Boğaziçi Üniversitesi’ndeki saygısızlığa Nabi şiiriyle tepki: Sakın terk-i edebten…

Haber7 müellifi Mürsel Gündoğdu’nun bugünkü yazısı şöyle: 

Sanata her daim özel bir alakam olmuştur. Bilirim ki bir toplumun ürettiği bilgi, geliştirdiği anlayış ve ortaya koyduğu tefekkür en saf biçimde sanatla şekillenip imaja çıkar ve sanat yapıtıyla lisana gelir.

Alman filozof Arthur Schopenhauer “evrenin duru bilgisine ulaşabilmenin en güzel yolu sanattır” demişti. O yüzden bir kanıyı, kültürü ve medeniyeti anlamanın en duru yolu da o medeniyetin sanat yapıtlarını anlamaktan geçer. Haddi zatında sanat en hoşu aramaktır, insanı insan yapan özgürlüğe kanat kuşanmaktır, edebe bürünmektir ve varlığın içine gizlenmiş olan en derin sırları keşfetmeye koyulmaktır.

İnsanın kendini bilip toplumunu tanımasının, kültür ve medeniyetiyle ünsiyet kurmasının en sade yolu da kendi medeniyetinin ortaya koyduğu sanat yapıtlarını anlamasıyla gerçek orantılıdır. Şayet bu türlü bir yol izlemez iseniz evvel kendinize sonra toplumunuza ve nihayet kendi kültür ve medeniyetinize yabancılaşırsınız. Bu alan boşluk kaldırmadığı için de zihniniz ve gönlünüz öbür kültür ile anlayışların istilasına uğrar ve böylelikle uydurma kimlik ve kişilik kalıplarının kölesi haline gelirsiniz.

Çocuklarımızın eğitiminde sanatın kıymeti de buradan kaynaklanır.

Okullarımızda bu sebeple sanat aktiflikleri, stantlar, şiir ve müzik dinletileri düzenlemek her daim teşvik edilir çünkü şayet toplumun yarınları olan kuşakları öncelikle kendi kültür ve medeniyet birikimleriyle tanış edip onlara bu zevki aşılayabilirsek ortaya, bakmaya doyamadığınız çok hoş tablolar çıkacaktır. Yahya Kemal Beyatlı “Eski Musiki” isimli şiirinde bunu çok hoş bir halde lisana getirir;

“Çok insan anlayamaz eski musikimizden

Ve ondan anlayamayan bir şey anlamaz bizden.”

Vakt-i vaktinde bu türlü bir emelle şiir dinletisi düzenlemek için kolları sıvamıştık. Lakin bu dinleti biraz farklı olacaktı yani alışılmışın dışında bir divan şiiri dinletisi yapacaktık. O divan şiiri ki içinde aşkın bin bir tarifini barındırır, gönlü nezaket ve zarafetin tepelerine yükseltir. Çabucak hazırlıklara başladık. Öğrenci seçimleri yapıldı. Şiirler tespit edilmeye başlandı. Bilhassa öyküsü olan ve bestelenmiş şiirleri seçiyorduk ki öğrencilerimiz bunu hem dramatize edecekler hem de seslendireceklerdi. Bu dinletide okunmasını istek ettiğim şiirlerden birisi divan edebiyatımızın hikmet erbabından olan Urfalı Nabi’nin “Sakın Terk-i Edepten” kelamlarıyla başlayan manalı ve edep yüklü naatı idi. Çünkü her okuduğumda beni ezeli ve ebedi hikmetimizin tepelerine kanatlandırıp gözlerimi yaşartan bu naatın yaşanmış çok özel bir kıssası vardı.

