“Blinken’la çok açık konuştum” diyen Dışişleri Bakanı Hakan Fidan: Kabul etmediğimizi söyledim

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Katar merkezli El-Cezire kanalına Gazze‘de yaşanan son gelişmeler ve İsrail taarruzları ile ilgili değerlendirmelerde bulundu. Fidan, ABD’li mevkidaşı Blinken ile yaptığı görüşmede “İsrail’in yaptıkları ile kendi ortanıza aralık koymazsanız -ki şu anda koymuyorsunuz-, bu tüm dünya için daha büyük bir kriz demek. Blinken ile çok açık konuştum. Tam ateşkes istedik. Gazze‘deki nüfusun tehcir edilmesini mutlaka kabul etmediğimizi söyledim.” dedi.

“HİÇBİR ŞEY YOKMUŞ ÜZERE DAVRANAMAZDIK”

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Katar merkezli Al Jazeera televizyon kanalına İsrail’in Gazze‘deki ataklarına ve bunun durdurulması için harcanan milletlerarası eforlara ait değerlendirmelerde bulundu. 7 Ekim’den evvel bölgede bir olağanlaşma havası olduğunu ve Türkiye’nin de bölgedeki olağanlaşma havasına kendi katkısını vermek üzere bir siyaset benimsediğini anlatan Fidan, “Ama 7 Ekim’den sonra gördük ki, temel prestijiyle Filistin davasında rastgele değişen bir şey yok, bilhassa Gazze‘de 13 bine yakın şehit edilen Filistinli kardeşimizin kanı ortadayken bizim hiçbir şey yokmuş üzere davranmamız mümkün değildi.” dedi.

“ŞU AN DİPLOMASİ YOLUNU TERCİH EDEN BİR AŞAMADAYIZ”

Gazze Şeridi’ne uygulanan ablukanın kırılmasına ait Fidan, “İslam ülkeleri şu an prestijiyle ellerindeki bütün diplomatik ve insani araçları kullanma yoluyla sorunu çözme yolunu tercih etmiş durumda. Burada elimizdeki bütün diplomatik araçları kullanarak, bilhassa bölge dışındaki Filistin davasını destekleyen, İsrail zulmüne karşı duran Güney Amerika’dan, Afrika’dan, Avrupa’dan, Asya Pasifik’ten ülkelerle bir ortaya gelerek Birleşmiş Milletler’de ve başka platformlarda İsrail’in bu ayrımı gözetmeksizin öldürme faaliyetine bir son vermek gerekiyor. Şu andaki evre diplomasi yolunu tercih eden bir evre.” sözlerini kullandı.

ÖNÜMÜZDEKİ HAFTAYI İŞARET ETTİ

Bununla ilgili basına yansıyan yahut yansımayan çok farklı çalışmaların devam ettiğini söyleyen Fidan, şunları kaydetti: “İslam ülkeleri şu anda bir ortaya gelmiş durumda, oluşturulan 7 ülkelik bir Hareket Kümesi var, bu Hareket Kümesi içerisinde Türkiye, Endonezya, Nijerya, Ürdün, Mısır, Katar ve Suudi Arabistan yer almakta. Önümüzdeki hafta prestijiyle bu ülke temsilcilerinin, dışişleri bakanlarının çeşitli ülke başşehirlerinde muhakkak temaslarda bulunmaya başlayacağını görüyoruz. Öteki taraftan, biliyorsunuz alınan Riyad’daki tepe kararında kuşatmanın kırılması tarafında bir davet var.”

“HEDEF ORTAK AKSİYON PLATFORMU OLUŞTURMAK”

7 ülkelik Hareket Kümesi’nin, Riyad’da Arap Birliği ve İslam İşbirliği Teşkilatı üye ülkelerinin aldığı ortak tepe kararının uygulanmasını hayata geçirecek bir küme olduğunu kaydeden Fidan, “Dediğim üzere, bir numaralı vazifesi, memleketler arası çapta bir lobi faaliyeti yapıp bilhassa İslam ülkelerinin ve Arap İş Birliği Teşkilatı’nın bu bahisteki görüşlerini ilgili ülkeler nezdinde paylaşmak, bir ortak aksiyon platformu oluşturmak. Bunu yaparken ben inanıyorum çok büyük fikirler ve hareketler ortaya çıkacak.”

