaka kullanılmaması gerekiyor diye bir argümanımız yok. Fakat bilhassa pandemi periyodunda antibiyotikleri daha akılcı kullanmaya muhtaçlığımız var”

2015’ten bu yana, Dünya Sıhhat Örgütü, (DSÖ) gereksiz antibiyotik kullanımı meselesine dikkati çekmek maksadıyla 13-19 Kasım haftasını Dünya Antibiyotik Farkındalık Haftası olarak belirledi.

DSÖ, corona virüs pandemisinde gereksiz antibiyotik kullanımının bireye ve topluma yakın ve uzak gelecekte önemli sıhhat problemleri ve ekonomik kayıplar yaratabileceğine dikkat çekiyor.

Global bir tehdit haline gelen antibiyotik kullanımı için Türkiye’nin bu hususta 5 sefer uyarıldığını söz eden Ergönül, ”Aşırı antibiyotik kullanımı bakterilerde direnç geliştiriyor. Danimarka, İsveç üzere ülkelerde direnç oranları az zira antibiyotik tüketimi sıfıra yakın” dedi.

”DAHA ÖLÜMCÜL HALA GETİREBİLİYOR”

Antibiyotikler yüzünden ülkedeki bütün mikroplara karşı güçlü bir direnç olduğunu söz eden Ergönül, ”Bu durum antibiyotikler rahat rahat yazıldığı için oluyor. Herkes corona virüse odaklanınca da bilinçsiz antibiyotik kullanımı göz arkası ediliyor” dedi.

Ergönül, ”Bakteriyel direncin artması bir müddet sonra bütün antibiyotikleri etkisiz hale geliyor. Ve bu durum corona virüsü daha ölümcül hale getirebiliyor” ikazında bulundu.

”LEBLEBİ ÇEKİRDEK ÜZERE KULLANMAYIN”

Bahse ait örnek veren Ergönül, ”Mesela bir idrar yolu enfeksiyonu düşünün. Tedavisi çok kolaydır. Lakin verilen antibiyotikler işe yaramazsa önemli problemler yaratabilir. Bunun nedeni leblebi, çekirdek üzere antibiyotik kullanılmasından oluyor” diyerek hastaların antibiyotik yazıldığı durumlarda tabiplerine neden sorusunu sormasını önerdi.

GÖRÜNTÜ | ANTİBİYOTİK KIYAMETİ KAPIDA (ARŞİV)