Bu kıssa özetle şöyledir; Şair Nabi, Padişah IV. Mehmed devrinde Hacca gitmek üzere bir kısım devlet erkanıyla payitahttan yola çıkar. Kafile Medine-i Münevvere’ye yaklaşmıştır lakin vakit gecedir. Oracıkta konaklarlar. Efendimize bir an evvel kavuşma dileğiyle yanıp tutuşan Peygamber âşığı Nabi’nin gözüne bir türlü uyku girmez. Etrafta mecnun divaneler üzere dolaşmaya başlar. Bir de ne görsün? Devlet büyüklerinden birisi ayaklarını kıbleye yanlışsız uzatmış olarak uyumaktadır. Gönüller sultanının beldesinde hem de edebe muhalif bu türlü bir gaflet hâlini kabullenemeyen Nabi bu duruma çok üzülür ve oracıkta gelen ilhamla gönlüne düşen naatı bu vazifelinin duyacağı sesle okumaya başlar;

“Sakın terk-i edebten kûy-ı Mahbûb-ı Hüdâdır bu

Nazargâh-ı İlâhîdir Makâm-ı Mustafâ’dır bu”

Bunun manası şudur; Sakın edebi terk etme! Burası Allah’ın biricik sevgilisinin beldesidir. Burası Hak Teala’nın nazargahı, Muhammed Mustafa Efendimizin makamıdır.”

Devlet vazifelisi duydukları karşısında kendisine çeki nizam verir ve Nabi’ye bu naatı ne vakit yazdığını sorar. Yeni olduğunu öğrenince de ondan, bu işin ortalarında sır olarak kalmasını ister. Ardından yola çıkan kafile sabah ezanı vaktinde Medine’ye giriş yapar. Kıssanın devamında ezandan sonra minareden Nabi’nin yazdığı bu naatın okunmaya başlandığı söylenir ve bunun sırrı da anlatılır. Bu naatın başka beyitlerine gelince onlarda bu kutsal beldelerin Müslümanlar için tabir ettiği derin manalardan, buraların manevi özelliklerinden ve üstün faziletlerinden muazzam benzetmeler yapılarak bahsedilir. O denli ki Nabi, buraların kör gözlere şifa veren sürme olduğunu ve gökteki yeni ayın, Efendimizin kapısının yaralı aşığı olduğunu büyük bir edebi ustalıkla lisana getirir. Nihayet bu manalı naat, bu mübarek yerlerin, meleklerin dahi etrafında pervane oldukları yer olduğunu belirterek buraya edeple girilmesi gerektiğini tembihle sona erer.

Düzenlediğimiz divan şiiri dinletisinde Nabi’nin bu edep ve hikmet yüklü şiirini Nabi üzere ismi Yusuf olan bir öğrencimin okumasını istemiştim. Sesi toktu lakin şiiri tabirde ufak tefek eksikleri vardı. Çalıştık bir müddet ve ortaya hoş bir icra çıktı. Yusuf şiiri içselleştirmiş ve adeta bu hoş naatla bütünleşmişti. Çalışmalar sonucunda bu dinleti hem halka hem bürokrasi hem de üniversite öğrencilerine sunularak büyük bir beğeni toplamıştı.

Yıllar sonra bir gün telefonum çaldı. Karşımdaki bizim Yusuf’tu. Hem de mübarek beldelerden arıyordu. Sesi çok hisliydi. Dinletide okuduğu bu naatın o mübarek topraklarda derin manasını yürekten hissettiğinden ve birebir yaşadığından bahsediyordu. Ben hisli gözlerle o muazzez beldelere selam göndermenin kederine düşmüşken Yusuf da yetişmesinde emeği geçen herkese dua ediyordu.

Bütün bunları niye anlattım? Neden yıllar öncesine döndüm?

Geçen gün Boğaziçi Üniversitesinde bir gurup kendini bilmez öğrenci bizim binlerce kilometre uzaktan bakarken bile gözlerimize edep ve haya hırkası giydirdiğimiz en kutsalımız Kabe’yi ayaklar altına alıp hayasızca LGBT-İ bayrakları ve şahmeran temalı figür giydirmeye yeltenebiliyor. Üstelik bunu sanat ismi altında yapıyor. Düzmece bir özgürlük kılıfına bürünerek yapıyor. Adama sormazlar mı? Kendi milletinin en kutsalını pervasızca incitmek sanat mıdır? İçinde yaşadığın toplumun en hassas bedellerini kendi yakışıksız emellerine alet etmek özgürlük müdür? Sen hangi milletin ferdisin? Damarında hangi ulusun kanı dolaşır? Gönlün kime uşaklık eder?