“KARDEŞ ÜLKELERLE BİR ARADA HAREKET YAPMA KARARI ALDIK”

“Türkiye’nin, İsrail’i boykot etme ve büyükelçisini çekme konusunda neden kimi ülkelerden geç hareket ettiği” halindeki soruyu Fidan, şöyle yanıtladı: “Biz bu krizi yönetirken şöyle bir prensip kararı aldık: Öbür kardeş ülkelerle birlikte hareketlerimizi yapalım. Yani tek başımıza kararlar alıp uygulamaktansa, kararların daha tesirli olması için başka İslam ülkeleriyle, bölge ülkeleriyle, hatta Latin Amerika ülkeleriyle, Afrika ülkeleriyle bir ortaya gelip mümkünse kimi Avrupa ülkeleriyle bu kararları alalım. Zira tek taraflı alacağımız kararlar bilhassa kendi halkımız nezdinde siyasi olarak önemli rahatlama getirse de, temel prestijiyle sorunun çözmesine tesir etmesi için kolektif olarak hareket etmemiz gerekiyor. Münasebetiyle biz bu mevzuyu birinci İslam İş Birliği İcra Komitesi Fevkalâde Toplantısı’ndan itibaren gündeme getirdik ve çeşitli ülkelerin teker teker bunu yapmaya başladığını gördük ve biz de bu aksiyonu gerçekleştirdik, büyükelçimizi geri çağırdık.”

“HALKIMIZIN DURUŞU BU MEVZUDA ÇOK NET”

Türkiye’nin tek taraflı adım atma ve yaptırım uygulama konusunda külfeti olmadığını vurgulayan Fidan, “Odaklandığımız nokta, hangi metodoloji daha tesirli olur? Biz bunu geçmişte yaptık biliyorsunuz Mavi Marmara olayından sonra, yani bu hususta Türkiye’nin bir ezası yok. Bilhassa Cumhurbaşkanımızın duruşu, hükümetimizin duruşu, halkımızın duruşu bu bahiste çok net, yani bizim bu kararları almada hiçbir külfetimiz yok.”

Yaşanan en büyük krizin, Gazze‘deki zulüm dışında başta Amerika olmak üzere Batı dünyasının bu zulme sessiz kalması olduğunu lisana getiren Fidan, “Bu, İslam dünyasında, bölgede ve dünyanın geri kalanında büyük bir kırılmaya sebep oluyor ve bu kırılmanın ortaya çıkartacağı önemli fay sınırları var.” dedi.

“BUNUN İÇİN BİR PÜRÜZÜMÜZ YOK”

Fidan, Türkiye’nin, ABD’nin, Ukrayna savaşında Rusya’ya karşı izlenen ekonomik, siyasi ve askeri boykot gibisi bir bloklaşmaya öncülük yapıp yapmayacağı ve buna neyin pürüz olduğuyla ilgili soruyu ise şöyle yanıtladı: “Hiçbir pürüz yok. Bu bizim gündemimizde olan bir mevzu. Dediğim üzere birinci evvel İslam İşbirliği Teşkilatı’yla biz gündemi başlatmak istedik, daha sonra bunu daha geniş büyük bir halka içerisinde kesinlikle ki değerlendirip ortaya koyacağız. Temel prestijiyle bunun bir uygulaması da yapıldı, yani Cumhurbaşkanımızın eşi Sayın Emine Erdoğan Hanımefendi’nin konut sahipliğinde biliyorsunuz Latin Amerika’dan, Afrika’dan, Ortadoğu’dan ve dünyanın geri kalanından, Uzak Asya’dan çağırılan konuklar oldu, devlet liderleri, hükümet liderleri eşleri İstanbul’da toplandılar, bu birinci denemeydi.

Ama temel prestijiyle biz birinci evrede Gazze‘ye ve Filistin’e komşu olan İslam dünyası ve Arap dünyası üyelerinin ortak alanı olan İslam İşbirliği Teşkilatı ve Arap Birliği’yle ortak platform oluşturmaya başlayıp buradaki konsolidasyonun gerçekleştirilmesinden sonra Latin Amerika, Afrika Birliği, Birleşmiş Milletler’in geri kalan ülkeleriyle de bir geniş dayanışma platformu oluşturma yolunda bütün adımları atacağız.”

BLINKEN İLE KONUŞMASINI ANLATTI

ABD’li mevkidaşı Antony Blinken ile Türkiye’yi ziyareti sırasında gerçekleştirdikleri görüşmeye ait de bilgi veren Fidan, “Bizim durduğumuz yer temel prestijiyle şöyle: “Biz bu zulmün durması için bir an evvel bir ateşkesin hayata geçmesini ve yardımların kesintisiz olarak içeriye sokulmasını istiyoruz. Bilhassa Gazze‘deki nüfusun tehcir edilerek öteki yerlere gönderilmesi konusunun bir siyaset olmasını katiyetle kabul etmediğimizi söyledik. Bizim Amerikalılarla anlaşamadığımız bahis şu; onlar ateşkes konusunda muhakkak İsrail’i dayanaklar pozisyondalar, ateşkesi istemiyorlar. Ancak insani ateşkes konusunda bir noktaya gidebildiğimizi düşünüyorum.”

