Binyamin Netanyahu’dan koalisyon hükümetine karşı adım

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Yesh Atid Partisi başkanı Yair Lapid ve Yamina başkanı Naftali Bennett’in öncülüğünde kurulacak koalisyonu engellemenin hesaplarını yapıyor.

Netanyahu, gelişme üzerine müttefiklerini “acil” toplantıya çağırdı.

“TEHLİKELİ HÜKÜMETE KARŞI ÇIKIN”

Toplantının emelinin Lapid-Bennett liderliğinde bir koalisyon hükümetinin kurulmasını önlemek için ne tıp adımlar atılabileceğine ait fikir alışverişinde bulunmak olduğu söz edildi.

Netanyahu, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Sağdan gelen oylarla seçilen tüm milletvekilleri bu tehlikeli sol hükümete karşı çıkmalı.” dedi.

14 HAZİRAN’A KADAR İTİMAT OYU ALMA KAİDESİ

İsrail’de 12 yılı aşkın müddettir başbakanlık vazifesini yürüten Netanyahu’ya muhalif partiler, dün akşam koalisyon hükümetini kurma konusunda anlaşmıştı.

Netanyahu’yu koltuğundan edecek koalisyon hükümetinin, idaresi devralabilmek için 14 Haziran’a kadar Mecliste güvenoyu alarak yemin etmesi gerekiyor.

“MECLİS LİDERİ OTURUMU GECİKTİRMEYİ AMAÇLIYOR” YORUMU

Netanyahu’nun partisi Likud milletvekili olan Meclis Lideri Levin’in güvenoyu oturumunu geciktirmeyi amaçladığı lisana getiriliyor.

Lapid-Bennett koalisyonunda yer almayı kabul eden partiler ise bunun önüne geçmek ve güvenoyu oturumunun bir an evvel yapılması emeliyle Levin’in yerine yeni bir Meclis Lideri seçilmesi için gerekli dilekçeyi bugün sunmuştu.

ZIT KUTUPLARIN KOALİSYONU

İsrail’de Binyamin Netanyahu’nun 12 yıllık iktidarına son veren Yair Lapid-Naftali Bennett iştirakindeki yeni hükümet, İsrail siyasetinin sağ ve solundaki en uç aktörlerin oluşturduğu hükümet olarak dikkati çekiyor.

İsrail’in yeni hükümetinde başbakanlık misyonu, koalisyon ortakları Naftali Bennett ve Yair Lapid ortasında 2’şer yıl dönüşümlü olarak yapılacak.

Çok sağcı Yamina Partisi’nin önderi Bennett ile İsrail vatandaşı Filistinliler tarafından kurulan Filistin 1948 İslami Hareketi’nin güney kanadının siyasi uzantısı Birleşik Arap Listesi’nin (Ra’am) yer aldığı bu koalisyon hükümeti İsrail tarihinde birçok birincileri barındırıyor.

İSRAİL TARİHİNDE BİR BİRİNCİ

Liderliğini Mansur Abbas’ın yaptığı Ra’am’ın iştirakiyle İsrail tarihinde birinci kere bir Arap partisi hükümette yer almış olacak.

İsrail vatandaşı Filistinlilerin ülkedeki statüleri, İsrail-Filistin problemine iki devletli tahlil ve dindar Musevilerin askerlik yapmaları üzere hususlarda büsbütün farklı görüşlere sahip partiler, koalisyon hükümetinde bir ortaya geldi.

Netanyahu ve başını çektiği sağ bloka karşı, Yesh Atid (Gelecek Var), Yamina, New Hope (Yeni Umut), Yisrael Beiteinu (İsrail Evimiz), Meretz, Emekçi Partisi, Mavi Beyaz ve Ra’am olmak üzere sağ, sol ve merkezde yer alan 8 parti, Lapid ve Bennett ortak liderliğinde hükümet kurma konusunda anlaştı.

YESH ATİD (GELECEK VAR)

Eski bir gazeteci olan Yair Lapid tarafından 2012’de kurulan Yesh Atid (Gelecek Var) Partisi, liberal siyonizm ile sekülerizmin yani sıra iki devletli tahlile takviyeyle öne çıkıyor.

Yesh Atid, Netanyahu tersi Mavi Beyaz İttifakına katılmış lakin 2 Mart 2020’de yapılan seçimlerde Netanyahu’nun liderliğindeki bloka katılma kararı alan Mavi Beyaz İttifakından çekilmişti.

Lapid liderliğindeki parti, 23 Mart 2021’de yapılan seçimlerde 17 milletvekili çıkarmıştı.

YAMİNA

Milliyetçi dindar çizgideki müstakbel başbakan Naftali Bennett liderliğinde 3 sağcı partinin bir ortaya gelmesiyle kurulan Yamina, siyonist, çok sağcı görüşleriyle biliniyor.

Siyasete 2005’te Netanyahu’nun yardımcısı olarak giren Bennett, Mecliste güvenoyu alırsa 12 yıldır başbakanlık vazifesini sürdüren Netanyahu’yu koltuğundan eden isim olacak.