Aşikâr ki bu memleketin havasını pervasızca teneffüs edip suyunu içer ve aşını tüketirken zihnin ve ruhun bu toplumun kıymetlerinden beslenmiyor.

O denli olmasa bu toplumun ilmin, ışık ve ışığın kaynağı olarak en aydınlık gördüğü bu manevi mirasa karanlık gözlerle bakmazsın. Milletimizin en kutsal, mübarek ve kutsal saydığı bu yere edepsizlik etmezsin ve sadece Efendimizin maneviyatına rahatsızlık vermesin diye tren raylarına keçe döşeyip ses çıkmasını engellemeye çalışan cetlerinin derin hissiyatına saygısızlığa yeltenmezdin. Muhakkak ki yuların diğerlerinin elinde ve sen sanat ismine olanca berbatlığı efendilerine yaranmak ve özgürlük ismine köleliği onlara hizmet etmek için yapıyorsun. Ancak bu toplum özgürlük ismine dünyayı sömüren, ulusları köleleştiren ve onların mallarını çalarak utanmadan kendi çocuklarına yediren ve bu sapkın zihniyetle dünyayı ateşe veren ağababalarınızı da çok uygun tanır. Sanat ismine dünyayı edepsizlik ve nahoşluk diyarı haline getirmeye çalışan efendilerinizi de düzgün tanır. Onlar ki özgürlük getireceğiz diye girdikleri bütün ülkeleri yağmalayıp yakıp yıktılar ve oraların suçsuz halkına dünyada iken cehennemi yaşattılar. Onlar ki girdikleri bütün ülkelerin kültür ve medeniyet birikimi ile sanat yapıtlarını gözlerini kırpmadan yerle bir ettiler.

Siz hangi sanattan ve hangi özgürlükten bahsediyorsunuz?

Kendi üniversitenizde sizin üzere düşünmeyen gençlere nasıl baskılar yaptığınızı, onları nasıl dışladığınızı, sizden farklı düşünenleri fişleyerek sindirmeye çalıştığınızı ve sizi yönlendirenlere yaranmak için nasıl sinemalar çevirdiğinizi bilmiyor muyuz zannediyorsunuz? Siz ilim öğrenmek ve ilim yolunda ilerlemek yerine sinema çevirmeyi tercih ediyorsunuz. Üstelik orada bile kendiniz olamıyor ve oburlarının yazdığı nahoş senaryolarda istekli figüranlık yapmaktan öte bir şey de yapmıyorsunuz.

Size tavsiyem memleketinizin değerini bilmenizdir.

Çünkü sizi yönlendiren ağababalarınızın dünyayı bölüp parçalayan ve kendilerine hizmet etmeyenlere hayatı dar eden düzmece kıymetlerine en ufak bir laf etmeye kalkın da başınıza neler geliyor bir görün. Bu türlü bir şeye yeltendiğiniz andan itibaren siz dahil yedi ceddinizin nüfus kütüklerinden nasıl silinip yok edildiğini işte o vakit körleşmiş gözlerinizle ayan beyan görür de tahminen gözünüzün ve gönlünüzün pası bir nebzecik silinmiş olur. Şükredin ki yetmiş iki buçuk milleti, farklı kültür, din ve inanışı bir ortada uzun yıllar beraberce, kardeşçe yaşatmış büyük bir medeniyet bakiyesinin engin müsamaha ve müsamaha kültürü altında yaşıyorsunuz.

İlim öğretene, ilim öğrenene ve kültürle, sanatla, güzellikle uğraşanlara selam olsun. Onlar her vakit başımızın tacıdır lakin sanat ismine nahoş işlerle uğraşıp milletimizin kıymetlerine karşı edepsizliğe yeltenenlere ve ilim ismine sinema çevirenlere bizim Yunus’un da söyleyecek bir çift lafı var elbette;

“İlim meclislerinde aradım kıldım talep

İlim geride kaldı illâ edep illâ edep.”

Sağlıcakla kalın efendim.