“NÜKLEER KABİLİYETLERİNİ GELİŞTİRİYORLAR”

İsrail’in Gazze‘de nükleer silah kullanma tehdidiyle ilgili de konuşan ve bunun “herkesin bildiği bir sır” olduğuna işaret eden Fidan, “İsrail’in nükleer silahların yayılma mutabakatına taraf olmamasını kullanarak kendi nükleer kabiliyetini geliştirdiğini görüyoruz ve bu bahiste da Amerika’dan, Avrupa’dan büyük dayanak aldığını da biliyoruz, yani bu bir sır değil.” dedi. “Bazı çılgın İsrailli siyasetçilerin nükleer silah kullanma yolundaki dillendirmeleri dikkate alındığında, büyük bir problem” olduğunun görüldüğünü kaydeden Fidan, “İsrail’in nükleer silah sahibi olmaya devam etmesi, nükleer silahla ilgili yarışı artıracak. Bu, bölgenin ve dünyanın lehine olan bir durum değil.” diye konuştu.

Bakan Fidan, şöyle devam etti: “Bölge ya külliyen nükleer silahlardan arındırılmalı ya da öteki ülkeler bu bahiste kendilerini daha inançta hissetmek için adım atmak zorunda kalacaklar, yani buna bir tahlil bulmamız gerekiyor. Bu da, bizim önümüzde duran ve kesinlikle çözmemiz gereken değerli stratejik hususlardan biri ve bu bahiste çalışmaya devam edeceğiz.”

“KENDİNİ YÖNETMEDEN GAZZE’NİN BİR SORUNU YOK”

Gazze‘de savaş sonrası durumla ilgili Türkiye’nin tek bir perspektifi olduğunu kaydeden Fidan, şunları söyledi:

“İki devletli tahlil olmadan Gazze‘yi kim yönetecek sorusunun yanlışsız bir soru olduğunu açıkçası kabul etmiyoruz. Gazze esasen savaştan evvel yönetiliyordu, artık de yönetilmeye devam edebilir, kendi kendini yönetmede Gazze’nin bir sorunu yok. Gazze’nin sorunu, işgal altında tutulması ve ateş altında tutulması, altyapısının yok edilmesi, üstyapısının yok edilmesi. Biz şu anda Gazze’nin idaresiyle ilgili değil, korunmasıyla ilgili bir sorun olduğunu düşünüyoruz.”

“HAMAS BİR PARTİDİR”

Türkiye’nin Hamas’ı terör örgütü olarak kabul etmediğini yineleyen Fidan, “Cumhurbaşkanımız da deklare etti, ben de deklare ediyorum, daha evvelki basın toplantılarında da söyledim, biz Hamas’ı terör örgütü olarak tanımıyoruz. Hamas, Filistin devlet sistemi içerisinde faaliyet gösteren bir parti. Biz Filistin Devleti’ni tanıyan bir ülkeyiz, bizimle bir arada 140’a yakın ülke de tanıyor. Münasebetiyle biz rastgele bir devletin içerisinde faaliyet gösteren partileri ‘bir terör örgütüdür-değildir’ diye bir sınıflandırmaya tabi tutmuyoruz. Hamas Filistin’in bir gerçeğidir, işgal kaidelerinde ortaya çıkan bir harekettir, işgal ortadan kalktığı vakit Filistin olağanlaştığı vakit Hamas üzere tertiplerin da olağan hayata geri döneceğini düşünüyoruz.” dedi.

Esir takası konusuna da değinen Fidan, Katar’ın bu hususta krizin başından bu yana muazzam bir uğraş gösterdiğini ve Türkiye’nin de bu hususta elinden geleni yaptığını lisana getirdi. Fidan, Refah Hudut Kapısı’ndan yardım girişleri konusunda da Mısır idaresinin elinden geleni yaptığını lakin birtakım hassasiyetleri olduğunu söyledi. Mısır nezdinde Türkiye, Suudi Arabistan, Katar ve öteki ülkelerin önemli teşebbüslerde bulunduğunu aktaran Fidan, Mısır’ın bilhassa El-Ariş Limanı’na insani yardımların getirilmesi ve içeriye sokulması istikametinde önemli bir çaba içerisinde olduğunu kelamlarına ekledi.