Bölgede tansiyon yüksek: Bir ülkeden daha açıklama geldi.

Japonya, Filipinler’e ilişkin ikmal gemisiyle Çin’e ilişkin geminin Güney Çin Denizi’nde, iki ülke ortasındaki ihtilaflı bölgede çarpışmasının akabinde “seyrüsefer özgürlüğü” bildirisi yayınladı.

Dışişleri Bakanlığının açıklamasına nazaran Japon hükümeti, bölgede Filipin gemisinin hasar görmesi ve gemideki Filipinlilerin yaralanmasına yol açan “tehlikeli eylemler” münasebetiyle tasalarını söz etti.

“Statükonun güç kullanılarak değiştirilmesi teşebbüslerine” karşı çıkıldığı belirtilen açıklamada, “seyrüsefer özgürlüğünü engelleyen ve tansiyonları artıran aksiyonlardan önemli kaygı duyulduğu” vurgulandı.

Açıklamada, “Japonya, Güney Çin Denizi’ne ait bahsin direkt bölgenin barış ve istikrarıyla ilgili olduğuna ve milletlerarası toplumun yasal bir telaşı olduğuna inanıyor” sözü kullanıldı.

Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Kontratı (UNCLOS) kararlarının “yasal olarak bağlayıcı” olduğu anımsatılan açıklamada, Japonya’nın, Güney Çin Denizi kapsamlı uyuşmazlıkların “barışçıl tahlilinden yana” olduğu belirtildi.

17 HAZİRAN’DA ÇARPIŞMIŞTI

Filipinler’e ilişkin ikmal gemisiyle Çin’e ilişkin gemi, 17 Haziran’da Güney Çin Denizi’nde iki ülke ortasındaki ihtilaflı bölgede çarpışmıştı.

Çin Kıyı Güvenliğinden yapılan açıklamada, Filipinler’e ilişkin ikmal gemisinin İkinci Thomas Sığı yakınındaki sulara “yasa dışı girdiği”, Çin gemilerine tehlikeli biçimde yaklaşarak “çarpışmaya sebep olduğu” belirtilmişti.

SON DEVİRDE TANSİYON YÜKSEK

Güney Çin Denizi’nde Spratly Adaları’nın modülü olan ve Filipinler’in denetiminde bulunan İkinci Thomas Sığı, son periyotta iki ülke gemilerinin karşı karşıya geldiği sürtüşme ve tansiyonlara sahne oluyor.

Pekin idaresi, resifte karaya oturtulan Sierra Madre savaş gemisinin bölgede yasa dışı bulunduğunu belirterek, geri çekilmesi ve resifin yepyeni haline getirilmesini talep ediyor.

Çin Kıyı Güvenliğinin resifte bulunan gemideki denizcilerin muhtaçlıklarını karşılamak üzere yapılan ikmal seferlerini engellemeye çalışması, ülkeler ortasındaki tansiyonu yükseltiyor.

İki ülke ortasında yaşanan en son gerginlikte Filipinler, Güney Çin Denizi’nde karaya oturan gemisindeki çalışanı için 19 Mayıs’ta uçakla havadan atılan yardım paketinin bir kısmına Çin tarafından el konulduğunu sav etmişti.

Çin ise bu ayın başında Filipinler’in resif etrafında Çinli balıkçıların kurduğu ağları kestiğini ve kaldırdığını ileri sürmüştü.

ANLAŞMAZLIĞIN TEMELİ DERİN

Güney Çin Denizi, kıyıdaş ülkelerin bağımsızlıklarını kazandığı İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana bölge ülkeleri ortasında egemenlik ihtilaflarının odağında yer alıyor.

Çin, birinci defa 1947’de yayınladığı haritayla Güney Çin Denizi’nin yüzde 80’i üzerinde egemenlik savında bulunurken yer altı kaynakları açısından güçlü bölgede Filipinler’in yanı sıra Vietnam, Brunei ve Malezya da hak tez ediyor.

Çin’in bölgedeki ihtilaflı adalarda üsler inşa etmesine, askeri ögelerin yanı sıra sivil gemi filolarıyla varlık göstermesine bölge ülkeleriyle birlikte ABD de karşı çıkıyor.

Lahey’deki Daimi Tahkim Mahkemesi, 2016’da Filipinler’in müracaatıyla verdiği kararda, Çin’in, Güney Çin Denizi’nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal olmadığına hükmetmişti.