Boeing’in tedarikçisinin eski çalışanından itiraf: ‘Uçak parçalarında ciddi hatalar var’

Bir devir Boeing’in tedarikçilerinden Spirit AeroSystems’da kalite denetim uzmanı olarak misyon yapan Santiago Paredes, firmada 2010-2022’de çalıştığı devirde Boeing’e tedarik edilen kesimlerde şahit olduğu hatalar ve yaşadığı deneyimlere ait açıklamalarda bulundu.

Tedarik edilen kesimlerin kimilerinde 200 kadar yanılgı tespit ettiğini anlatan Paredes, “Endişelerimi lisana getirdiğim vakit üretimi yavaşlattığım gerekçesiyle bana ‘gösteri bozan’ diye hitap ediyorlardı” dedi.

Paredes, “Boeing’e gönderilmesi gereken uçak gövde kısımlarında karşılaştığım yanlışlara ‘alışık’ hale gelmiştim. Eksik irtibat modülleri, yamulmuş kısımlar fark ediyordum. Bazen muhakkak kesimlerin kendileri bile olmuyordu” cümlelerini kaydetti.

Karşılaştığı kusurların ‘ciddi‘ olduğuna dikkati çeken Paredes, “Baskı altında tutuldum. Bulduğum şeyler için her vakit bir yaygara çıkardı. Nakliyenin bir an önce gerçekleşmesini isterlerdi. Meseleler kıymetli değildi” sözlerini kullandı.

Paredes, gözlemlerinden sonra öteki bir kısma atandığını ve gerisinden firmadan ayrıldığını belirterek “737 MAX ile seyahat etmekte tereddüt ediyorum çünkü kusurlar hala mevcut. Orada çalışırken kusurları fark eden bireylerin uçakla seyahat etmekten ne kadar korktuğunu da gördüm” değerlendirmesinde bulundu.

Öte yandan, Spirit AeroSystems tezlere mutlaka katılmadığını açıkladı. Firma sözcüleri Paredes‘in telaffuzlarına karşı kendilerini savunacaklarını aktardı.

Boeing’den ise argümanlara ait şimdi bir cevap verilmedi.

‘İnceleme başlatıldı’

Spirit AeroSystems ve Boeing‘in, Ocak ayında 737 MAX tipi uçağın kalkışı esnasında kullanılmayan bir kapının fırlaması üzerine ağır denetlemeye tabi tutulduğu aktarılırken kelam konusu kapının Spirit tarafından takıldığı fakat daha sonra Boeing teknisyenleri tarafından sökülerek yine yerine yerleştirildiği belirtildi.

Bunun üzerine ABD Federal Havacılık İdaresi‘nin (FAA) 2 firmanın üretim uygulamalarına ait inceleme başlattığı söz edildi.

Parades’in aktardığı tezlerin birçoklarının hissedarlar tarafından firmaya açılan davada yer aldığı kaydedildi.

FAA, Boeing’in 787 Dreamliner uçaklarına yönelik kontrol süreçlerine ait de soruşturma başlatmıştı.

FAA‘dan yapılan açıklamada, Nisan ayında Boeing’in istekli olarak kimi 787 Dreamliner uçaklarında kanatların gövdeyle birleştiği yerde kâfi temas ve topraklama olduğunu doğrulamak için gerekli kontrolleri tamamlamamış olabileceğini bildirmesinin akabinde şirket hakkında bir soruşturma başlatıldığı belirtilmişti.

‘Boeing’e dokunan yanıyor’

Boeing aleyhine tabir veren John Barnett‘ın tam da davada tanıklık etmesi öncesi meyyit bulunması sonrası, 2018-19’daki iki kazada 346 kişinin vefatına yol açan 737 MAX tipi uçakların güvenlik standartlarının çok gevşek olduğunu ifşa eden Joshua Dean de birdenbire hastalanıp ölmüştü.

2019 yılında Boeing’den emekli olan ve devamında firmanın bilerek makûs kalite kesim ürettiğini, gerekli denetimlerin yapılmadığını ve şirket içindeki sıkıntıları ifşa eden eski çalışan John Barnett, medyaya verdiği sözler sonrası tüm dünyada yankı bulmuştu. Barnett, yakın vakitte Boeing’in bilerek kalitesiz kesimler üretmesi üzerine mahkemeye gidecekken, bir otelin otoparkında meyyit bulunmuştu. Barney Barnett’in aile dostu olduğunu öne süren bir kişi, Barnett‘in son kelamlarından birinin “Eğer bana bir şey olursa, bu bir intihar değildir” dediğini belirtti.

Dean, geçen yıl bir davada Spirit’e karşı söz vermişti. Eski kalite denetçisi, şirketi Boeing 737 Max üretiminde düşük kalite denetimi yapmakla suçlamıştı.

Dean, ocak ayında The Wall Street Journal’a Spirit’in kendisini uçak gövdesinde yanlış açılmış deliklere işaret ettiği için kovduğunu söylemişti.

Dean Wall Street Journal’a “Çok fazla ses ve sorun çıkarırsanız etkileneceğiniz Spirit’te biliniyor. Bu, kimi şeyleri büsbütün göz gerisi ettiğiniz manasına gelmiyor fakat her şeyi bulup yazmanızı istemiyorlar” demişti. Spirit ise Wall Street Journal’a Dean‘in savlarına katılmadığını söyleyerek mahkemede kendisini savunacağını söylemişti.