Boğazkale Müzesi’nin 3 bin 600 yıllık ünik eseri: Yumruk biçimli içme kabı

Hitit Medeniyeti’nin başşehri Hattuşa’da geçmiş yıllardaki hafriyat çalışmalarında bulunan, arkeoloji dünyasının “ünik” diye nitelendirdiği eserler ortasında gösterilen 3 bin 600 yıllık yumruk biçimli içme kabı, farklı imgesiyle turistlerin ilgisini çekiyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın müsaadesiyle Alman Arkeoloji Enstitüsünce Hattuşa Ören Yeri’nde yürütülen hafriyat çalışmalarında elde edilen boğa, keçi ve yumruk formundaki içme kapları, Boğazkale Müzesi’nde sergileniyor.

Müzede sergilenen 3 bin 600 yıllık yumruk biçimli içme kabı farklı manzarasıyla ilgi çekiyor.

Boğazköy Hattuşa Hafriyat Lideri Prof. Dr. Andreas Schachner, AA muhabirine, 6 yıl evvelki hafriyat çalışmalarında boğa, keçi ve yumruk formundaki içme kaplarını ortaya çıkardıklarını aktardı.

Üç içme kabının da arkeolojik açıdan kıymetli olduğunu, yumruk biçimli kabın ise hem kullanılan materyal, hem de binlerce yıl toprağın altında bozulmadan kalabilmesinden ötürü “ünik eser” olarak tanımlandığına işaret eden Schachner, “Kazı çalışmalarında boğa, keçi ve yumruk halinde 3 çok değerli eser bulduk. Bunlardan en farklı olanı ise yumruk formundaki içme kabı. Zira yapıldığı materyal çok ender, gri seramiktir.” dedi.

Amerika’daki bir müzede gümüşten yapılmış yumruk halinde bir içme kabının sergilendiğine işaret eden Schachner, “İnsan yumruğu biçiminde bir içme kabı Boğazkale hariç Anadolu’daki yasal hafriyatlarda şimdi bulunmamıştır. Gümüşten yapılmış bir gibisi vardır ve yurt dışına kaçırılmıştır. Nereden geldiği, nerede bulunduğu tam bilinmemektedir. Şu anda Amerika’da bir müzede sergilenmektedir. Bizim Boğazkale’de bulduğumuz bu kap sayesinde bu yapıtların nasıl kullanıldığı, nerede kullanıldığı ve gerçekte var olduğunu öğrenmiş oluyoruz. Zira kaçırılan yapıtların ortamı kaybolduğu için bize çok fazla bir şey söylemiyor. Bu nedenle yumruk formundaki içme kabı ‘ünik’ bir eser.” sözünü kullandı.

Yumruk biçimli içme kabının neredeyse eksiksiz olarak toprağın altından çıkarıldığını vurgulayan Schachner, şunları kaydetti:

“Bu eser, milattan evvel 1600’lü yıllarda kurulan bir binanın tabanında bulundu. Büyük bir ihtimalle kendi kullanıldığı periyoda ilişkin yerde bulundu. Bu biçimde, neredeyse hiçbir eksiği olmadan bulundu. Eksik bir kısmı var fakat onu bulamadık. Hasebiyle onarım süreci olmadı. Yalnızca yıkanıp temizlendi ve dönemin sonunda Boğazkale Müzesi’ne teslim ettik. Bu yapı iddiamıza nazaran Hitit periyodunda büyük ritüeller ve kült aktivitelerin yapıldığı bir yer. Ritüeller sırasında Hititlerin ileri gelenlerinin yahut üst seviye yöneticilerinin içme kabı olarak kullandığı bir eser olduğunu düşünüyoruz. Zira Hititlerde ‘tanrıyı içmek’ diye bir tabir vardı. Ritüellerde yapılan bir şey. Hititlerin seçkin kısmındaki beşerler, tahminen de rahipler, bu stil bardaklarda içerlerdi. Yapıtın bir özelliği de bir bütün olarak bulunmasıdır.”

Boğazkale Müzesi’ni ziyaret eden Filiz Akar ise Hattuşa’yı ve tarihi yapıtları görmek için İstanbul’dan geldiğini belirterek, “Hem Hattuşa, hem müzedeki eserler çok hoş. Benim tarihe ilgim var, o nedenle geldim. Herkesin görmesini tavsiye ediyorum. Müzede sergilenen içme kapları görsel açıdan olağanüstü. Vitrinde onları izlerken binlerce yıl evvel nasıl yapılmış olabileceğini hayal ediyorum.” formunda konuştu.

Kaynak: Anadolu Ajansı / Kemal Ceylan