Batı Şeria’nın işgal altında olmadığını savunan Yamina Partisi, iki devletli tahlile de karşı çıkıyor.

İsrail’de 23 Mart’ta yapılan genel seçimlerde Bennett’in partisi Yamina, 7 milletvekili çıkarmıştı.

NEW HOPE (YENİ UMUT)

Ulusalcı siyonist görüşleri savunan New Hope, 2020’de Netanyahu’nun partisi Likud’dan ayrılan Gideon Saar tarafından kuruldu.

Netanyahu başbakanlığındaki hükümetlerde eğitim ve içişleri bakanlıkları vazifelerini yürüten Saar’a, son seçimlerden sonra hükümeti kurma uğraşlarında Netanyahu tarafından başbakanlık teklifi yapılmıştı.

Merkez sağda yer alan ve Mecliste 6 milletvekili ile temsil edilen Yeni Umut Partisi, İsrail-Filistin sıkıntısında iki devletli tahlile karşı çıkıyor.

YİSRAEL BEİTEİNU (İSRAİL EVİMİZ)

Birçok kez İsrail siyasetinde kilit rol oynayan İsrail Meskenimiz Partisi, eski savunma ve dışişleri bakanlıkları vazifelerini yürüten Avigdor Liberman tarafından 1999’da kuruldu.

Bilhassa Sovyet asıllı Musevilere hitap eden İsrail Meskenimiz, dindar Musevilerin askerlik yapmalarını talep ediyor ve revizyonist siyonizm görüşüyle ön plana çıkıyor. Ayrıyeten iki devletli tahlile karşı olan İsrail Konutumuz, Meclise 7 milletvekili gönderdi.

MERETZ

Nitzan Horowitz’in liderliğini yürüttüğü Meretz, siyaset sahnesine tek başına 1997 yılında çıktı.

Çok sol çizgide yer alan Meretz, toplumsal demokrasiyi savunuyor, iki devletli tahlili destekliyor ve ulus devlet maddesine karşı çıkıyor. Meretz, İsrail Meclisinde 6 milletvekili ile temsil ediliyor.

İSRAİL PERSONEL PARTİSİ

İsrail’in en esaslı partilerinden Emekçi Partisi, 1968’de merkez sol çizgide kuruldu. İki devletli tahlili destekleyen Emekçi Partisi’nin liderliğini Merav Michaeli yürütüyor.

Toplumsal demokrasiyi savunan parti, Meclise 7 milletvekili gönderdi.

MAVİ BEYAZ

Netanyahu hükümetinin savunma bakanlığı misyonunu yürüten Benny Gantz’ın liderliğini yaptığı Mavi Beyaz İttifakı, 2019’da kuruldu.

Merkez çizgide hareket eden parti, siyonizm ve toplumsal liberalizmden yana olan görüşleriyle öne çıkıyor. İki devletli tahlile karşı olan Mavi Beyaz İttifakı, Mecliste 8 milletvekili ile temsil ediliyor.

BİRLEŞİK ARAP LİSTESİ (RA’AM)

İsrail vatandaşı Filistinliler tarafından kurulan Filistin 1948 İslami Hareketi’nin güney kanadının siyasi uzantısı Ra’am, 1996’da kuruldu.

Ra’am, Arap partilerinin İsrail siyasetinde izlediği çekinceli geleneğin tersine birinci sefer seçim sonrası oluşan koalisyon hükümeti kurma çalışmalarında, “İsrail vatandaşı Filistinlilerin hayat şartlarının güzelleştirilmesi, kendilerine yapılan haksızlıklara ve ötekileştirmelere son verilmesi” kurallarıyla rastgele bir başbakan adayına dayanak vermeye hazır olduğunu belirtmişti.

Bünyesinde Cephe (Hadaş), Arap Değişim Hareketi (Ta’al) ve Balad (Tecemmu) partilerinin bulunduğu Ortak Arap Listesi Blokundan 6 yıl sonra ayrılan Ra’am, 23 Mart’ta yapılan seçimlere tek başına girmiş ve 4 milletvekili çıkarmıştı.

İKİ DEVLETLİ TAHLİLİ DESTEKLİYORLAR

İsrail’de 2018’de kabul edilen ve iki farklı vatandaş modeli öngören Ulus Devlet Maddesi’ni reddeden Raam, siyonizm tersi bir çizgide yer alıyor ve iki devletli tahlili destekliyor.

Bennett-Lapid koalisyonu hükümetinin bugün güvenoyu almasıyla, Netanyahu 12 yıldır aralıksız yürüttüğü başbakanlık koltuğunu kaybedecek. İsrail’de 23 Mart’ta yapılan seçimin akabinde Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin, koalisyon hükümetini kurmak için Başbakan Netanyahu’yu görevlendirmişti.

Netanyahu, 4 Mayıs’ta koalisyon hükümetini kuracak kâfi takviyesi bulamadığı için Rivlin’e vazifesi iade etmişti. Bunun üzerine Rivlin, 5 Mayıs’ta koalisyon hükümetini kurma vazifesini Netanyahu’nun rakibi Lapid’e vermişti.